Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Zaandam

'Sail 1697’ – een zeilspektakel voor Peter de Grote Made in… de Zaanstreek Hoe maakte Verkade zijn beroemde koekjes en chocola? Vergeten helden: oude ambachten in beeld gebracht Bijzondere (bij)namen: Zaanstreek en Waterland De rijke bagger van de Wilhelminasluis Stemmig in het zwart: Rouwkleding in Noord-Holland Siervuurwerk was altijd een grote bron van vermaak Mode en het Zaans Kostuum Forten Stelling van Amsterdam zijn eldorado voor vogels en wijnverkopers Met Jan Feith door de Zaanstreek (1933) Gebouw 8 krijgt een nieuw leven ‘Het was tijd voor een redding’ Het dodelijke slachtoffer van de Februaristaking Kerken door Zuiderzeewater verwoest Claes Compaen uit Oostzaan De tijd door de eeuwen heen in Museum Zaanse Tijd Vijf bijzondere objecten uit het Zaans Museum Zaans Industrieel Erfgoed: Top vijf stukken uit het gemeentearchief Het Juffertje: De eerste houtzaagmolen van Cornelis Corneliszoon van Uitgeest Vijf malle molengeschiedenissen uit de Zaanstreek 11 dingen die je nog niet wist over Tsaar Peter de Grote Hembrugterrein niet langer verborgen De Zaan als levensader voor de industrie Zaans Museum wil verhalen aan de samenleving teruggeven 7 redenen om naar de Zaanse Schans te gaan De koekjes van Verkade zijn van oudsher een begrip Stoomrijstpellerij de Nijverheid Hoe de molens naar de Zaanstreek kwamen Uit de wind en in de rook Claude Monet en het mysterie van het blauwe huis Claude Monet en de Zaanstreek De Sultan Ahmed Moskee Verfmolen De Kat Stoommeelfabriek ‘Vrede’ De Zaanstreek in het weekend: het verenigingswezen van Verkade Bruynzeel in Zaandam Fuif’es met Duyvis Klaas ter Laan: De eerste ‘rode’ burgemeester van Nederland? Het bezoek van Peter de Grote vastgelegd door een Zaanse dominee Anna Paulowna in Zaandam: afstammelinge van Czaar Peter wordt koningin van Nederland Wilhelminasluis Zaandam: eerste moderne oeververbinding over de Zaan Koninklijke bruggen in de Zaanstreek: De Beatrixbrug Prins Bernhardbrug krijgt anti-monarchistische naamgeving Molen de Grootvorst Tsaar Peter de Grote bezoekt Zaandam De Zaanstreek, provisiekast van Nederland Verkade en Cees Dekker: dat klikte Czaar Peterhuisje in Zaandam Houten woonhuis met twee verdiepingen Houten arbeiderswoning Voormalige kosterswoning van Koogse vermaning Houten woonhuis uit Zaandijk buitenbeentje qua bouwstijl Houten huisje met alles erop en eraan Bakkerijmuseum ‘In de Gecroonde Duyvekater’ Middenstandswoning van Sint Catharijnepad had te lijden onder watersnood Houten koopmanshuis ‘Het Jagershuis’ uit Zaandam Burgemeesterswoning uit Westzaan, gebouwd in 1734 Koopmanswoning uit de 18e eeuw stond in Koog a/d Zaan Koopmanshuis uit de 17e-eeuw met fraai interieur Houten voorhuis met langgerekt luchthuis De Hoop op d’Swarte Walvis Voormalige apotheek Van Sante stond in Westzijde Het museumwinkeltje van grootgrutter Albert Heijn Zaanse theekoepel om aangenaam te verpozen De ‘Hanepadsluis’ in Zaandam Verdwijnt Sint Maarten uit het straatbeeld? Czaar Peterbeeld kostte burgemeester Elias de kop Legendarische brand van het Zaans Veem in 1954 Hembrug grootste draaibrug van Europa De Bruynzeel Valk : Keukenfabrikant maakt zeilboot voor wedstrijden Geschiedenis Zaanstreek plaatjesalbums en de legendarische meisjes van Verkade. Het Zaandamse bedrijf kent een rij">Verkade bestaat al vele jaren Lompen als importartikel Eerste Zaans jongensdorp werd in 1950 gebouwd Zaandams oorlogsmonument in Verzetsplantsoen op 4 mei 1948 onthuld In 1899 verscheen eerste auto in de Zaanstreek Klaas Landsman koesterde het Zaanse verleden Jan Kruijver portretteerde geen mensen maar molens Jan Kees Vergouw had weinig op met exposities Jan de Boer zocht rust die hij in zijn leven niet vond Het impressionistische palet van Freek Engel Molens inspiratiebron voor veelzijdige Frans Mars In memoriam: Albert Heijn De Zaanse mosterdindustrie Verkade in Zaandam ziet er van buiten nog uit als een oude fabriek, maar herbergt nu onder andere een café-restaurant en het hoofdkantoor van spelletjesmaker Zaanstreek: strijd met woorden De meisjes van Verkade Trotse doorzager Bliksembezoek Napoleon aan Zaandam in 1811 Russische vaas cadeau van tsaar Nicolaas I Angstaanjagend avontuur van een walvisvaarder en een ijsbeer De Bullekerk dankt zijn naam aan een woeste stier Verkadefabriek te Zaandam Zaanse schans De albums van Verkade Vele tinten Zaans groen Zaanstreek: molens, nijverheid en industrie

