Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie

Zaandam

Molen Het Jonge Schaap Molen De Ooievaar Zaanse molens houden ambachten levend Molen De Gekroonde Poelenburg Oliemolen De Zoeker Wandbespanning en betengeling: een eeuwenoud ambacht 'Sail 1697’ – een zeilspektakel voor Peter de Grote Made in… de Zaanstreek Hoe maakte Verkade zijn beroemde koekjes en chocola? Vergeten helden: oude ambachten in beeld gebracht Bijzondere (bij)namen: Zaanstreek en Waterland De rijke bagger van de Wilhelminasluis Stemmig in het zwart: Rouwkleding in Noord-Holland Siervuurwerk was altijd een grote bron van vermaak Mode en het Zaans Kostuum Forten Stelling van Amsterdam zijn eldorado voor vogels en wijnverkopers Met Jan Feith door de Zaanstreek (1933) Gebouw 8 krijgt een nieuw leven ‘Het was tijd voor een redding’ Het dodelijke slachtoffer van de Februaristaking Kerken door Zuiderzeewater verwoest Claes Compaen uit Oostzaan De tijd door de eeuwen heen in Museum Zaanse Tijd Vijf bijzondere objecten uit het Zaans Museum Zaans Industrieel Erfgoed: Top vijf stukken uit het gemeentearchief Het Juffertje: De eerste houtzaagmolen Vijf malle molengeschiedenissen uit de Zaanstreek 11 dingen die je nog niet wist over Tsaar Peter de Grote Hembrugterrein niet langer verborgen De Zaan als levensader voor de industrie Zaans Museum wil verhalen aan de samenleving teruggeven 7 redenen om naar de Zaanse Schans te gaan De koekjes van Verkade zijn van oudsher een begrip Stoomrijstpellerij de Nijverheid Hoe de molens naar de Zaanstreek kwamen Uit de wind en in de rook Claude Monet en het mysterie van het blauwe huis Claude Monet en de Zaanstreek De Sultan Ahmed Moskee Verfmolen De Kat Stoommeelfabriek ‘Vrede’ De Zaanstreek in het weekend: het verenigingswezen van Verkade Bruynzeel in Zaandam Fuif’es met Duyvis Klaas ter Laan: De eerste ‘rode’ burgemeester van Nederland? Het bezoek van Peter de Grote vastgelegd door een Zaanse dominee Anna Paulowna in Zaandam: afstammelinge van Czaar Peter wordt koningin van Nederland Wilhelminasluis Zaandam: eerste moderne oeververbinding over de Zaan Koninklijke bruggen in de Zaanstreek: De Beatrixbrug Prins Bernhardbrug krijgt anti-monarchistische naamgeving Molen de Grootvorst Tsaar Peter de Grote bezoekt Zaandam De Zaanstreek, provisiekast van Nederland Verkade en Cees Dekker: dat klikte Czaar Peterhuisje in Zaandam Houten woonhuis met twee verdiepingen Houten arbeiderswoning Voormalige kosterswoning van Koogse vermaning Houten woonhuis uit Zaandijk buitenbeentje qua bouwstijl Houten huisje met alles erop en eraan Bakkerijmuseum ‘In de Gecroonde Duyvekater’ Middenstandswoning van Sint Catharijnepad had te lijden onder watersnood Houten koopmanshuis ‘Het Jagershuis’ uit Zaandam Burgemeesterswoning uit Westzaan, gebouwd in 1734 Koopmanswoning uit de 18e eeuw stond in Koog a/d Zaan Koopmanshuis uit de 17e-eeuw met fraai interieur Houten voorhuis met langgerekt luchthuis De Hoop op d’Swarte Walvis Voormalige apotheek Van Sante stond in Westzijde Het museumwinkeltje van grootgrutter Albert Heijn Zaanse theekoepel om aangenaam te verpozen De ‘Hanepadsluis’ in Zaandam Verdwijnt Sint Maarten uit het straatbeeld? Czaar Peterbeeld kostte burgemeester Elias de kop Legendarische brand van het Zaans Veem in 1954 Hembrug grootste draaibrug van Europa De Bruynzeel Valk : Keukenfabrikant maakt zeilboot voor wedstrijden Geschiedenis Zaanstreek plaatjesalbums en de legendarische meisjes van Verkade. Het Zaandamse bedrijf kent een rij">Verkade bestaat al vele jaren Lompen als importartikel Eerste Zaans jongensdorp werd in 1950 gebouwd Zaandams oorlogsmonument in Verzetsplantsoen op 4 mei 1948 onthuld In 1899 verscheen eerste auto in de Zaanstreek Klaas Landsman koesterde het Zaanse verleden Jan Kruijver portretteerde geen mensen maar molens Jan Kees Vergouw had weinig op met exposities Jan de Boer zocht rust die hij in zijn leven niet vond Het impressionistische palet van Freek Engel Molens inspiratiebron voor veelzijdige Frans Mars In memoriam: Albert Heijn De Zaanse mosterdindustrie Verkade in Zaandam ziet er van buiten nog uit als een oude fabriek, maar herbergt nu onder andere een café-restaurant en het hoofdkantoor van spelletjesmaker Zaanstreek: strijd met woorden De meisjes van Verkade Bliksembezoek Napoleon aan Zaandam in 1811 Russische vaas cadeau van tsaar Nicolaas I Angstaanjagend avontuur van een walvisvaarder en een ijsbeer De Bullekerk dankt zijn naam aan een woeste stier Verkadefabriek te Zaandam Zaanse schans De albums van Verkade Vele tinten Zaans groen Zaanstreek: molens, nijverheid en industrie

