De vier seizoenen volgens Maarten van HeemskerckGevelstenenboek bundelt boeiende verhalen over HaarlemMet de Blauwe Tram naar zeeDe vrouw achter Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778)Expositie over ‘umheimliche’ bunkers in KennemerduinenVrouwen in Verzet: Hendriek Breukelaar-VerburgHet Topstuk van Arthur van Dijk: ‘Zonder verleden geen toekomst’De vulpen, een allesbehalve inktzwarte geschiedenisZoetje Gerbrants: portret van een vergeten literaire heldinKoninginnedag: van gondeltocht tot ballonvaartDe Haarlemse klopjes: borduren en biddenFrits van Eeden, de wandelende museumdirecteurKent u deze oude kersttradities nog?Royals in de schoolbanken: hoe een Javaanse kroonprins op het lyceum in Haarlem belanddeKabaal in de kathedraal: dit zagen, roken en hoorden middeleeuwse kerkgangersDe lotgevallen van de christelijke school voor de werkende stand in de BarteljorisstraatPortret Paviljoen Welgelegen terug naar Paviljoen WelgelegenHerrie maken en uitslapers plagenBevrijdingspop door de ogen van Fotopersbureau De BoerSchrijven voor Oneindig Noord-Holland: Arnoud van Soest verteltVrouwelijke schrijvers voor het voetlicht in Teylers MuseumJohan, Volkje en de kinderen: hoofden op historische huizenWeesjongens als kind van de rekeningBier en baardmankruikenHaarlem heeft méér te bieden dan alleen hofjesTesselschade kijkt al 150 jaar om naar de anderMisdadigers in Holland: deze straffen kreeg je in de zeventiende eeuwMolentaal: wat de stand van de wieken ons vertellenDe eerste trein van NederlandAan tafel in Huis BarnaartAtlantische slavernij in beeldEerste maand als directeur van het Noord-Hollands Archief: “Ik moet mijzelf af en toe nog even knijpen”Zo kwam Haarlem op het Monopolybord terechtDe Opstand in 1572Heksen en toverijBijzondere (bij)namen: Kennemerland en IJmondGodfried Bomans: een heer uit HaarlemWie was de oudste Haarlemmer?Let it snow! Winterse taferelen uit de Provinciale AtlasPieter Teylers Huis is enorme aanwinst voor zijn museumAcrobaat en goochelaar Alice bleef haar publiek verrassenDe Hollandiabron: Spa in de polderIn bed met Lodewijk NapoleonKunstige klanken: kamermuziek op Paviljoen WelgelegenDe Groene manPelgrimstocht naar Spanje begint in de Hagestraat'Heren, zit toch niet eeuwig aan je sigaar te lurken'Het Hofje van Staats en de Haarlemse textielindustrieTeylers Museum is nu een kleurrijke vogelvolièreDe coureur die de weg (on)veilig maakteHet Noord-Hollandse landschap in beeldStemmig in het zwart: Rouwkleding in Noord-HollandSiervuurwerk was altijd een grote bron van vermaak775 jaar Haarlem in Teylers MuseumHaring als hoofdmootBij De Zijlpoort vertrokken de trekschuiten naar LeidenHaarlemmerhout was plek met heilzaam bronwaterOf je worst lust'De ervaring van de geschiedenis oproepen is een uitdaging'De corona-app van de zeventiende eeuwDe 10 best gelezen verhalen van Oneindig Noord-HollandDe archivaresse van HaarlemNoord-Hollandse archieven werken aan corona-archiefDino’s: van koeien uit het Krijt tot razendsnelle monstersCollectie Joh. Enschedé: 'De aandacht die het verdient'Een podium voor lokale geschiedenisStemt vrij: de BoerenpartijMet Jan Feith aan zee (1933)Met Jan Feith door de Kennemerduinen (1933)De Oerkap: Haarlemse hotspot in oude fabriekDigitale kaart Oer-IJ ontsluit een verborgen landschapHet Dolhuys in vogelvluchtBewaard Verhaal: foto opening