Houten koopmanshuis ‘Het Jagershuis’ uit Zaandam

Het Jagershuis dateert uit 1623 en is afkomstig van het Jagerspad, een niet meer bestaand pad te Zaandam, gelegen iets ten noorden van het Dr. Roggertspad. Het huis, en mogelijk ook het pad, dankt zijn naam aan de eerste bewoner Claes de Jager, een gefortuneerd man, eigenaar van drie houtzaagmolens.

>

Burgemeesterswoning uit Westzaan, gebouwd in 1734

Het was de woonstee van burgemeester Teunis Slagter. Maar ook die van Aris de Jager, kastelein in café-restaurant De Prins. En ook Hendrikus Adrianus van Dijk woonde er, de grondlegger van drukkerij Van Dijk & Allan. Een gemêleerd gezelschap.

>

Koopmanswoning uit de 18e eeuw stond in Koog a/d Zaan

Stijntje Kluyver-Smit, de echtgenote van koopman en verffabrikant Albert Kluyver, zou een zeer wispelturig vrouwspersoon zijn geweest. Zij stond model voor ‘Mejuffrouw Albestel’, de hoofdpersoon in een lang gedicht. Haar woning verhuisde in 1965 in twee delen van Koog aan de Zaan naar de Zaanse Schans en staat nog altijd bekend als het ‘Huis van mejuffrouw Albestel’.

>

Koopmanshuis uit de 17e-eeuw met fraai interieur

Het pand ademt een 17e-eeuwse sfeer. Alsof de tijd heeft stilgestaan. Zowel van binnen als buiten een pronkstuk. Wat te denken van een voorkamer met betegelde wanden en een  achterkamer met houten betimmering. Om nog maar niet te spreken over de prachtige dubbele smuiger.

>

Houten voorhuis met langgerekt luchthuis

Het mag een klein wonder heten dat het voorhuis, afkomstig van de Rozengracht te Zaandam in volle glorie herrees op de Zaanse Schans. Het verkeerde vóór de restauratie in zo’n miserabele toestand, dat weinigen vertrouwen hadden in een goede afloop van het onttakelde pand.

>

De Hoop op d’Swarte Walvis

Het harmonieus ogende gebouwencomplex bestaat uit niet minder dan drie afzonderlijke delen die in de jaren zestig op de Zaanse Schans zijn samengevoegd. Het betreft het herbouwde weeshuis van Westzaan uit 1717, een replica van een eind 17e-eeuws vleethuis uit Koog aan de Zaan en een 19e-eeuws pand uit de Oostzijde te Zaandam.

>

Voormalige apotheek Van Sante stond in Westzijde

Haast was in 1956 geboden. Voor de op stapel staande bouw van de Beatrixbrug dienden diverse panden aan de Westzijde het veld te ruimen voor de westelijke oprit van de brug. Apotheek Van Sante was daar een van. In sneltreinvaart werd het met sloop bedreigde pand overgebracht naar de Zaanse Schans.

>

Het museumwinkeltje van grootgrutter Albert Heijn

Hoe onwaarschijnlijk het ook klinkt, ook Albert Heijn, de grootste kruidenier van Nederland, is ooit heel klein begonnen. In 1887 werd in  het dorp Oostzaan, onder de rook van Amsterdam, de basis gelegd voor het latere kruideniersimperium.