Groetjes uit de Spaghettiflat

In Zaandam Zuid staat een heel bijzondere flat. Er wonen mensen uit alle windstreken. De flat heeft een wonderlijke naam: de Spaghettiflat. Maar hoe komt het gebouw eigenlijk aan die naam en waar komen alle bewoners vandaan?

> Book 1 min

Lezing: Zaanse zilversmeden

Duik in de rijke geschiedenis van het Zaanse zilver. Tijdens deze lezing vertelt auteur Arno Bruitsman over de verhalen achter de Zaanse zilversmeden.

> Book 1 min

Lezing en boekpresentatie: Jac. P. Thijsse en het landschap

Ter ere van het verschijnen van het boek ‘Meester in het paradijs. Jac. P. Thijsse en het landschap’ organiseren uitgeverij Querido en het Zaans Museum deze middag in het teken van de onderwijzer, auteur en oprichter van Natuurmonumenten Thijsse.

> Book 1 min

Zaans Museum organiseert lezing over vergeten Zaans zilver

Ter ere van het verschijnen van zijn nieuwe boek Het Haarlemse Zilversmidsgilde en de Zaanstreek (1500–1800) geeft Arno Bruitsman op zondag 14 december een lezing in het Zaans Museum. Hij onthult daarin meer over de ooit vermaarde Zaanse goud- en zilversmeedkunst, waarom deze in de vergetelheid is geraakt en waarom de Zaanse smeden hun werken lieten keuren in Haarlem. Een unieke kans om meer te weten te komen over een ambachtelijk hoogtepunt uit de Zaanse geschiedenis.

> Book 1 min

IFIKZ MaakMee Festival in het Molenmuseum

Ter gelegenheid van het 100-jarig jubileum van De Zaansche Molen organiseert IFIKZ 2025 in de herfstvakantie een week vol activiteiten die de ontwikkeling van de Zaansche molens tot de Zaanse industrie centraal zetten. Bezoekers kunnen tijdens het festivalweekend op 18 en 19 oktober verschillende (molen)ambachten ontdekken, oud-Hollandsche spelletjes doen, maar ook een paar onderdelen van de molenmakerij komen aan bod. Kunstenares Hanneke de Graaff geeft een workshop Papier van kleding, kleding van papier.