grafkelderHistorie, kunst én politiek in WelgelegenHope en WelgelegenTeylers toont monsters die wél en niet bestaanHet puffende treintje uit HoofddorpSchaatser Klaas Pander niet meer vergetenBakenesserkerk krijgt tweede levenJong in het gewapend verzetTeylers presenteert de ‘galante zwier’ van WatteauDe vertrouwde receptuur van A. J. van der PiggeMolen De AdriaanFotoburo De BoerAchter slot en grendel in het Haarlems verzetHaarlemse sportpionier begint voetbalclubKenauVijf verdwenen gebouwen in HaarlemVan Marskramer tot Muisklik: 800 jaar winkelen in HaarlemHaarlemse bijnamen: muggenzifters of Malle BabbeTeylers Museum belicht luchtballon van alle kantenWaar komt de naam Haarlem vandaan?De kogel is door de kerkDrie tentoonstellingen zetten ‘onbekende meester’ in het zonnetjeLourens Jansz. Coster: een omstreden figuur op de Grote MarktZo ging Haarlem gekleed, van korset tot minirokBuitengewoon monument aan de Leidsevaart"Kijk dat keiharde zwarte ijs nou toch eens!"Overwinteren in het pakijs en andere ‘ijspret’ in het TeylersJan Jacob Spohlers ijsvermaakDe toren van het stadhuisDe Stadhuistoren van HaarlemDe kogel is door de (Sint Bavo)kerkAdriaen van Ostade (1610-1685)Philips Wouwerman (1619-1668)William Merritt ChasePieter Frederick van OsJudith Leyster (1609-1660)Anthony FokkerHaarlemmerolieflesjesDe Romantiek van Frederik Marinus KrusemanAnton MauveProminente bespelers van het MüllerorgelStadsorganist: een typisch Nederlands beroepHet Müllerorgel in de Grote of Sint Bavokerk te HaarlemDominee Jeronimo de VriesKeizerlijk bezoek aan Teylers MuseumHofleverancier Jan Monnikendam: feestartikelenmagazijn in HaarlemHofleverancier: Faber SchoenenStation Haarlem: de eerste spoorlijn van NederlandSint Bavokerk: borstbeeld van de koning-koopmanRipperda Kazerne: de verdediging van het KoninkrijkPaviljoen Welgelegen: zetel van kunst, koninklijke macht en provinciaal bestuurKenaupark: monument voor vrouwelijk symbool van verzetGrote Markt: Oranjegezinden nu en patriotten toenJoh. Enschede: huisdrukker van de staatFrans Hals op de Grote HoutbrugSint Jorisschutterij: een schilder met een musketHet voormalig tuchthuis in HaarlemCluveniersdoelenHuis van Isabella Coymans en Stephanus GeraerdtsGrote of Sint Bavokerk - Graf van Frans HalsRederijkerskamer De WijngaardrankenDe Waalse Kerk - het graf van Dirck HalsWoonhuis van Isaac MassaHet beeldje van Malle BabbeHet Prinsenhof in HaarlemStadhuis van HaarlemEerste huis van Frans HalsHuis van Michiel de WaelVoormalig St. Elisabeth GasthuisFrans Hals Museum in voormalig OudemannenhuisVooroorlogse huizenjachtProef! Eten en drinken in het Teylers MuseumJopen Bier doet oude tijden herlevenHaarlemmertrekvaartVlietzorgBuitenrustEindenhoutDuinvlietPaviljoen WelgelegenBuitenplaats VredenhofSpaer en HoutUit den BoschZomerlustEen kijkje achter de schermen bij het Noord-Hollands ArchiefAnno 1689 : Vuursteken in Haarlem voor stadhouder Willem IIIHet Frans Hals Museum dankt zijn ontstaan aan een rederijkersfeestEen kopje ‘mevrouw Blom’Hannie Schaft: het meisje met het rode haarHaarlem ontvangt keizer NapoleonHet Hoornse Taartarrest: de BanketbakkerijHet Hodshonhuis: Jonge erfgename bouwt stadspaleisjeHuis Barnaart: parel uit de Franse tijdPaviljoen Welgelegen ontvangt keizer en keizerinKeizerin beluistert orgelconcert in HaarlemNapoleon bezoekt Teylers MuseumScholing voor ‘een volk van