Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Koopmanswoning uit de 18e eeuw stond in Koog a/d Zaan

Stijntje Kluyver-Smit, de echtgenote van koopman en verffabrikant Albert Kluyver, zou een zeer wispelturig vrouwspersoon zijn geweest. Zij stond model voor ‘Mejuffrouw Albestel’, de hoofdpersoon in een lang gedicht. Haar woning verhuisde in 1965 in twee delen van Koog aan de Zaan naar de Zaanse Schans en staat nog altijd bekend als het ‘Huis van mejuffrouw Albestel’.

Wijken voor Coentunnelviaduct

Het statige koopmanshuis uit de eerste helft van de 18e eeuw, moest in 1965 wijken voor de aanleg van het Coentunnelviaduct in het hart van Koog aan de Zaan. Het stond aan de Schoolstraat (nr. 1). Bij het demonteren van het pand bleek verrassend genoeg dat het uit twee woningen bestond die in het verleden waren samengevoegd. Zowel voor als na de samenvoeging waren de huizen stevig vertimmerd. Zo waren kasten, bedsteden, gangen, trappen en portaaltjes verwisseld en naar eigen inzicht ingrijpend gewijzigd.

Kalverrindijk 10, anno 2011. foto Jolanda Hoogendoorn

Spotdicht

Nu zijn verbouwingen in eeuwenoude historische panden niet ongewoon, maar bewoonster Stijntje Kluyver-Smit was in het begin van de 19e eeuw wel erg rigoureus te werk gegaan. Stijntje schijnt een zeer nukkig, recalcitrant mens te zijn geweest, een plaag voor haar omgeving. Zij inspireerde dorpsdichter Jan van der Jagt tot een spotdicht waarin hij haar als mejuffrouw Albestel opvoerde en in maar liefst 130 coupletten haar gedrag hekelde. Maar niet alleen Stijntje was stevig te keer gegaan in het huis. Ook in de loop van de 20e eeuw had een huurster danig huisgehouden. Het was aan de tussentijdse herstelwerkzaamheden van de stichting Zaans Schoon te danken dat het pand niet helemaal werd ontluisterd.

Kalverringdijk 10, anno 2011. foto Jolanda Hoogendoorn

Verminkt houtskelet

Wat restte bij de demontage van het vroeg 8e-eeuwse huis was een verminkt houtskelet, de fundering van twee smuigers, een kelder, de afluiving en gegevens van een binnenpui met glazenkast. Ook van het tweede huis werden het skelet, de kelder en de afluiving gevonden. Dankzij het sporenonderzoek naar de oorspronkelijke betimmeringen op de vloer en het plafond kon een gedetailleerde reconstructie van het interieur worden gemaakt. Bij de restauratie werd uitgegaan van de situatie van omstreeks 1770. In deze periode kreeg het huis een gemetselde voorgevel van helder paarse klinkertjes met smalle voegjes van 3 mm en een gebeeldhouwde dooddeur met bovenlicht. Het lukte het metselwerk van de voorgevel in zijn geheel over te brengen. Op de Schans staat het huis gespiegeld ten opzichte van zijn oorspronkelijke ligging, maar voorts is alles bij het oude gebleven, inclusief de begrenzing door wegsloot en dwarssloot en een bruggetje naar het erf.

Publicatiedatum: 27/04/2012

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.