Wandbespanning en betengeling: een eeuwenoud ambacht'Sail 1697’ – een zeilspektakel voor Peter de GroteMade in… de ZaanstreekHoe maakte Verkade zijn beroemde koekjes en chocola?Vergeten helden: oude ambachten in beeld gebrachtBijzondere (bij)namen: Zaanstreek en WaterlandDe rijke bagger van de WilhelminasluisStemmig in het zwart: Rouwkleding in Noord-HollandSiervuurwerk was altijd een grote bron van vermaakMode en het Zaans KostuumForten Stelling van Amsterdam zijn eldorado voor vogels en wijnverkopersMet Jan Feith door de Zaanstreek (1933)Gebouw 8 krijgt een nieuw leven‘Het was tijd voor een redding’Het dodelijke slachtoffer van de FebruaristakingKerken door Zuiderzeewater verwoestClaes Compaen uit OostzaanDe tijd door de eeuwen heen in Museum Zaanse TijdVijf bijzondere objecten uit het Zaans MuseumZaans Industrieel Erfgoed: Top vijf stukken uit het gemeentearchiefHet Juffertje: De eerste houtzaagmolen van Cornelis Corneliszoon van UitgeestVijf malle molengeschiedenissen uit de Zaanstreek11 dingen die je nog niet wist over Tsaar Peter de GroteHembrugterrein niet langer verborgenDe Zaan als levensader voor de industrieZaans Museum wil verhalen aan de samenleving teruggeven7 redenen om naar de Zaanse Schans te gaanDe koekjes van Verkade zijn van oudsher een begripStoomrijstpellerij de NijverheidHoe de molens naar de Zaanstreek kwamenUit de wind en in de rookClaude Monet en het mysterie van het blauwe huisClaude Monet en de ZaanstreekDe Sultan Ahmed MoskeeVerfmolen De KatStoommeelfabriek ‘Vrede’De Zaanstreek in het weekend: het verenigingswezen van VerkadeBruynzeel in ZaandamFuif’es met DuyvisKlaas ter Laan: De eerste ‘rode’ burgemeester van Nederland?Het bezoek van Peter de Grote vastgelegd door een Zaanse domineeAnna Paulowna in Zaandam: afstammelinge van Czaar Peter wordt koningin van NederlandWilhelminasluis Zaandam: eerste moderne oeververbinding over de ZaanKoninklijke bruggen in de Zaanstreek: De BeatrixbrugPrins Bernhardbrug krijgt anti-monarchistische naamgevingMolen de GrootvorstTsaar Peter de Grote bezoekt ZaandamDe Zaanstreek, provisiekast van NederlandVerkade en Cees Dekker: dat klikteCzaar Peterhuisje in ZaandamHouten woonhuis met twee verdiepingenHouten arbeiderswoningVoormalige kosterswoning van Koogse vermaningHouten woonhuis uit Zaandijk buitenbeentje qua bouwstijlHouten huisje met alles erop en eraanBakkerijmuseum ‘In de Gecroonde Duyvekater’Middenstandswoning van Sint Catharijnepad had te lijden onder watersnoodHouten koopmanshuis ‘Het Jagershuis’ uit ZaandamBurgemeesterswoning uit Westzaan, gebouwd in 1734Koopmanswoning uit de 18e eeuw stond in Koog a/d ZaanKoopmanshuis uit de 17e-eeuw met fraai interieurHouten voorhuis met langgerekt luchthuisDe Hoop op d’Swarte WalvisVoormalige apotheek Van Sante stond in WestzijdeHet museumwinkeltje van grootgrutter Albert HeijnZaanse theekoepel om aangenaam te verpozenDe ‘Hanepadsluis’ in ZaandamVerdwijnt Sint Maarten uit het straatbeeld?Czaar Peterbeeld kostte burgemeester Elias de kopLegendarische brand van het Zaans Veem in 1954Hembrug grootste draaibrug van EuropaDe Bruynzeel Valk : Keukenfabrikant maakt zeilboot voor wedstrijdenGeschiedenis Zaanstreekplaatjesalbums en de legendarische meisjes van Verkade. Het Zaandamse bedrijf kent een rij">Verkade bestaat al vele jarenLompen als importartikelEerste Zaans jongensdorp werd in 1950 gebouwdZaandams oorlogsmonument in Verzetsplantsoen op 4 mei 1948 onthuldIn 1899 verscheen eerste auto in de ZaanstreekKlaas Landsman koesterde