4 min

Aan de kade van de marinehaven in Den Helder ligt het schroefstoomschip eerste klasse, fregat Koningin Emma. Hoofdmachinist onderofficier Henri Christiaan Pieck, een geboren Hagenaar, woont met zijn vrouw en kinderen in Den Helder. De thuishaven van De Emma. Na de geboorte van zijn zoons, de tweeling Henri en Anton, zijn ze verhuisd naar de Kanaalweg.

De marineman is veel van huis en zijn vrouw Petronella staat er dan alleen voor. De jongens zijn veel buiten en kennen de buurt goed, de zee, het strand de duinen en de dijk maar verder is er in Den Helder voor hen niet veel te beleven. Thuis vermaken zij zich dan met papier en potloden en zitten uren te tekenen. Zij blijken talent te hebben en van hun ouders mogen ze naast school naar tekenles op de avondschool bij meester Mulders. Johannes Mulders, zelf ook tekenaar en schilder, leert hen de grondbeginselen van het tekenen in perspectief en in verhouding. Als hij meedoet aan een wedstrijd wint Anton de eerste prijs en ontvangt vijf tubes verf. Hij is er blij mee maar vooral trots op de erkenning van zijn prestatie.

Anton Pieck, ‘Brederodeduin’, 1952. Beeldcollectie van de gemeente Haarlem, Noord-Hollands Archief.

Den Haag

Wanneer vader Pieck met pensioen gaat, verhuist de familie naar Den Haag. Ook hier mogen de jongens naast school een tekencursus volgen bij de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Veertien jaar oud behalen zij hun onderwijsbevoegdheid voor het lager onderwijs, drie jaar later voor het middelbaar onderwijs. Anton gaat lesgeven bij het tekeninstituut Bik en Vaandrager waar hij zelf zijn opleiding heeft gevolgd. Realistisch, gedetailleerd en verhalend tekenen zijn de kenmerken van het onderwijs bij het instituut. Henri, de oudste van de tweeling is een artiest, vlot in de omgang en in zijn werk, hij gaat naar de Academie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam.

Anton is een serieuze jongen. Hij is zich ervan bewust dat financiële onafhankelijkheid hem de rust geeft om zich bezig te houden met wat hij het liefst doet, tekenen en schilderen van zijn ideale droombeelden. Om dit te bereiken, werkt hij hard om alle aspecten van het vak onder de knie te krijgen. Hij is een doorzetter en altijd aan het werk. In 1920 wordt hij tekenleraar bij het Kennemer Lyceum in Overveen, met uitzondering van zijn diensttijd zal hij daar tot zijn pensioen blijven werken.

Anton Pieck, Overveen 18e eeuw. Uit: ‘Gezelligheid kent geen tijd’ (1983), pag 110. Licentie: CC BY-NC-SA 2.0.

Overveen

In militaire dienst komt zijn ervaring als leerkracht hem goed van pas, na zijn opleiding in Amersfoort wordt hij bevorderd tot sergeant en als tekenleraar aangesteld bij de instelling ‘Ontwikkeling en Ontspanning’ in Den Haag. Zijn dienstkameraad Henk Poelvoorde stelt hem voor aan zijn zus Jo. Er bloeit wat moois op en in 1922 trouwen zij. Zij gaan wonen in Overveen en krijgen drie kinderen, Elsa, Anneke en Max.

Het verbaast niemand dat Pieck zelf de geboortekaartjes maakt. De afbeeldingen staan in het teken van de wijze waarop in sprookjes kinderen ter wereld komen, Elsa wordt gebracht door de ooievaar, Anneke komt uit de rode kool en Max uit de Holle Boom bij Kraantje Lek. In Haarlem en omstreken is het geen onbekend verhaal dat kinderen in de grote oude iep ter wereld komen, de boom wordt daarom ook wel de kinderboom genoemd.

Anton Pieck tijdens de onthulling van zijn bronzen beeld in Overveen, 1983. Foto: Croes, Rob C. / Anefo. Collectie Nationaal Archief.

De Efteling

Anton Pieck, veelzijdig kunstschilder, tekenaar, etser en graficus illustreert veel boeken, maakt schilderijen en tekeningen en geeft les. Met al zijn werk maakt hij zijn droomwereld waar. Hij is niet geïnteresseerd in de moderne ontwikkelingen maar werkt zeven dagen per week aan zijn romantische sprookjeswereld. Het is dan ook niet raar dat hij gevraagd wordt om mee te werken aan het ontwerp voor een sprookjespark. Onder zijn voorwaarden gaat hij aan de slag en maakt honderden ontwerpen. In 1952 opent de Efteling. In het park zijn tien sprookjes te zien. Ook is er een pleintje met winkeltjes. Alle decoraties, bordjes, afbeeldingen en versieringen in dezelfde stijl.

Pieck beschouwt de Efteling als ‘het dierbaarste avontuur in zijn leven’. Kinderen bezoeken nog steeds met plezier het sprookjesbos. Met de groei tot het grote attractiepark dat het nu is, was hij niet gelukkig. Anton Pieck is zijn leven lang in Overveen blijven wonen. Op 24 november 1987 is hij in zijn slaap overleden.

Auteur: Ton de Groot
Bron: Haarlem 105

Publicatiedatum: 17/02/2021