Kastelen en buitenplaatsen

Noord-Holland was lange tijd rijk aan buitenplaatsen. De welvaart van de stedelijke elite gaf in de zeventiende en achttiende eeuw een enorme impuls aan de aanleg van buitenhuizen, tuinen, parken en bossen. De buitenplaatsen die de tand des tijds overleefden, worden nu bijna allemaal beschermd door de monumentenstatus. Een aantal is bezit geworden van natuurorganisaties als Staatsbosbeheer of Natuurmonumenten, maar een groot deel van de buitenplaatsen is (weer) in privébezit gekomen.

Meer informatie over bestaande buitenplaatsen is te vinden op de website van stichting Kastelen Buitenplaatsen Landgoederen (sKBL).

Verhalen

Het Graventapijt van Kasteel Radboud

In de middeleeuwen was het belangrijk dat iedereen kon zien hoe lang jouw familie al aan de macht was en van wie jij afstamde. Dat gebeurde met een zogenaamde successiereeks. Het Graventapijt van Kasteel Radboud is de successiereeks van de Graven van Holland, tot aan Floris V, de bouwer van het kasteel. Tijdens een vierjarig project werden er vijf wandkleden geborduurd door een enthousiaste groep vrijwilligers. Speciaal voor dit project werden ze opgeleid in de traditionele manier van borduren.

5 min

Groene parels in het Nederlandse landschap

Ze zijn niet allemaal te bezoeken, maar flink wat Nederlandse kastelen en historische buitenplaatsen ontvangen graag gasten. Een nieuwe gids zorgt voor de nodige inspiratie.

10 min

De duif: delicatesse of vliegende rat?

De meeste stadsbewoners kennen de duif als een irritant, veelal viezig en lichtelijk toegetakeld dier dat auto’s onderschijt. Als ‘vliegende ratten’ proberen ze eten op de markt af te pakken. Slechts een enkele toerist staat ze nog enthousiast te voeren. Hoe anders was dat in de middeleeuwen! Toen alleen de kasteelheer het recht had om duiven te houden. Een lekkernij voor in de karige wintermaanden. Om nog maar te zwijgen over de vruchtbare duivenpoep voor op het land. Monumentale duiventillen en torens op buitenplaatsen zijn hier stille getuigen van. Zo’n duiventoren is nog te vinden bij Chateau Marquette in Heemskerk.

5 min

Wandbespanning en betengeling: een eeuwenoud ambacht

Wat als het elke dag Open Monumentendag was? Dat is het geval voor Frans Hazenbosch. Als specialist in wandbespanning, betengeling en interieurstoffering werkt hij op de meest bijzondere historische locaties. In de afgelopen 40 jaar heeft Frans zeventiende-eeuwse grachtenpanden, de Beurs van Berlage en het Anne Frank Huis van nieuwe wandbekleding voorzien. Oneindig Noord-Holland sprak met hem over zijn beroep én nieuwste project: een zeventiende-eeuws woonhuis aan de Zaanse Schans.

7 min

Rondje langs villa’s in Bergen (NH)

Tijdens dit rondje lopen we (in gedachten) van de Herenweg via de Eeuwigelaan richting het dorp Bergen (NH). Onderweg passeren we karakteristieke boerderijen, (verdwenen) buitenplaatsen en moderne villa’s. Loop je mee?

7 min

Het Muiderslot en de Hollandse Waterlinies

Toen de Stelling van Amsterdam werd aangelegd, bestond het Muiderslot al eeuwen. Muiden lag op een strategisch belangrijke plek aan de monding van de Vecht en langs de oude Zuiderzeedijk. Muiden en het Muiderslot zijn door de jaren heen onderdeel geweest van vier verschillende waterlinies.

8 min

Een kijkje in de kasteelkeuken

Dit jaar is het thema van de Dag van het Kasteel: ‘Aan Tafel!’, waarbij historische recepten en eetgewoonten op kastelen en buitenplaatsen centraal staan. Speciaal voor dit evenement dook Oneindig Noord-Holland in de geschiedenis van de kasteelkeuken. Ondanks de uiteenlopende recepten en gerechten van de voorgaande eeuwen bleef de bereidingsplaats min of meer hetzelfde. In dit verhaal nemen we je mee op een smakelijke reis langs de kasteelkeukens van weleer.

6 min

In deze 4 Noord-Hollandse kastelen spookt het

Ooit telde Noord-Holland zo’n tachtig kastelen, die vrijwel allemaal verdwenen zijn. Een handvol staat nog overeind en is doordrenkt van legenden over dappere ridders, rijke edelmannen en schone jonkvrouwen. Maar ook over de gruwelen die er de afgelopen eeuwen hebben plaatsgevonden en de merkwaardige verschijningen die er nog altijd rondwaren. Maak kennis met de vier spookachtigste kastelen van onze provincie.

7 min

De historische koelkast: ijskelders in Noord-Holland

Ze zijn nog wel te vinden op landgoederen van kastelen en buitenplaatsen: ijskelders. De gewelfde bouwwerken zijn dikwijls verstopt onder heuvels en bomen. In de winter werd er ijs en sneeuw opgeslagen, zodat men het in de zomer kon gebruiken om voedsel te bewaren. Fotograaf Annemarie Bal ging op pad om een aantal bijzondere ijskelders te fotograferen.

