Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

De vliegenier Claude Murray, alias Jan Smit

In 1944 werd de Amerikaanse piloot Claude Murray neergeschoten boven het IJsselmeer. Hij kwam met zijn parachute terecht in het water bij forteiland Pampus. Onder hachelijke omstandigheden wist hij Muiden te bereiken waar een verzetsgroep voor een onderduikadres zorgde. Tot het einde van de oorlog moest Murray een andere identiteit aannemen als Jan Smit.

Het spannende verhaal van een Amerikaanse piloot bij forteiland Pampus

De Amerikaanse piloot Claude Murray was tweede luitenant in het Air Corps van de Verenigde Staten. In augustus 1944 werd hij gestationeerd bij Oxford in Engeland. Murray vloog drie succesvolle missies naar Frankrijk en Duitsland. Op zijn vierde missie vertrok hij op 6 oktober 1944 samen met een tweede toestel. Het vliegtuig van Murray werd neergeschoten door vijandelijke toestellen. Hij wist zich met zijn parachute in veiligheid te brengen en kwam terecht in het IJsselmeer. Met zijn zwemvest om zwom hij naar de opgevouwen rubberboot die met een touw aan hem verbonden was en blies de boot op. Murray had geen idee waar hij zich bevond. De kust was slechts zo’n anderhalve kilometer van hem verwijderd, maar bij gebrek aan een peddel kon hij niets doen. Dertien uur lang dreef hij zo rond.

Forteiland Pampus gezien vanuit de lucht.

Fort Pampus

Het werd nacht en plotseling zag Murray een vorm die leek op een boot. Hij begon te peddelen met zijn handen en bereikte een klein eiland, fort Pampus. De volgende ochtend verkende hij het eiland. De Duitsers hadden het fort ontmanteld en tot verboden gebied verklaard. In zijn overlevingspakket vond hij lucifers en met wat hout maakte hij een vuur. In de verte zag hij vissersboten. Murray probeerde hun aandacht te trekken, maar tevergeefs. ’s Middags besloot hij de rubberboot weer op te blazen en met een stuk hout naar de kant te peddelen. Hij had geluk. Een vissersboot zag de Amerikaan en hees hem aan boord. Niet ongevaarlijk want een Duitse patrouilleboot kwam eraan. De vissers verborgen de jongen vlug onder hun netten. De Duitsers hadden niets in de gaten en de vissers bereikten met hun Amerikaan de wal.

Een doofstomme handelsreiziger

Eenmaal in Muiden werd Murray in contact gebracht met een verzetsgroep en vertelde hij zijn verhaal. In eerste instantie vertrouwde men hem nog niet. De gegevens van de piloot werden via de Britse geheime dienst gecontroleerd en in orde bevonden. Helaas werd de vliegbasis van Murray niet op de hoogte gesteld dat hij nog in leven was. Volgens de orders uit Engeland moest de verzetsgroep de vliegenier verbergen en tot Nederlands burger omvormen, zolang de oorlog duurde. Claude Murray werd Jan Pieter Smit, een doofstomme handelsreiziger. Hij was zogenaamd ontheemd door de gevechten rond Arnhem en had een tijdelijke woonplaats nodig. Murray kreeg een onderduikadres op de boerderij van Gijs Regtuyt, die lid was van de verzetsgroep in Muiden.

De vliegenier Claude Murray.

De bevrijding

In maart 1945 rukten de geallieerden verder op. Duitse troepen verschenen in Muiden en Weesp. Er dreigde bezetting van de boerderij van Regtuyt. Vlug werd Jan Smit naar Muiden overgebracht, waar hij onderdak kreeg. Op 5 mei 1945 brak de bevrijding aan voor Claude Murray. Hij kreeg zijn uniform terug en trok het trots aan. Hij werd de held van Muiden. Op 8 mei nam hij haastig afscheid. In Parijs had Murray voor het eerst een telegram naar zijn familie kunnen sturen om te laten weten dat hij nog leefde. Op 27 juni 1945 voer hij met een troepentransportschip terug naar de VS. Zijn toestel werd in 1986 zo goed als zeker teruggevonden op de bodem van het Markermeer, maar is nog niet geborgen.

Bron

Guus Kroon, Oorlogsomnibus van Muiden 1939-1945, Archief Muiden.

Publicatiedatum: 04/07/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

1 reactie
  • G.J. Baas-Driessen schreef:

    Ik ben geïnteresseerd, omdat ik van 1978 tot 1992 in Noord-Holland gewoond heb, nl in Muiden.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.