2 min

Wapensteen

Het Arsenaal werd in 1688 gebouwd tijden het bewind van stadhouder Willem III. Het gebouw lag rond een rechthoekige binnenplaats. Boven de ingang bevindt zich een grote wapensteen met een voorstelling van de wapens die in de zeventiende eeuw waren opgeslagen in het Arsenaal: kanonnen, kogels, pieken en lansen. In het midden van de wapensteen zijn Romeinse wapens afgebeeld: een borstkuras, helm, zwaard en schild. Op het dak staan twee vergulde windvanen in de vorm van de Hollandse Leeuw en een schip. Het verhaal gaat dat de bouw van het Arsenaal zou zijn betaald met het geld van de zilvervloot van Piet Hein. Zoals wel vaker het geval is met verhalen is het te mooi om waar te zijn: de daden van Piet Hein vonden zestig jaar eerder plaats. In 1728 werd het Arsenaal uitgebreid met het Klein Arsenaal.

Arsenaal, Kooltjesbuurt 1, Naarden. Rijksmonument in Naarden-Vesting, nummer 30222. Beeld: Wikimedia Commons, Joost1948, 2010, CC BY-SA 3.0.

Diefstallen

Tijdens de Franse bezetting (1795-1814) was het voor de Naarders moeilijk om rond te komen. Het is dan ook niet vreemd dat er soms gestolen werd uit het magazijn. De vestingcommandant vroeg wel eens aan inwoners van Naarden om voor hem te werken. De 54-jarige Cornelis van Voorthuijzen werkte voor 16 stuivers per dag in het Arsenaal. Het was voor hem gemakkelijk om het magazijn in en uit te lopen. Hij had het niet gemunt op wapens maar op de saai, de stof waarin het buskruit voor de kanonnen werd verpakt. De vrouwen in Naarden hadden grote behoefte aan deze goedkope wollen stof. Ze naaiden er gordijnen van. Alles wat maar een beetje bruikbaar was werd illegaal verhandeld.

Een andere sjacheraar was een soldaat van het Bataljon Velites: hij verkocht stukken uit de soldatenuitrusting. De vrouw van boer Jacob de Gooijer uit de Huizerpoortstraat was maar wat blij met een paar schoenen en hetzelfde gold voor Stijntje van Dijk met een wambuis. De soldaat kon maar kort genieten van zijn illegale bijbaan. Al bij de volgende inspectieronde kwamen zijn diefstallen aan het licht.

Veel ernstiger waren het weghalen van twee kanonnen, een mortier, buskruit en vuurstenen. Buskruit werd gebruikt voor het laden van de kanonnen en de vuurstenen waren nodig om schoten te lossen met de snaphaan, het geweer dat door de Franse soldaten werd gebruikt. Ook deze diefstal kwam aan het licht en de dieven werden opgepakt.

Nu is het Arsenaal een centrum voor design.

Bron: Frans de Gooijer, in: De Omroeper, 2005.

Publicatiedatum: 20/10/2011