Al eeuwen inspireert het Noord-Hollandse landschap kunstenaars. Van de 17e-eeuwse landschappen van Van Ruysdael en Van Goyen, Monet in de Zaanstreek, de Bergense en Larense school tot hedendaagse schilders en kunstenaars. Ook werden op verschillende plekken in Noord-Holland internationaal bekende kunstenaarsdorpen opgericht.
Oog van de meester is één van de thema’s van het themajaar Ode aan het Landschap (2021).
Er zit niet écht een rode draad in de tentoonstelling ‘Gezichten van Noord-Holland’, die sinds kort in het Amsterdam Museum is te zien. En dat is ook precies de bedoeling: de diversiteit van Noord-Hollanders tonen.
>In 2023 is het Antoni van Leeuwenhoek-jaar. Precies 300 jaar geleden overleed de beroemde ‘self-made’ microbioloog, die wereldwijd bekend werd dankzij zijn zelfgemaakte microscoop. Onder zijn loep ontdekte hij allerlei vormen van onzichtbaar leven, zoals nog nooit iemand die gezien had. En dat zonder academische scholing.
>Naast grote papieren kunstwerken, waar we eerder aandacht aan schonken, bestaat de zomertentoonstelling van het Rijksmuseum uit Modern Japans Lak. Te zien zijn zo’n zeventig vaak schitterend bewerkte schrijfdozen en andere opbergdozen van hout, die met soms tientallen flinterdunne laagjes lak zijn versierd. De kunstvorm is ingebed in een lange traditie, waarbij kunstenaars uit Oost en West zich door elkaars werk lieten inspireren.
>Gerrit Lamberts (1776-1850) maakte levendige tekeningen van het Amsterdam in de eerste helft van de negentiende eeuw. Zijn tekeningen zijn er altijd al geweest en worden vaak in boeken afgedrukt, maar het Amsterdamse Stadsarchief vond het nu eens hoog tijd worden voor een overzichtstentoonstelling.
>Op 8 mei 2021 begon het themajaar 'Ode aan het Landschap'. Als fotografiestudent was Koen van der Lee in de gelegenheid om hierop in te haken met een fotoserie over het Noord-Hollandse landschap. Vanuit een schoolopdracht is dit verhaal voor Oneindig Noord-Holland ontstaan. Pak een kop thee en ga mee op reis!
>Het Ode aan het Landschap themajaar wordt in Zandvoort gevierd met het tiende en voorlopig laatste Europees Kampioenschap Zandsculpturen. Zes professionele zandkunstenaars met verschillende nationaliteiten namen het tegen elkaar op in deze uitdagende wedstrijd aan zee. Op 9 mei werd de winnaar bekendgemaakt. De redactie van Oneindig Noord-Holland neemt je mee op een zonnige tocht langs de sculpturen, die nog tot eind augustus te bewonderen zijn.
>Iedereen kent de tekeningen van Anton Pieck. De sprookjesachtige creaties van deze veelzijdige tekenleraar uit Overveen stonden model voor het sprookjesbos in de Efteling. Pieck beschouwde zijn werk voor het Brabantse attractiepark als 'het dierbaarste avontuur in zijn leven'.
>Karel Appel was niet altijd de gevierde kunstenaar die hij nu is. Een muurschildering in het Amsterdamse stadhuis leverde hem een berg kritiek op.
>De kunst-voor-iedereen-gedachte bestaat al langer dan je zou denken. De kunsthandel Frans Buffa & Zonen uit Amsterdam was hier meester in. Zij behaalden grote successen met hun gegraveerde reproducties van bestaande kunstwerken.
>Het is mysterieus, het is ver weg, en er worden in de ogen van menig Europeaan fascinerende gewoontes op na gehouden. Japan heeft altijd een bepaalde aantrekkingskracht gehad. Vanaf het midden van de negentiende eeuw lieten diverse kunstenaars zich inspireren door het land. Eén van hen was Lizzy Ansingh. Het onderwerp van veel van haar schilderijen: poppen. Hoe is dit te rijmen met Japan?
>De vervalsingspraktijken van Han van Meegeren waren één van de grootste kunstschandalen uit de Nederlandse geschiedenis. Hoe ging hij te werk?
>Omdat het 400 jaar geleden is dat meesterschilder Emanuel de Witte in Alkmaar werd geboren, zet het Stedelijk Museum Alkmaar hem nu in het zonnetje. Emanuel de Witte (1617-1692) werd bekend om zijn kerkinterieurs en wordt als een ‘meester van het licht’ gezien. Hij kon het binnenvallende daglicht laten dansen.
>Humor is geen nieuw onderwerp binnen de kunsten. Het wordt er al eeuwenlang op allerlei manieren in verwerkt. Zijn humor en kunst een goede combinatie?