het Zaanse verledenJan Kruijver portretteerde geen mensen maar molensJan Kees Vergouw had weinig op met expositiesJan de Boer zocht rust die hij in zijn leven niet vondHet impressionistische palet van Freek EngelMolens inspiratiebron voor veelzijdige Frans MarsIn memoriam: Albert HeijnDe Zaanse mosterdindustrieVerkade in Zaandam ziet er van buiten nog uit als een oude fabriek, maar herbergt nu onder andere een café-restaurant en het hoofdkantoor van spelletjesmaker Zaanstreek: strijd met woordenDe meisjes van VerkadeTrotse doorzagerBliksembezoek Napoleon aan Zaandam in 1811Russische vaas cadeau van tsaar Nicolaas IAngstaanjagend avontuur van een walvisvaarder en een ijsbeerDe Bullekerk dankt zijn naam aan een woeste stierVerkadefabriek te ZaandamZaanse schansDe albums van VerkadeVele tinten Zaans groenZaanstreek: molens, nijverheid en industrie
Ooit was de imposante Hembrug over het Noordzeekanaal met een lengte van 128 meter de grootste draaibrug van Europa. De stalen brug werd in 1907 officieel in werking genomen. Een indrukwekkend staaltje vernuft: de overspanning van oever tot oever bedroeg bijna 250 meter.
Aan het einde van de jaren dertig introduceerden de deuren- en keukenfabrikant Bruynzeel en de jachtontwerper E.G. van de Stadt een revolutionair ontwerp: een knikspant open zeiljacht van watervast hechthout. Het was het eerste zeiljacht in Nederland ontworpen speciaal met het oog op (gedeeltelijk machinale) serieproductie.
Noord-Holland heeft een rijke geschiedenis. De eeuwige strijd tegen het water speelt hier onder andere een belangrijke rol in. Dit heeft voor veel historische gebeurtenissen gezorgd, zoals de watersnoodramp in Waterland in 1916, de drooglegging van het Haarlemmermeer en het aanleggen van de Afsluitdijk. Ook de Russisch-Engelse invasie en de Tweede Wereldoorlog hebben hun sporen in Noord-Holland achtergelaten. Lees op Oneindig Noord-Holland verborgen verhalen over de geschiedenis van Noord-Holland.
Brood, beschuit, koek, chocolade, waxine en niet te vergeten de vermaarde plaatjesalbums en de legendarische meisjes van Verkade. Het Zaandamse bedrijf kent een rijke historie die op 2 mei 1886 begon.
Het kan verkeren. Tegenwoordig dumpen we overbodige kleding in de kliko of in de speciale kledingbakken. In de glorietijd van de papiermolens (1600-1800) waren lompen een uiterst gewilde grondstof. Vooral voor de fabricage van wit papier waren witte linnen lompen een onmisbare grondstof.
Het bouwen van een huttendorp vormt in de Zaanstreek nog steeds een vast onderdeel van de activiteiten tijdens de grote schoolvakantie. Timmeren en zagen zijn en blijven geliefde bezigheden voor de jeugd. Het allereerste huttendorp, toen jongensdorp geheten, ging in 1950 bij wijze van experiment van start. Het werd een daverend succes.
Drie jaar na de bevrijding kreeg Zaandam het opvallende oorlogsmonument in het Plantsoen van het Verzet dat tot op de dag van vandaag als het centrale punt fungeert bij de dodenherdenking op 4 mei. Het monument ter nagedachtenis aan de omgekomen 23 Zaandamse verzetstrijders was een geschenk van de burgerij aan de gemeente Zaandam.
Paard-en-wagens, rijtuigen, karossen, koetsjes en hondenkarren bepaalden in het begin van de twintigste eeuw het Zaanse straatbeeld. De pk’s werden geleverd door paarden. Daarna kwamen de eerste fietsen in beeld, spoedig gevolgd door de eerste automobielen. De busondernemingen schoten als paddenstoelen de grond uit en leverden bittere gevechten om de gunst van de passagier.