>

Zaanse theekoepel om aangenaam te verpozen

Jonkheer mr. Carel Adolf Elias, burgemeester van Zaandam van 1902 tot 1914, heeft op mooie zomerse dagen nog verpoosd in de theekoepel die destijds achter zijn kapitale woonhuis aan Westzijde 114 stond.

>

De ‘Hanepadsluis’ in Zaandam

Het sluiscomplex gebouwd in 1713 als schutsluis met enkelkerende functie tussen de polder Oostzaan en het IJ. Het complex bestaat uit een sluis, een vaste brug, een loopbrug en een wachthuisje.

>

Verdwijnt Sint Maarten uit het straatbeeld?

Sint Maarten, luilak en pinksterdrie zijn tradities die in de Zaanstreek onder vuur liggen. Het aantal kinderen dat met Sint Maarten er met lampion op uit trekt om langs de deuren al zingend snoep en ander lekkers op te halen, wordt kleiner en kleiner. Gratis snoep is niet langer de grote drijfveer. Niet echt verwonderlijk, want drop, chips en koek zijn tegenwoordig in nagenoeg ieder huishouden ruim voorradig. Dat lag vroeger anders.

>

Czaar Peterbeeld kostte burgemeester Elias de kop

Al een eeuw staat het beeld van de scheepstimmerende tsaar Peter de Grote op de Dam. Op een prominente plek in het hart van Zaandam. Opmerkelijk, want het beeld was een omstreden cadeau, een geschenk van tsaar Nicolaas II aan het gemeentebestuur van Zaandam. De sociaal-democraten wilden niets weten van de gift van een Russische despoot. Voor burgemeester Elias van Zaandam liep het cadeau zelfs slecht af. Het kostte hem de kop door een stommiteit.

>

Legendarische brand van het Zaans Veem in 1954

De grootste brand die ooit in de Zaanstreek heeft plaatsgevonden was zonder twijfel de ‘Veembrand’ in de Oostzijde die in oktober 1954 de pakhuizen Nederland en Czaar Peter, volgepakt met cacaobonen, in de as legde. De nablussing duurde drie weken en de schade bedroeg destijds elf miljoen gulden.

>

Hembrug grootste draaibrug van Europa

Ooit was de imposante Hembrug over het Noordzeekanaal met een lengte van 128 meter de grootste draaibrug van Europa. De stalen brug werd in 1907 officieel in werking genomen. Een indrukwekkend staaltje vernuft: de overspanning van oever tot oever bedroeg bijna 250 meter.

>

De Bruynzeel Valk : Keukenfabrikant maakt zeilboot voor wedstrijden

Aan het einde van de jaren dertig introduceerden de deuren- en keukenfabrikant Bruynzeel en de jachtontwerper E.G. van de Stadt een revolutionair ontwerp: een knikspant open zeiljacht van watervast hechthout. Het was het eerste zeiljacht in Nederland ontworpen speciaal met het oog op (gedeeltelijk machinale) serieproductie.

>

Geschiedenis Zaanstreek

Noord-Holland heeft een rijke geschiedenis. De eeuwige strijd tegen het water speelt hier onder andere een belangrijke rol in. Dit heeft voor veel historische gebeurtenissen gezorgd, zoals de watersnoodramp in Waterland in 1916, de drooglegging van het Haarlemmermeer en het aanleggen van de Afsluitdijk. Ook de Russisch-Engelse invasie en de Tweede Wereldoorlog hebben hun sporen in Noord-Holland achtergelaten. Lees op Oneindig Noord-Holland verborgen verhalen over de geschiedenis van Noord-Holland.

>

Lompen als importartikel

Het kan verkeren. Tegenwoordig dumpen we overbodige kleding in de kliko of in de speciale kledingbakken. In de glorietijd van de papiermolens (1600-1800) waren lompen een uiterst gewilde grondstof. Vooral voor de fabricage van wit papier waren witte linnen lompen een onmisbare grondstof.

>

Eerste Zaans jongensdorp werd in 1950 gebouwd

Het bouwen van een huttendorp vormt in de Zaanstreek nog steeds een vast onderdeel van de activiteiten tijdens de grote schoolvakantie. Timmeren en zagen zijn en blijven geliefde bezigheden voor de jeugd. Het allereerste huttendorp, toen jongensdorp geheten, ging in 1950 bij wijze van experiment van start. Het werd een daverend succes.

>