> Book 1 min

Polderen. Zet het land naar je hand

Op 23 januari 1566 staken woedende Assendelver boeren de dijk door, nadat ze er eerst met veel geweld de dijkgraaf hadden weggejaagd. Wat bezielde hen? En waarom lieten ze met opzet hun polderland overstromen?

> Book 1 min

Molen Het Jonge Schaap

Een van de meest bijzondere molens van de Zaanse Schans is niet eeuwenoud, maar splinternieuw – althans, als we het over bouwjaar hebben. Het Jonge Schaap is een reconstructie van een zeskante houtzaagmolen die vanaf 1680 in het Westzijderveld stond. In 2007 herrees de verdwenen molen met behulp van oude tekeningen, moderne techniek en veel doorzettingsvermogen aan de Kalverringdijk in Zaandam.

> Book 5 min

Molen De Ooievaar

Molen De Ooievaar staat al sinds 1669 aan de Kalverringdijk (Diederik Sonoyweg) te Zaandam. Oorspronkelijk deed hij dienst als oliemolen, maar werd later ook gebruikt om cacaoafval te verwerken. In de karakteristieke molenschuur is sinds 2014 Molenmakerij Saeundijck gevestigd. Samen met deze werkplaats is De Ooievaar klaar voor de toekomst.

> Book 5 min

Zaanse molens houden ambachten levend

Vereniging De Zaansche Molen, die een eeuw geleden werd opgericht, laat niet alleen de wieken van haar dertien Zaanse molens draaien. Ook de ambachten waarvoor die molens werden ingezet wil de vereniging levend houden. Katelijne Prinsenberg, directeur/bestuurder en Jan Goedhart, voorzitter van de Raad van Toezicht, vertellen er graag over.

> Book 8 min

Molen De Gekroonde Poelenburg

De Gekroonde Poelenburg heeft net als veel andere Zaanse molens een turbulente geschiedenis. Zo zou iedereen die de groene houtzaagmolen ziet staan, nooit vermoeden dat hij eerst een andere naam én kleur had. Ondanks de vele eigenaren en verhuizingen staat de negentiende-eeuwse paltrokmolen (dankzij Vereniging De Zaansche Molen) nog steeds vrolijk hout te zagen.

> Book 5 min

Oliemolen De Zoeker

Oliemolen De Zoeker op De Zaanse Schans is de oudste molen van vereniging De Zaansche Molen, die dit jaar honderd jaar bestaat. In de maand januari worden er extra rondleidingen gegeven.

> Book 9 min

De Zaansche Molen in beweging. Heden, verleden en toekomst

In 2025 viert De Zaansche Molen haar 100-jarig bestaan! Daarbij hoort een jubileumtentoonstelling, die onthult hoe Zaanse molens dankzij talloze inspanningen werden gered en hoe het vakmanschap wordt doorgegeven aan nieuwe generaties.

> Book 2 min

Zaanse Pieter kreeg een vis naar zich vernoemd

Je zal maar de zoon van een Zaanse zeilmaker zijn en een tropische vis naar je vernoemd krijgen. Het overkwam Pieter Bleeker (1819-1878). Zijn levensverhaal leest als een spannend boek. Hoe kwam deze Zaanse jongen in het Indische leger terecht? Waarom kreeg hij meermalen een eredoctoraat? En waarom noemden apothekers een drankje naar hem?

> Book 10 min

Wandbespanning en betengeling: een eeuwenoud ambacht

Wat als het elke dag Open Monumentendag was? Dat is het geval voor Frans Hazenbosch. Als specialist in wandbespanning, betengeling en interieurstoffering werkt hij op de meest bijzondere historische locaties. In de afgelopen 40 jaar heeft Frans zeventiende-eeuwse grachtenpanden, de Beurs van Berlage en het Anne Frank Huis van nieuwe wandbekleding voorzien. Oneindig Noord-Holland sprak met hem over zijn beroep én nieuwste project: een zeventiende-eeuws woonhuis aan de Zaanse Schans.