5 min

Portret Paviljoen Welgelegen terug naar Paviljoen Welgelegen

Paviljoen Welgelegen verwelkomt na meer dan 200 jaar één van haar vroegste ‘portretten’. De Provincie Noord-Holland is sinds kort in het bezit van dit schilderij, dat de Vlaamse schilder Hendrik de Cort maakte in opdracht van Henry Hope, de man achter het paviljoen. Maar had De Cort het landhuis zelf eigenlijk wel eens gezien?

4 min

Buitenhuis Trompenburgh gaat een nieuwe toekomst tegemoet

Ergens in 2025 gaan de deuren van het fraaie buitenhuis Trompenburgh in ’s-Graveland weer open voor publiek, maar nu is de restauratie nog in volle gang. De redactie van Oneindig Noord-Holland nam er al vast een kijkje.

6 min

‘Na een bezoek aan een buitenplaats ga je altijd weer rijker naar huis’

Nederland telt 550 historische buitenplaatsen. Stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) komt voor hun belangen op. De organisatie, die onafhankelijk is en met vrienden en donateurs werkt, vraagt aandacht voor de schoonheid, de cultuur en de natuur van historische buitenplaatsen en kastelen. Kunsthistorica Yvonne Molenaar is er sinds april 2023 directeur van en kan er enthousiast over vertellen.

9 min

De imker en zijn bijen: ‘Moet dat nu pap’

Kasteel Nederhorst in Nederhorst den Berg wordt momenteel verbouwd tot huurappartementen, maar de bijen die er al sinds mensenheugenis rondvliegen, zijn er nog steeds. Imker Ronald de Moor (50) kan er bevlogen over vertellen.

7 min

1672: Het Rampjaar in Holland – Kastelen en buitenplaatsen verwoest

In het Rampjaar 1672 vielen de Fransen ons land binnen. Een groot gedeelte van Holland werd beschermd door de Oude Hollandse Waterlinie. Een aantal regio’s, waaronder de Gooi- en Vechtstreek, vielen net buiten deze bescherming. Dorpen, steden, kastelen en buitenplaatsen werden geplunderd en verwoest door Franse soldaten. Ter gelegenheid van de ‘Dag van het Kasteel’ lichten we een aantal van deze dramatische gebeurtenissen uit.

10 min

In bed met Lodewijk Napoleon

Voor liefhebbers van stijlkamers en antiek meubilair is de groene slaapkamer in Paviljoen Welgelegen een pareltje. In dit historische vertrek, gewijd aan Lodewijk Napoleon, staat een prachtig Empire hemelbed. De koning van Holland was namelijk één van de markante bewoners van de buitenplaats. Ondanks dat zijn verblijf in ons land kort was, bleek zijn liefde voor Welgelegen blijvend. Hij noemde haar zelfs liefkozend zijn ‘pavillon’. Maar was dat ook het geval voor zijn vrouw Hortense en hun drie zonen?

9 min

Kunstige klanken: kamermuziek op Paviljoen Welgelegen

Paviljoen Welgelegen is tegenwoordig de zetel van het provinciaal bestuur van Noord-Holland. Maar het imposante paviljoen is ooit gebouwd als buitenverblijf van de puissant rijke bankier Henry Hope (1735-1811). Hope hechtte veel waarde aan zijn schilderijencollectie, maar ook aan de andere schone kunsten. In de muzieksalon konden zijn gasten genieten van privéconcerten op hoog niveau.

6 min

Buitenplaats Starrenburg – glimpen van haar geschiedenis

Het voorhuis van de buitenplaats Starrenburg werd begin vorig jaar afgebroken. Dit vormde voor Florrie van der Kamp, die daar regelmatig langsroeit, de aanleiding om op zoek te gaan naar de geschiedenis en de voormalige bewoners van de oude boerderij aan de Amstel. Inmiddels is er ‘met oog voor de historie’ een nieuwe versie van het huis herbouwd.

8 min

Het ‘Witte Goud’ van kasteel Sypesteyn

Kasteel Sypesteyn herbergt een breekbare schat: een grote verzameling Loosdrechts porselein uit de achttiende eeuw. Jonkheer Henri van Sypesteyn was niet alleen één van de eerste verzamelaars van het oudhollandse serviesgoed, maar deed ook onderzoek naar dit ‘witte goud’ van de Gooi- en Vechtstreek.

5 min

Landgoed Witten Hull wordt raadhuis van Hilversum

Op de plek waar nu het raadhuis van Hilversum staat, stond 100 jaar geleden Villa ‘Witten Hull’. De villa is gesloopt in 1928 voor de bouw van het raadhuis, maar restanten van de fundering bevinden zich nog in het souterrain van het Dudok Architectuur Centrum (DAC).

4 min

Slot Zuylen: Amsterdams ontwerp aan de Utrechtse Vecht

Het buitenplaatsenlandschap langs de Vecht begint bij Slot Zuylen. Hoewel het kasteel een echte Utrechtse geschiedenis heeft, is het ontworpen door een Amsterdamse architect. Elke volgende generatie bewoners paste de inrichting vervolgens naar eigen smaak aan.

7 min