Over onh

Haarlem

775 jaar Haarlem in Teylers Museum Haring als hoofdmoot Wist je dat? Bij De Zijlpoort vertrokken de trekschuiten naar Leiden. Of je worst lust De archivaresse van Haarlem Dino’s: van koeien uit het Krijt tot razendsnelle monsters Collectie Joh. Enschedé: 'De aandacht die het verdient' Stemt vrij: de Boerenpartij Met Jan Feith door de Kennemerduinen (1933) De Oerkap: Haarlemse hotspot in oude fabriek Digitale kaart Oer-IJ ontsluit een verborgen landschap Het Dolhuys in vogelvlucht Bewaard Verhaal: foto opening grafkelder Historie, kunst én politiek in Welgelegen Hope en Welgelegen Teylers toont monsters die wél en niet bestaan Het puffende treintje uit Hoofddorp Bakenesserkerk krijgt tweede leven Achter slot en grendel in het Haarlems verzet Haarlemse sportpionier begint voetbalclub Bizarre bijnamen: muggenzifters of Malle Babbe Drie tentoonstellingen zetten ‘onbekende meester’ in het zonnetje Zo ging Haarlem gekleed, van korset tot minirok Buitengewoon monument aan de Leidsevaart "Kijk dat keiharde zwarte ijs nou toch eens!" De Stadhuistoren van Haarlem Anthony Fokker Haagse School, de stroming die de Nederlandse landschapsschilderkunst weer nieuw leven in blies. Hij was de enige leermeester van ">Anton Mauve Een eregalerij aan beroemde bezoekers Cluveniersdoelen Woonhuis van Isaac Massa Het beeldje van Malle Babbe Buitenrust Duinvliet Zomerlust Een kijkje achter de schermen bij het Noord-Hollands Archief Anno 1689 : Vuursteken in Haarlem voor stadhouder Willem III Het Hodshonhuis: Jonge erfgename bouwt stadspaleisje ‘Spaanse Brabanders’ maakten Haarlemse Gouden Eeuw Anthony Fokker met zijn zelfgebouwde vliegtuigje De Spin een spectaculaire vlucht boven zijn woonplaats Haarlem.">Anthony Fokker draaide rondjes om de Bavo Centraal Station te Haarlem Sint Elisabeth Gasthuis, de Gasthuispoort. De neo-Hollandse renaissance uitbreiding van het gasthuis uit 1895 werd ontworpen door J. Drost en ">ABC Architectuurcentrum/ Historisch Museum Haarlem; Frans Halsmuseum Teylers Museum niet op alle werkdagen geopend. Het museum was alleen op dinsdag open, van 10 tot 13 uur. Dat wil zeggen: voor inwoners van Haarlem. Vreemdelingen, waarmee iedereen bedoeld werd die niet ">Een bezoek aan Teylers Museum De Velserdijk Teylers Museum was geworden, kreeg Martinus van Marum het plan een elektriseermachine van ongekende afmetingen te laten bouwen. Hij hoopte daarmee onbekende elektrische verschijnselen te ontdek">Een 'ongemeen groote' elektriseermachine gastheer (‘kastelein’) van Teylers Stichting. Hendriks was schilder en tekenaar ">Wybrand Hendriks (1744-1831) Zorg voor het Blokshofje Mevrouw Jut in ‘De Liefde’ Aangetreden Jeugdstorm op de Gedempte Oude Gracht De aanslag op het Prinsen Bolwerk Duitse militairen voor het stadhuis van Haarlem Bier en water Belgische vluchtelingen aan de Leidsevaart te Haarlem Turkse Moskee in Haarlem Cajanus in het Proveniershuis Brinkmann: ondergang van een imperium De eerste Turkse gastarbeiders bij Droste Casa Nostra: een stukje Italië in Haarlem

775 jaar Haarlem in Teylers Museum

Met stadsgezichten, wetenschappelijke instrumenten en noodmunten uit de eigen collectie besteedt Teylers Museum aandacht aan het 775-jarig bestaan van Haarlem.

>

Haring als hoofdmoot

De viskraam van Jos Lijnzaat en zijn dochter is al bijna honderd jaar een baken op de Grote markt van Haarlem. Hier haal je dagverse haring, gesneden in stukjes. Jos Lijnzaat vertelt vanuit de kraam het verhaal van zijn vishandel.

>

Of je worst lust

Pas vanaf de tweede helft van de zeventiende eeuw werd een slager pas een slager genoemd. Daarvoor werd ‘degene die geslachte dieren in verkoopbare stukken hakt’ een vleeshouwer genoemd. Noord-Hollandse slager Ben van den Berg vertelt over dit eeuwen oude beroep. Postma Vleeswaren is gevestigd in Haarlem en werd begin dit jaar uitgeroepen tot landskampioen ‘Worstmakerij van het jaar 2020’. De slagerij is aangesloten bij het Worstmakersgilde en de Vereniging voor Worstmakende Ambachtelijke Slagers. In de middeleeuwen waren de ambachtslieden ook verenigd in gilden, zo blijkt als we in de geschiedenis van de Noord-Hollandse slager duiken.

>

De corona-app van de 17e eeuw

Het leek iets uit een science fiction-rampenfilm, maar de pandemie is realiteit: we zitten er middenin. Besmettelijke ziekten zijn echter van alle tijden. Ook in de 17e eeuw werd minstens 1,5 meter afstand van je gehouden als je besmet was met lepra. En er werd toen ook al een oplossing voor bedacht: de leprozenklepper. Het Westfries Museum vertelt ons meer over deze voorloper van de corona-app.

>

Naakte halzen en kappersjolijt

Ze mogen weer open, de kappers, mits je reserveert. En geen coronaklachten hebt. Een periode waarin je twee maanden lang de kappersschaar niet mag hanteren, is lang niet voorgekomen. Zelfs in de Tweede Wereldoorlog werd er gewoon doorgeknipt, zo blijkt als we in de geschiedenis van de Noord-Hollandse barbiers duiken.

>

De archivaresse van Haarlem

Tijdens haar leven is Gerda Kurtz (1899 – 1989) herhaaldelijk geëerd voor haar toegewijde werk als archivaris en historica. Ook in de oorlogsjaren wist Kurtz als archivaris een bijzondere rol te spelen. Wie was deze eerste ‘archivaresse’ van Nederland? Klaartje Pompe, hoofd publiek van het Noord-Hollands Archief, neemt de lezers van ONH mee in Gerda Kurtz’s jeugd, opleiding en werkzame leven in Haarlem als gemeentearchivaris.

>

Collectie Joh. Enschedé: ‘De aandacht die het verdient’

Edzard Enschedé, bestuurslid van de Stichting Museum Enschedé, is ontzettend trots op het erfgoed van zijn familie. Uit alle historie en herinneringen één topstuk kiezen is moeilijk, dus besluit hij drie bijzondere objecten eruit te lichten waarmee hij zich persoonlijk verbonden voelt.

>

Een podium voor lokale geschiedenis

Noord-Holland kent zo’n honderd historische verenigingen, die zich elk op hun eigen manier met geschiedenis bezighouden. De meeste hebben zich toegelegd op de lokale of regionale historie. Tezamen vormen ze een bonte lappendeken van kennis over de geschiedenis van onze provincie.

>