> Book 7 min

‘Sail 1697’ – een zeilspektakel voor Peter de Grote

De kop van Noord-Holland kijkt er al reikhalzend naar uit: het grootscheepse zeilfeest Sail Den Helder. En ook 43 van de grootste zeilschepen ter wereld staan al in de startblokken. Tijdens de Marinedagen (29 juni-2 juli 2023) worden meer dan 350.000 bezoekers verwacht, die zich kunnen vergapen aan een race tussen ‘tall ships’, varend erfgoed, marinedemonstraties en een optocht door de binnenstad. Ook in de 17e eeuw werden er spectaculaire evenementen met zeilschepen in de Noord-Hollandse havens gehouden. Bijvoorbeeld toen Peter de Grote in 1697 incognito naar de provincie kwam, om het vak van scheepstimmerman te leren.

> Book 5 min

Made in… de Zaanstreek

De expositie ´Made in…´ in het Zaans Museum gaat over de kleding die tussen 1760-1850 in de Zaanstreek werd gedragen. Wat is zo kenmerkend voor de streekdracht in deze periode? Modeconservator Leonie Sterenborg vertelt ons er meer over.

> Book 6 min

Hoe maakte Verkade zijn beroemde koekjes en chocola?

Toen Ericus Verkade in 1886 de Verkadefabriek oprichtte, wist hij niet dat zijn familiebedrijf ooit bekend zou komen te staan om de heerlijke koekjes en chocolade. De fabriek maakte aanvankelijk slechts brood, beschuit en ontbijtkoek, maar daar zou gauw verandering in komen. Hoe konden de biscuitjes en chocoladerepen van Verkade tot zo’n begrip uitgroeien? En misschien nog wel belangrijker: hoe werden ze eigenlijk gemaakt? Om dat uit te vinden, brachten we een bezoekje aan de Verkade Experience in het Zaans Museum.

> Book 6 min

Vergeten helden: oude ambachten in beeld gebracht

Voor zijn nieuwe fotoserie ‘Forgotten heroes’ fotografeerde Ezra Böhm ambachtslieden door het hele land. Hij laat mensen zien die met een ongelofelijke passie en toewijding hun ambacht uitoefenen. Hun kennis en expertise is gedurende vele generaties ontwikkeld, gevormd en overdragen. Deze eeuwenoude kennis is vandaag de dag nog steeds relevant. Met deze fotoserie laat Ezra zien hoe belangrijk het is om deze oude ambachten te behouden.

> Book 8 min

Bijzondere (bij)namen: Zaanstreek en Waterland

Noord-Holland kent veel plaatsen met bijzondere namen. Van sommige is de oorsprong snel vast te stellen, bij andere is het nodig om wat dieper te graven in het verleden. In deze serie verhalen onderzoeken we elke maand een andere regio van onze provincie, om achter de herkomst van de lokale plaatsnamen én bijnamen van de inwoners te komen. Deze maand: de Zaanstreek en Waterland.

> Book 8 min

De rijke bagger van de Wilhelminasluis

In het oude centrum van Zaandam is in maart 2020 de Wilhelminasluis uitgebaggerd en vergroot. Het onderzoeksbureau Hollandia Archeologen kreeg van de Provincie Noord-Holland de opdracht om het archeologisch onderzoek hierbij uit te voeren. De gemeente Zaanstad schreef het Programma van Eisen waaraan het onderzoek moest voldoen, begeleidde de werkzaamheden, sorteerde de vondsten en conserveerde en determineerde een deel daarvan. Ook (Zaanse) amateurarcheologen, vrijwilligers en studenten van diverse opleidingen hielpen een handje mee. Dat tijdens de werkzaamheden ruim 400.000 vondsten uit de 15e tot en met de 18e eeuw gevonden zouden worden, overtrof alle verwachtingen.

> Book 8 min