>'Ze zijn terecht!' Met merkbare opluchting in zijn stem bracht Axel Rüger, directeur van het Van Gogh Museum in Amsterdam, dit bericht in september 2016 naar buiten over twee schilderijtjes die in 2002 uit het museum waren gestolen. Beide werkjes werden in de jaren tachtig van de negentiende eeuw door de beroemde kunstenaar Vincent van Gogh gemaakt en zijn nu vele miljoenen euro's waard. Als dezelfde schilderijen tijdens het leven van de schilder uit zijn huis waren ontvreemd, dan had er waarschijnlijk geen haan naar gekraaid. Van Vincent van Gogh had toen namelijk nog niemand gehoord. Een museum verderop bevindt zich werk van een kunstenaar die sinds de zeventiende eeuw altijd op veel belangstelling heeft kunnen rekenen: De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn. Hoe kan het dat het een kunstwerk door de tijd heen totaal verschillende vormen van waardering kan oogsten?
>Willem Frederik Selderbeek, geboren in 1884 te Amsterdam, was een rasondernemer. 'Keep selling' was niet voor niets zijn lijfspreuk. Hij begon in 1906, net als zijn vader voor hem, als poelier. Hoewel hij zijn leven lang succesvol werkzaam zou blijven in de kippenbusiness, waren wild en gevogelte zeker niet de enige producten waarin hij gehandeld heeft. Van auto's tot piano's, Selderbeek wist er wel raad mee. Deze handelsgeest maakte het mogelijk om op nog een ander gebied slag te slaan: de kunstmarkt.
>Primaire kleuren, wit, zwart, grijs en geometrische vormen. Dat is de manier waarop het gros van de mensen de kunstwerken van de schilder Piet Mondriaan (1872-1944) zullen kennen. Wat je misschien niet meteen bedenkt is dat deze abstracte werken er aan het begin van de carrière van de Nederlandse kunstenaar nog niet waren. Zelf zei hij dat hij is begonnen 'zoals iedereen', een beschrijving die vrij breed opgevat kan worden. Maar wat deed Mondriaan dan precies voordat hij zich ging wijden aan zijn beroemde doeken met lijnen en blokken in primaire kleuren? Alvast een tipje van de sluier: de stad Amsterdam en molens zijn een terugkerende factor.
>Vol verwachting klopt menig kinderhart; Sinterklaas is in aantocht. De verjaardag van de goedheiligman houdt de gemoederen van kinderen al eeuwenlang bezig, maar was ook een bron van inspiratie voor Hollandse schilders. Wie kent het beroemde Sint-Nicolaasfeest van Jan Steen niet? Op het schilderij dat in de eregalerij van het Rijksmuseum in Amsterdam hangt, waan je je in een knus Nederlands huishouden dat Sinterklaas viert. Het topstuk van Steen is een van de meest herkenbare en mooiste voorstellingen van een Sint-Nicolaasfeest, maar niet het enige doek met het kinderfeest als onderwerp.
>Fantastische berglandschappen en onmetelijke panorama's, schilderachtige bossen en overwoekerde paden. Meester van het landschap, Hercules Segers, bezat een scherpe opmerkingsgave en zeldzame verbeeldingskracht waarmee hij hele landstreken op wonderbaarlijke wijze zichtbaar maakte in zijn schilderijen en prenten. Waar bekende landschapsschilders in de zeventiende eeuw de werkelijkheid zo goed mogelijk vastlegden, drong Segers door tot de essentie van het landschap en gaf deze op fantastische wijze weer. Hij experimenteerde en bereikte met zelf uitgevonden technieken en wonderlijke kleurcombinaties een bijna mythische status onder de kunstenaars van zijn tijd. Tegenwoordig is hij echter vrij onbekend. Wie was Hercules Segers? Wat bracht hem tot zijn keuzes en hoe verhield hij zich tot tijdgenoten?
>In de zomer van 1905 verruilt de jonge Pablo Picasso zijn atelier in Parijs voor het Noord-Hollandse platteland, waar hij de voor hem exotische kaasmarkt, molens en boerenmeisjes in schetsboeken vastlegt. In de zomer van 2016 – 111 jaar later – worden de gevierde schilderijen 'La belle Hollandaise' uit Australië en 'Les trois Hollandaises' uit Parijs herenigd in de focustentoonstelling 'Picasso in Holland' in het Stedelijk Museum Alkmaar. De twee imposante gouaches worden vergezeld door zelden getoond documentair materiaal en twee schetsboeken die tevens als creatieve dagboeken fungeren. Ook de op het eerste gezicht onbeduidende stoel waarop hij naar verluidt vaak zat, wordt getoond; doodgewoon en bijzonder merkwaardig.
>Kunstenaar Gerrit Willem van Bladeren (1873-1935) maakte landschappen, stillevens en reisimpressies die licht van kleur waren. Zijn werk was zeer geliefd en hij kon er destijds meer voor vragen dan Piet Mondriaan. Het Stedelijk Museum Alkmaar wijdt een overzichtstentoonstelling aan hem.
>