De Zaandijker Klaas Landsman (1914-1998) was een echte autodidact. Samen met zijn broer Floor exposeerde hij in de jaren tachtig diverse keren in het Molenmuseum in Koog aan de Zaan.
Dat de in Koog aan de Zaan geboren Jan Kruijver (1869-1950) een grote voorliefde aan de dag legde voor het afbeelden van molens, is niet verwonderlijk. Kruijver kreeg het met de paplepel ingegoten als zoon van een molenaar.
De Zaandammer Jan Kees Vergouw (1948) trad maar zelden met zijn werk naar buiten. Had-ie geen behoefte aan. Hij was liever in zijn atelier bezig met onderzoek naar diepte, scherpte en vlakverdeling.
“Word maar geen schilder. Leer maar een vak.” Dat kreeg Jan de Boer als jongeling te horen van leermeester Willem Jansen. De Boer volgde die raad op. Hij werd huisschilder.
‘Groeten uit de Zaanstreek’ is de titel van deze serie die voert langs schilderijen van typisch Zaanse landschappen met weiden, molens, fabrieken, sloten en vaarten en Zaanse houtbouw. De schilderijen bevinden zich in het depot van het Zaans Museum te Zaandam. Frisse landschappen met koeien. Daar staat de schilder Freek Engel (1872-1958) om bekend. Maar de in Koog aan de Zaan geboren ‘koeienschilder’ week zo nu en dan af van zijn favoriete onderwerp. Dat illustreert het bij dit artikel afgebeelde schilderij.
Impressionistische taferelen, overgoten met een vleug romantische nostalgie. Dat was het handelsmerk van autodidact Frans Mars (1903-1975), geboren en getogen Zaankanter.
Op donderdag 13 januari 2011 overleed Albert Heijn op 83-jarige leeftijd in zijn landhuis in het West-Engelse Pudleston. Hij was de kleinzoon van de oprichter van het familiebedrijf dat in 1887 in Oostzaan van start ging en uitgroeide tot de grootste supermarktketen van Nederland.
In de loop van de 16e eeuw verschenen er op verschillende plaatsen langs de Zaan mosterdmolens waarin men met behulp van de windkracht op molenstenen het mosterdzaad fijnwreef. Enkele van die molens werken nog altijd.
De oude fabriek van chocolade- en koekjesfabrikant Verkade in Zaandam ziet er van buiten nog uit als een oude fabriek, maar herbergt nu onder andere een café-restaurant en het hoofdkantoor van spelletjesmaker Jumbo. De herbestemming toont het veranderde karakter van de Zaanstreek. De fabrieksnijverheid is grotendeels verdwenen en daarmee ook de ooit zo krachtige arbeidersbeweging.
Zodra ik de trein uitstap dringt de zoete, zalige lucht in golven mijn neus binnen. De geur die ik herken uit duizenden. De geur van chocolade. Ik ben in Zaandam, de stad die nog altijd gehuld is in een wolk van cacaolucht, verspreid door de grote Verkadefabriek.
Tim Doeves uit Zaandijk is molenaar op de Zaanse Schans. In het najaar van 2007 werd een droom werkelijkheid voor Tim. De man, die vanaf zijn jeugd gek was van molens, werd benoemd tot molenaar van houtzaagmolen Het Jonge Schaap.
Op 10 oktober 1811 was Zaandam in rep en roer. Pas op het allerlaatste moment had men bericht ontvangen dat keizer Napoleon Zaandam zou bezoeken. Er was minder dan een dag om het bezoek voor te bereiden. Maar alle moeite was vergeefs, want Napoleon verdween even snel uit Zaandam als hij was gekomen. Alle Zaandamse notabelen waren diep teleurgesteld. Dat gold niet voor het meisje Aaltje. Zij ontving van de keizer een schitterend gouden, met parels versierd horloge. In de voormalige Zaanlandse Oudheidkamer aan de Lagedijk in Zaandijk, nu Honig Breethuis geheten, bevindt zich dat kleinood nog steeds, keurig opgeborgen in een vitrine.