metselaars en timmerlieden’Wees nuttig: Napoleon in Teylers Museum‘Spaanse Brabanders’ maakten Haarlemse Gouden EeuwAnthony Fokker met zijn zelfgebouwde vliegtuigje De Spin een spectaculaire vlucht boven zijn woonplaats Haarlem.">Anthony Fokker draaide rondjes om de BavoCentraal Station te HaarlemDe Groote Braak, een litteken van waterEen bezoek aan Teylers MuseumTeylers Museum en de Hollandsche Maatschappij der WetenschappenKunst stimuleren: Teylers StichtingBoudewijn de Groot: Haarlems troubadourDe VelserdijkEen 'ongemeen groote' elektriseermachineWybrand Hendriks (1744-1831)De inrichting van de Ovale Zaal van Teylers MuseumPrijsvragen van wetenschappelijke genootschappenDe wil van Pieter TeylerZorg voor het BlokshofjePieter Teyler van der Hulst (1702-1778)Koe gesloken, doop geweigerdMevrouw Jut in ‘De Liefde’Oom Gips en de uitvinding van het gipsverbandDe familie Zocher: voor uw park- en tuinontwerpenHaarlemse Kenau stond haar mannetjeProvinciale Staten: van ridders te paard tot democratisch gekozen bestuurdersHet volkslied van de provincie Noord-HollandFrans konijn kiest provinciehuisProvinciale Atlas: 100.000 beelden van Noord-HollandVerzetslieden voor vuurpelotonFeestvierende mensen bij bevrijding HaarlemGraf van zeven meisjesHoutkap in de HongerwinterHongertocht in de winter van 1944-1945Haarlemse dwangarbeiders in DuitslandTrein met Rotterdamse dwangarbeiders op station van HaarlemHet lijk van Fake Krist op de WestergrachtSchuilkerk werd centrum van Haarlems verzetHet Huis met de BeeldenEvacués op de Rijksstraatweg bij Haarlem september 1944Monument voor Hannie Schaft in het KenauparkHet Corrie ten Boom Museum in HaarlemVerwoestingen in de Amsterdamse Buurt in HaarlemJan Kievit: Haarlemmer ter dood veroordeeldAangetreden Jeugdstorm op de Gedempte Oude GrachtEen sigarenwinkel aan de Oostvest en het EnglandspielDe aanslag op het Prinsen BolwerkDe ondergrondse pers in Haarlem 1940-1945Illegale Haarlemse bladen tijdens de bezettingMachinefabriek Figee en de FebruaristakingOnderduiken in HaarlemHaarlemse joden naar Kamp WesterborkS.L.A. Plekker: NSB-burgemeester van Haarlem en de jodenvervolgingMarcherende WA-mannenBrood op de bonDuitse militairen voor het stadhuis van HaarlemKroniek van bezet Haarlem: de meidagenBier en waterHet SpaarneHaarlem mobiliseertMet de Blauwe Tram naar ZandvoortJos de Klerk, een Belgische vluchteling in HaarlemBelgische vluchtelingen aan de Leidsevaart te HaarlemInstituut Pollatz in HaarlemMariastichting (Haarlem)Krelage's BloemhofTurkse Moskee in HaarlemCajanus in het ProveniershuisDe Lutherse Kerk in HaarlemGrand Café Brinkmann: ondergang van een imperiumMüllerorgel: Duits orgelspel in Haarlemse St. BavokerkDe eerste Turkse gastarbeiders bij DrosteWaalse Kerk in Haarlem: waar vluchtelingen terecht kondenCasa Nostra: een stukje Italië in HaarlemSporthelden uit Kennemerland
Voor liefhebbers van stijlkamers en antiek meubilair is de groene slaapkamer in Paviljoen Welgelegen een pareltje. In dit historische vertrek, gewijd aan Lodewijk Napoleon, staat een prachtig Empire hemelbed. De koning van Holland was namelijk één van de markante bewoners van de buitenplaats. Ondanks dat zijn verblijf in ons land kort was, bleek zijn liefde voor Welgelegen blijvend. Hij noemde haar zelfs liefkozend zijn ‘pavillon’. Maar was dat ook het geval voor zijn vrouw Hortense en hun drie zonen?
