3 min

Hendrik Jacobus Jut werkte als kelner in hotel Pico in Den Haag en had een relatie met Christina Goedvolk. In datzelfde Den Haag woonde eind negentiende eeuw mevrouw W.Th. van der Kouwen – ten Cate. Aangezien deze vrouw een aanzienlijk bedrag (men beweerde zo’n 50.000 gulden) had geërfd, kon zij een huis ‘op stand’ bewonen, samen met haar dienstbode Helena Beelo. Het verhaal gaat, dat zij door de erfenis niet alleen dat prachtige huis had kunnen kopen, maar zich eveneens goed in de sieraden had gestoken en zelfs aandelen had gekocht. Als haar vriendinnen op bezoek kwamen, zette zij een grote zwarte tas op tafel om de aandelen te laten zien. Nadat iedereen ze had bekeken en bewonderd, werd alles weer netjes opgeborgen. Maar op 12 december 1872 werden mevrouw Ten Cate en haar dienstbode vermoord aangetroffen. Behalve haar juwelen waren ook de effecten verdwenen. Van de dader ontbrak elk spoor.

Al is de misdaad nog zo snel…

Door verraad kwam de zaak in 1874 aan het rollen. De politie in Haarlem kreeg het bericht dat Hendrik Jacobus Jut, oud 24 jaren, gevlucht uit Den Haag via omzwervingen in het buitenland bij zijn terugkeer uit Afrika een hoeveelheid goud, zilver en juwelen had meegebracht. Hendriks relatie Christina had vroeger als dienstmeisje bij mevrouw Ten Cate gewerkt en wist dus van haar rijkdom af. Het duurde echter tot april 1875 voordat beiden werden gearresteerd. Aanleiding was een dronkemanspartij waarbij Jut zich had laten ontvallen een dubbele moord te hebben gepleegd. De reden waarom hij dat zou hebben gedaan, was het feit dat hij een onecht kind bij Christina had. Zelf was Hendrik ook buitenechtelijk geweest. Hij wilde als rijk man met haar trouwen om het kind een goede naam te geven. Christina moest haar straf uitzitten in het Tuchthuis in Haarlem, Hendrik kreeg levenslang en is overleden in de Strafgevangenis van Leeuwarden.

Gevelsteen ‘De Liefde’, Ridderstraat 22 te Haarlem. Beeld: Wikimedia Commons / Tasja (Own work) [Public domain].

Schijn bedriegt

Christina kwam in 1888 vrij en vestigde zich onder de naam ‘de weduwe Munnema’ in de Ridderstraat, juist het pand waarin als saillant detail de gevelsteen ‘De Liefde’ is aangebracht. Zij ging altijd in het zwart gekleed en leek een keurig net vrouwtje. Schijn bedriegt echter, ook toen al. Want toen Christina was gaan informeren of zij een plaatsje in het Hofje van Guurtje de Waal in de Lange Annastraat kon krijgen, werden haar antecedenten nagegaan. Armenopziener Nel Cornelis kwam er achter dat zij de ene na de andere man wist te verschalken, op 70-jarige leeftijd nog een verhouding had met een 27-jarige tuindersknecht, stevig aan de drank was, en alsof dat nog niet genoeg was, ook een pistool op zak droeg. Na haar herkenning is zij met onbekende bestemming uit Haarlem vertrokken.

Hendrik Jut. Beeld: Wikimedia Commons / Känsterle at nl.wikipedia [Public domain].

De kermisattractie ‘Kop van Jut’

Na de dood van Jut is zijn hoofd (‘de kop’) van zijn lichaam verwijderd en op sterk water gezet. Het heeft jarenlang als studieobject op de anatomische afdeling van de Rijksuniversiteit Groningen gestaan. De macabere achtergrond van deze Hendrik Jacobus zal zeer waarschijnlijk de aanleiding tot de kermisattractie zijn geweest.

Auteur: Marjorie Vroom.

Wil je meer weten over de geschiedenis van Haarlem? Bekijk hier de openingstijden van de Historische Vereniging Haerlem en plan je bezoek aan het gebouw ‘De Hoofdwacht’.

Publicatiedatum: 23/05/2011