Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

De Bruynzeel Valk : Keukenfabrikant maakt zeilboot voor wedstrijden

Aan het einde van de jaren dertig introduceerden de deuren- en keukenfabrikant Bruynzeel en de jachtontwerper E.G. van de Stadt een revolutionair ontwerp: een knikspant open zeiljacht van watervast hechthout. Het was het eerste zeiljacht in Nederland ontworpen speciaal met het oog op (gedeeltelijk machinale) serieproductie.

Keukenfabrikant maakt zeilboot voor wedstrijden

De Bruynzeel fabrieken waren gevestigd in Zaandam. Ze bouwden vloeren, deuren en keukens. Oorspronkelijk komt Bruynzeel uit Rotterdam, maar in Zaandam was er meer ruimte beschikbaar voor de aanvoer en opslag van hout. In september 1939 vroeg de zeiler en zakenman Cees Bruynzeel de Zaanse scheepsbouwer Ricus van de Stadt om voor zes maanden, halve dagen, in de Bruynzeel keukenfabriek te komen werken. De opdracht was in die tijd een ontwerp te maken van een open wedstrijdboot van 6,50 m. lengte, die sneller was dan de bestaande wedstrijdklassen, stabiel en ruim.

Hiermee kon Bruynzeel tevens de mogelijkheden van hun nieuwe product ‘hechthout’ (een soort multiplex) demonstreren. De hele boot werd vervaardigd uit drie platen van dit nieuwe materiaal. De boot moest gebouwd kunnen worden op de bestaande machines van de keukenfabriek en vaarklaar zijn in honderdvijftig arbeidsuren. Gedacht werd aan een productie van honderdvijftig stuks in 1940, voor die tijd een grote opgave.

De Valk op open water.

Valkenklasse

De bedoeling was om de boot zo snel mogelijk als officiële wedstrijdklasse erkend te krijgen bij het Watersportverbond. Dit gebeurde in december 1940. Dit was het begin van de Valkenklasse die nog steeds een bloeiende wedstrijdklasse is met een actieve eigenarenvereniging. De boot is sloepgetuigd met gaffeltuig en voert een grootzeil van 12 m², een genua van 6,5 m² en een spinaker van 14,5 m². De boot wordt doorgaans bemand door twee personen, maar mag (bij harde wind) ook met z’n drieën gevaren worden.

In 1940 en 1941 werden de eerst tweehonderd Valken gebouwd, daarna was het hechthoutmateriaal niet meer beschikbaar en evenmin de zeilen. Latere boten zijn gebouwd door verschillende jachtwerven en enkele zeer handige zelfbouwers. Totaal zijn er zo’n achthonderd Valken gebouwd. Al tijdens de oorlog zijn de eerste wedstrijden gezeild en in 1946 werd het eerste Nederlands Kampioenschap gehouden.

Bruynzeel Fabrieken te Zaandam in 1940-41.

Wedstrijd en recreatie

De Valkenklasse is een eenheidsklasse. Deze eenheid wordt bewaakt door de klassevoorschriften; een boot die daaraan voldoet krijgt een meetbrief, een voorwaarde om deel te nemen aan wedstrijden. Hierdoor hebben alle boten een hoge mate van gelijkheid. De Valk is desondanks in de loop der jaren wel met haar tijd meegegaan en behoort daarom nog steeds tot één van de snelste wedstrijdklassen van Nederland. In Friesland en in Noord- en Zuid-Holland zijn de meeste wedstrijden, het Nederlands Kampioenschap is afwisselend om het jaar in het Noorden en in het Westen.

Naast wedstrijden wordt er ook veel recreatief met de boot gevaren; Bruynzeel maakte ook reclame dat je in een Valk met het hele gezin op vakantie kan. Uit de houten Valk is ook een zware en degelijke variant ontwikkeld in polyester; deze wordt zeer veel gebruikt voor de verhuur en door zeilscholen.

Originele tekening van de Valk.

De Valkenklasseorganisatie

In 1967 werd de Valkenklasseorganisatie opgericht. Samen met het Koninklijk Nederlands Watersportverbond en de diverse zeilverenigingen bewaakt zij de eenheid binnen de klasse en organiseert zij wedstrijden, maar de klasseorganisatie is er ook voor de gezelligheid rond het zeilen. Daarnaast voorziet zij ook in trainingen en de techische ondersteuning voor haar leden. In 2014 beleefde de Valk haar 75-jarig jubileum.

Voor meer informatie:
http://www.valkenklasse.nl

Wedstrijdvalk op de Reeuwijkse Plas in 2010.

Bronnen

Voor het samenstellen van dit stuk is gebruikgemaakt van de volgende bronnen:

http://www.familievandestadt.nl/verhalenlang/ricuslang.html
http://nl.wikipedia.org/wiki/Bruynzeel_(bedrijf)
http://www.zeilhelden.nl/index.php?category=zeilhelden&categorysub=detail&id=30
http://www.friesscheepvaartmuseum.nl
http://www.bruynzeelkeukens.nl/geschiedenis-tot-1967
http://www.valkenkringgrou.nl/

Publicatiedatum: 29/07/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.