Paviljoen Welgelegen is tegenwoordig de zetel van het provinciaal bestuur van Noord-Holland. Maar het imposante paviljoen is ooit gebouwd als buitenverblijf van de puissant rijke bankier Henry Hope (1735-1811). Hope hechtte veel waarde aan zijn schilderijencollectie, maar ook aan de andere schone kunsten. In de muzieksalon konden zijn gasten genieten van privéconcerten op hoog niveau.
De Groene man is een ornament in de vorm van een gezicht dat -deels- gemaakt is van bladeren, of een gezicht waar bladeren uit de mond (of soms oren, neus en ogen) stromen. Dit zeer intrigerende ornament is te vinden in middeleeuwse kerken, maar ook op gevels van oude huizen. Haarlem heeft maar liefst 69 Groene mannen in zijn binnenstad. Dit maakt Haarlem de stad met de – op Amsterdam na – meeste Groene mannen van Nederland! De Groene man wordt tegenwoordig onder andere gezien als het symbool voor de verbinding van de mens met de natuur. Maar werd hij altijd zo gezien? Lees verder over de speurtocht naar de betekenis van de Groene man.
Bij het Rosenstock-Huessy Huis in de Hagestraat in Haarlem ligt het startpunt van een van de drie Nederlandse routes naar het Noord-Spaanse bedevaartsoord Santiago di Compostella.
Als je mooi wilt zingen ben je bij het Koninklijk Haarlems Mannenkoor ‘Zang en Vriendschap’, het oudste nog bestaande mannenkoor van Nederland, aan het juiste adres. Maar vriendschap is minstens zo belangrijk.
In de Haarlemse textielindustrie viel in de zeventiende eeuw veel geld te verdienen. Koopman IJsbrand Staats bouwde een enorm vermogen op met de handel in stoffen en garen. Hiermee kon hij in 1730 een hofje voor oudere vrouwen stichten aan de Jansweg.
De meest kostbare boeken ter wereld bestaan uit kleurrijke platen van exotische vogels, getekend door John James Audubon. De enorme tekeningen van vogels in hun natuurlijke omgeving barsten van het leven. Dat maakte toen grote indruk, maar nu nog steeds. Stap met ons in de vrolijke wereld van ‘Vogelpracht’ in het Haarlemse Teylers Museum.
Maus en Ciska Gatsonides poseren bij twee gloednieuwe auto’s. Het is 1950 en Maus heeft grote ambities: hij probeert zijn eigen automerk te lanceren. Als gelauwerd coureur en “technologisch wonder” lijkt zijn wens om de snelste en mooiste auto te ontwerpen zeker niet te hoog gegrepen. De lijfspreuk van Gatsonides is dan ook simpelweg: “alles kan!”. En dat zou hij bewijzen ook: met slimme streken in de oorlog, levensgevaarlijke races en, natuurlijk, zijn uitvinding van de flitspaal.
Op 8 mei 2021 begon het themajaar ‘Ode aan het Landschap’. Als fotografiestudent was Koen van der Lee in de gelegenheid om hierop in te haken met een fotoserie over het Noord-Hollandse landschap. Vanuit een schoolopdracht is dit verhaal voor Oneindig Noord-Holland ontstaan. Pak een kop thee en ga mee op reis!
