2 min

Zeilenmakerspad 1, anno 2011

foto Jolanda Hoogendoorn

Zeilenmakerspad 1, anno 2011

Pand moest wijken voor nieuwbouw

Door uitbreiding en modernisering van de drukkerij moest het eeuwenoude pand plaats maken voor nieuwbouw. In 1963 werd het huis per dekschuit overgebracht naar de Zaanse Schans. Het woonhuis werd in 1734 in opdracht van Jan Bruijgom gebouwd aan de Oosterbuurt, het latere Zeilenmakerspad. De naam Zeilenmakerspad raakte rond 1805 in zwang, en verwees daarmee direct naar de zeilenmakerij en taanderij van Jacob Hendrik Kruijt.

Het pand op zijn oorspronkelijk plek in Westzaan, begin jaren zestig

afbeelding Zaans Museum/Gemeentearchief Zaanstad

Het pand op zijn oorspronkelijk plek in Westzaan, begin jaren zestig

Boerenzoon werd burgemeester

Het woonhuis van Bruijgom, telg van een vooraanstaande Westzaanse familie, bestond uit een voorhuis, een opkamer boven de kelder en twee kamers. In 1803 werd de 21-jarige Teunis Slagter de nieuwe eigenaar. Slagter, een boerenzoon uit Zwaag, was niet minder dan 32 jaar burgemeester van Westzaan, van 1817 tot 1850. De woning van Slagter werd na zijn vertrek door de nieuwe (onbekende) eigenaar uitgebreid met de nog altijd bestaande aanbouw. Deze aanbouw, in gebruik als ‘zonnekamer’, is een typisch voorbeeld van een goedjaarsend.

Van woning tot kantoor- en expeditieruimte

Aris de Jager, kastelein in café-restaurant De Prins verkreeg het huis in 1873 uit een erfenis. Zijn dochter Maartje trouwde in 1878 met Hendrikus Adrianus van Dijk, een boekhandelaar die de woning in 1890 omvormde tot bedrijfsruimte voor zijn drukkerij. Tientallen jaren deed het pand dienst als kantoor- en expeditieruimte. Van Dijk was ook de grondlegger van de in 1894 opgerichte drukkerij Van Dijk & Allan, samen met Johannes Jacobus Allan, ondernemer en politicus.

De wederopbouw op de Zaans Schans, jaren zestig

afbeelding Zaans Museum/Gemeentearchief Zaanstad

De wederopbouw op de Zaans Schans, jaren zestig

Eerste klus voor architect Cornelis de Jong

Kleinzoon Johannes Jacobus deed het pand in 1963 cadeau gedaan aan Stichting Zaanse Schans. De verplaatsing en restauratie van het pand was in handen van architect Cornelis de Jong uit De Rijp. Voor De Jong was het zijn eerste klus aan de Zaanse Schans. Na alles tot in detail te hebben opgemeten, genummerd en gefotografeerd werd de woning door het Zaandamse kraan- en transportbedrijf Schol per dekschuit overgebracht naar de Zaanse Schans. De restauratie van het in gammele staat verkerend pand vergde veel geduld en vakmanschap. Zo ontbraken belangrijke skeletonderdelen en hadden boktorren zich tegoed gedaan aan het gevelhout. Dankzij de expertise van architect De Jong kon het pand ondanks alle gebreken in zijn 18e-eeuwse vorm worden gerestaureerd. Geheel in stijl kreeg het pad de naam Zeilenmakerspad, verwijzend naar de oorspronkelijke plek van de voormalige burgemeesterswoning.

Zeilenmakerspad 1. Rijksmonument sinds 29 mei 1969

Publicatiedatum: 28/04/2012