Noord-Holland barst van de sterke verhalen: legenden, griezelverhalen en onverklaarbare mysteriën. Sommigen te mooi zijn om waar te zijn en sommigen te waar om mooi te zijn.
Als Koning Winter met strenge hand regeerde, werd tante onrustig. ‘Ja kien,’ zei ze dan op z’n Wierings, ‘toen vroor het ook zo hard.’ Tante haalde de doos met krantenknipsels van zolder en vervolgens kwam het hele verhaal op tafel. Zo werd ik, aandachtig luisterend en nog maar een kind, deelgenoot van haar familiedrama waarbij vader, broer en opa omkwamen.
>In de voorbije tijden werden verschillende bedrijven en winkels in en rond Purmerend 'De Drie Meren' genoemd. Zo was er een veilingvereniging met die naam. Firma de Jong en Eilander in de Peperstraat gebruikte eveneens deze naam. Tevens was er een bakkerij en een coöperatie en nog een aantal andere bedrijven die ook zo heetten. Wat is de oorsprong van deze veelgebruikte benaming?
>Op de Derde Dag van de Amsterdamse Geschiedenis, zondag 26 juni 2011, was de Amsterdamse Oude Kerk ook een verhaallocatie. Deze gotische kerk op de Wallen bestond al voor het jaar 1275, wanneer de officiële geschiedenis van de stad aanvangt. Hier gebeurden al heel lang zeer bijzondere ding. Herbert van Hasselt (oud-directeur van de Oude Kerk) vertelde die dag dit waargebeurde 'nachtsprookje'.
>Kinderen durven hem niet aan te kijken, onder zijn uitgestrekte arm kan zomaar één van de langste mannen van het dorp doorlopen en zijn voet is net zo groot als vier voeten achter elkaar. Joost van den Vondel waarschuwt dat je hem maar beter uit de weg kunt gaan. Zijn naam: Klaas van Kieten uit Spaarnwoude, de langste man van de dertiende eeuw.
>Ergens onder de terp van de Nederlands Hervormde Kerk in Eenigenburg stroomt de Sint-Adelbertusbron. Althans, volgens wijlen historicus Wim Klaas van Schoneveld uit Eenigenburg. Aan deze bron wordt dezelfde werking toegeschreven als aan het heilzame water in Lourdes.
>Lang geleden moeten er mensen gewoond hebben op de Aardjesberg. Hier zijn namelijk waterputten gevonden uit de twaalfde eeuw. Over die nederzetting bestaat een prachtig volksverhaal: de Aardjesberg en de gruwelijke Aardman.
>Wel eens op de kermis op de ‘Kop van Jut’ geslagen? Wie was die Jut eigenlijk? Waarom fungeert hij als zondebok? In de Haarlemse Ridderstraat is in de gevel van nummer 22 de gevelsteen ‘De Liefde’ aangebracht. In een huis met zo’n steen mag je ervan uitgaan, dat er in dit pand veel liefde heerst. Maar dat is niet altijd zo geweest.
>De Lange Heul is heel oud, zo’n 80.000 tot 90.000 jaar. Wie vanuit Bussum over de hei naar Laren gaat, komt De Lange Heul over. Het was niet altijd een pretje om de soms barre voettocht tussen deze dorpen te maken. Het is dan ook niet vreemd dat er volksverhalen ontstonden. Zo’n verhaal is de reus met zijn zak zand op De Lange Heul.
>Jonkheer Daniël Carel de Dieu Fontein Verschuir werd geboren met een gouden lepel in de mond. Zijn vader was niemand minder dan Gijsbert Fontein Verschuir, de machtigste Alkmaarder van zijn tijd. Daniël werd in 1804 geboren in Heiloo. Al op 21-jarige leeftijd kreeg hij een aanstelling als gemeentesecretaris van Alkmaar. In 1837 benoemde de koning hem tot dijkgraaf van de Schermer. Dat bleef hij tot zijn dood in 1874. Hij vervulde bovendien tal van andere functies. Helaas stonden tegenover dit maatschappelijk succes grote persoonlijke drama’s.
>De geschiedschrijving is doorspekt met romantiek, maar opvallend genoeg zijn gelukkige paartjes behoorlijk ondervertegenwoordigd. Die leefden meestal 'nog lang en gelukkig'. Juist tragische liefdesperikelen lijken de mensheid te fascineren. Achter de droge feiten uit een aantal notariële akten in het Waterlands Archief gaat eveneens een tragisch liefdesverhaal schuil. Hieronder een reconstructie van de onmogelijke liefde tussen een Purmerendse dame van hoge stand en een simpele bode uit de Beemster.
>Kwadijkers en Middelieërs kennen het volksverhaal over het Maandagmannetje wel. Het verhaal gaat dat het Maandagmannetje op maandagen al zingend langs de deuren in Kwadijk en Middelie trok. Dit veranderde ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Met zijn repertoire verdiende hij de kost. Een armoedzaaier, zo werd vermoed. Echter, was dat wel zo?
>Er is geen stad ter wereld die zo’n rijke historische band met de eenhoorn heeft als Hoorn. Al eeuwenlang is dit mythische dier de houder van het wapenschild van de stad, waarop een rode hoorn staat afgebeeld. Maar veel meer dan deze hoorn, is de eenhoorn in de loop der tijd hét symbool van de stad geworden.
>Coenraad Kerbert (1764-1809) was de eerste arts in de Zaanstreek die het in 1796 aandurfde een keizersnede uit te voeren. Hij verloste Haasje Been uit Wormerveer van een kerngezonde dochter. De moeder overleefde het echter niet.
>Ver van huis en haard maakte de Zaandammer Cornelis Gerritszoon, bijgenaamd Jonge Kees, in het jaar 1668 een angstaanjagend avontuur mee op het poolijs met een uiterst onvriendelijke beer.
>De Westzijderkerk in Zaandam, in de volksmond beter bekend als de Bullekerk, dankt zijn naam aan een gruwelijk drama dat in 1647 plaats vond. Een schilderij in de kerk herinnert nog altijd aan die gebeurtenis waarbij een woedende stier een man op de horens neemt en waarbij een vrouw hoog in de lucht zweeft.
>In sprookjesboeken zijn reuzen heel gewoon, maar in het echt kom je ze zelden tegen. Het is dus logisch dat de Finse migrant Daniel Cajanus bij zijn komst in Haarlem meteen opviel. Wat wil je ook, met zijn lengte van zo'n 2,64(!) meter stak hij ver boven alles en iedereen uit.
>