Wanneer er iemand overlijdt, breekt voor de nabestaanden een periode van rouw aan. Tegenwoordig neemt men vaak samen afscheid van de overledene tijdens een uitvaart, maar is het rouwproces daarna meestal een privéaangelegenheid. Vroeger was dat anders en kon je vaak in één oogopslag zien dat iemand ‘in de rouw’ was. Strenge etiquetteregels schreven tot in de 20e eeuw voor dat men na een overlijden tijdelijk speciale rouwkleding moest dragen om de overleden persoon zijn laatste eer te betuigen.
Oud en Nieuw zal dit jaar zonder siervuurwerk worden gevierd. En dat is voor liefhebbers van vuurwerk jammer. Al eeuwenlang vormde siervuurwerk het hoogtepunt van menig volksfeest.
Met stadsgezichten, wetenschappelijke instrumenten en noodmunten uit de eigen collectie besteedt Teylers Museum aandacht aan het 775-jarig bestaan van Haarlem.
De viskraam van Jos Lijnzaat en zijn dochter is al bijna honderd jaar een baken op de Grote markt van Haarlem. Hier haal je dagverse haring, gesneden in stukjes. Jos Lijnzaat vertelt vanuit de kraam het verhaal van zijn vishandel.
De trekschuit was ooit een belangrijk onderdeel van het openbaar vervoer in Haarlem. Vanuit Haarlem werden zogenaamde trekvaarten aangelegd naar Amsterdam en Leiden. Naast de trekvaart liep een pad, waar de schuit door een paard over werd voortgetrokken.
Pas vanaf de tweede helft van de zeventiende eeuw werd een slager pas een slager genoemd. Daarvoor werd ‘degene die geslachte dieren in verkoopbare stukken hakt’ een vleeshouwer genoemd. Noord-Hollandse slager Ben van den Berg vertelt over dit eeuwen oude beroep. Postma Vleeswaren is gevestigd in Haarlem en werd begin dit jaar uitgeroepen tot landskampioen ‘Worstmakerij van het jaar 2020’. De slagerij is aangesloten bij het Worstmakersgilde en de Vereniging voor Worstmakende Ambachtelijke Slagers. In de middeleeuwen waren de ambachtslieden ook verenigd in gilden, zo blijkt als we in de geschiedenis van de Noord-Hollandse slager duiken.
Nederland vakantieland! Deze zomer zullen de meesten van ons vanwege de coronacrisis wel in eigen land op vakantie gaan. Inge Molenaar en Sarah Remmerts de Vries van Oneindig Noord-Holland vonden twee historische toeristische affiches, die verrassend actueel blijken.
Het leek iets uit een science fiction-rampenfilm, maar de pandemie is realiteit: we zitten er middenin. Besmettelijke ziekten zijn echter van alle tijden. Ook in de 17e eeuw werd minstens 1,5 meter afstand van je gehouden als je besmet was met lepra. En er werd toen ook al een oplossing voor bedacht: de leprozenklepper. Het Westfries Museum vertelt ons meer over deze voorloper van de corona-app.
In het bijna tienjarige bestaan van Oneindig Noord-Holland zijn veel historische onderwerpen de revue gepasseerd. Het ene verhaal was onvermijdelijk populairder dan het andere. Wij zetten de best gelezen verhalen voor je op een rij.
Tijdens haar leven is Gerda Kurtz (1899 – 1989) herhaaldelijk geëerd voor haar toegewijde werk als archivaris en historica. Ook in de oorlogsjaren wist Kurtz als archivaris een bijzondere rol te spelen. Wie was deze eerste vrouwelijke gemeentearchivaris van Haarlem? Klaartje Pompe, hoofd publiek van het Noord-Hollands Archief, neemt de lezers van ONH mee in Gerda Kurtz’s jeugd, opleiding en werkzame leven.