Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Haarlem

Koninginnedag: van gondeltocht tot ballonvaart De Haarlemse klopjes: borduren en bidden Frits van Eeden, de wandelende museumdirecteur Kent u deze oude kersttradities nog? Royals in de schoolbanken: hoe een Javaanse kroonprins op het lyceum in Haarlem belandde Kabaal in de kathedraal: dit zagen, roken en hoorden middeleeuwse kerkgangers De lotgevallen van de christelijke school voor de werkende stand in de Barteljorisstraat Portret Paviljoen Welgelegen terug naar Paviljoen Welgelegen Herrie maken en uitslapers plagen Bevrijdingspop door de ogen van Fotopersbureau De Boer Schrijven voor Oneindig Noord-Holland: Arnoud van Soest vertelt Vrouwelijke schrijvers voor het voetlicht in Teylers Museum Johan, Volkje en de kinderen: hoofden op historische huizen Weesjongens als kind van de rekening Bier en baardmankruiken Haarlem heeft méér te bieden dan alleen hofjes Tesselschade kijkt al 150 jaar om naar de ander Misdadigers in Holland: deze straffen kreeg je in de zeventiende eeuw Molentaal: wat de stand van de wieken ons vertellen De eerste trein van Nederland Aan tafel in Huis Barnaart Atlantische slavernij in beeld Eerste maand als directeur van het Noord-Hollands Archief: “Ik moet mijzelf af en toe nog even knijpen” Zo kwam Haarlem op het Monopolybord terecht De Opstand in 1572 Heksen en toverij Bijzondere (bij)namen: Kennemerland en IJmond Godfried Bomans: een heer uit Haarlem Wie was de oudste Haarlemmer? Let it snow! Winterse taferelen uit de Provinciale Atlas Pieter Teylers Huis is enorme aanwinst voor zijn museum Acrobaat en goochelaar Alice bleef haar publiek verrassen De Hollandiabron: Spa in de polder In bed met Lodewijk Napoleon Kunstige klanken: kamermuziek op Paviljoen Welgelegen De Groene man Pelgrimstocht naar Spanje begint in de Hagestraat 'Heren, zit toch niet eeuwig aan je sigaar te lurken' Het Hofje van Staats en de Haarlemse textielindustrie Teylers Museum is nu een kleurrijke vogelvolière De coureur die de weg (on)veilig maakte Het Noord-Hollandse landschap in beeld Stemmig in het zwart: Rouwkleding in Noord-Holland Siervuurwerk was altijd een grote bron van vermaak 775 jaar Haarlem in Teylers Museum Haring als hoofdmoot Bij De Zijlpoort vertrokken de trekschuiten naar Leiden Haarlemmerhout was plek met heilzaam bronwater Of je worst lust 'De ervaring van de geschiedenis oproepen is een uitdaging' De corona-app van de zeventiende eeuw De 10 best gelezen verhalen van Oneindig Noord-Holland De archivaresse van Haarlem Noord-Hollandse archieven werken aan corona-archief Dino’s: van koeien uit het Krijt tot razendsnelle monsters Collectie Joh. Enschedé: 'De aandacht die het verdient' Een podium voor lokale geschiedenis Stemt vrij: de Boerenpartij Met Jan Feith aan zee (1933) Met Jan Feith door de Kennemerduinen (1933) De Oerkap: Haarlemse hotspot in oude fabriek Digitale kaart Oer-IJ ontsluit een verborgen landschap Het Dolhuys in vogelvlucht Bewaard Verhaal: foto opening grafkelder Historie, kunst én politiek in Welgelegen Hope en Welgelegen Teylers toont monsters die wél en niet bestaan Het puffende treintje uit Hoofddorp Schaatser Klaas Pander niet meer vergeten Bakenesserkerk krijgt tweede leven Jong in het gewapend verzet Teylers presenteert de ‘galante zwier’ van Watteau De vertrouwde receptuur van A. J. van der Pigge Molen De Adriaan Fotoburo De Boer Achter slot en grendel in het Haarlems verzet Haarlemse sportpionier begint voetbalclub Kenau Vijf verdwenen gebouwen in Haarlem Van Marskramer tot Muisklik: 800 jaar winkelen in Haarlem Haarlemse bijnamen: muggenzifters of Malle Babbe Teylers Museum belicht luchtballon van alle kanten Waar komt de naam Haarlem vandaan? De kogel is door de kerk Drie tentoonstellingen zetten ‘onbekende meester’ in het zonnetje Lourens Jansz. Coster: een omstreden figuur op de Grote Markt Zo ging Haarlem gekleed, van korset tot minirok Buitengewoon monument aan de Leidsevaart "Kijk dat keiharde zwarte ijs nou toch eens!" Overwinteren in het pakijs en andere ‘ijspret’ in het Teylers Jan Jacob Spohlers ijsvermaak De toren van het stadhuis De Stadhuistoren van Haarlem De kogel is door de (Sint Bavo)kerk Adriaen van Ostade (1610-1685) Philips Wouwerman (1619-1668) William Merritt Chase Pieter Frederick van Os Judith Leyster (1609-1660) Anthony Fokker Haarlemmerolieflesjes De Romantiek van Frederik Marinus Kruseman Anton Mauve Prominente bespelers van het Müllerorgel Stadsorganist: een typisch Nederlands beroep Het Müllerorgel in de Grote of Sint Bavokerk te Haarlem Dominee Jeronimo de Vries Keizerlijk bezoek aan Teylers Museum Hofleverancier Jan Monnikendam: feestartikelenmagazijn in Haarlem Hofleverancier: Faber Schoenen Station Haarlem: de eerste spoorlijn van Nederland Sint Bavokerk: borstbeeld van de koning-koopman Ripperda Kazerne: de verdediging van het Koninkrijk Paviljoen Welgelegen: zetel van kunst, koninklijke macht en provinciaal bestuur Kenaupark: monument voor vrouwelijk symbool van verzet Grote Markt: Oranjegezinden nu en patriotten toen Joh. Enschede: huisdrukker van de staat Frans Hals op de Grote Houtbrug Sint Jorisschutterij: een schilder met een musket Het voormalig tuchthuis in Haarlem Cluveniersdoelen Huis van Isabella Coymans en Stephanus Geraerdts Grote of Sint Bavokerk - Graf van Frans Hals Rederijkerskamer De Wijngaardranken De Waalse Kerk - het graf van Dirck Hals Woonhuis van Isaac Massa Het beeldje van Malle Babbe Het Prinsenhof in Haarlem Stadhuis van Haarlem Eerste huis van Frans Hals Huis van Michiel de Wael Voormalig St. Elisabeth Gasthuis Frans Hals Museum in voormalig Oudemannenhuis Vooroorlogse huizenjacht Proef! Eten en drinken in het Teylers Museum Jopen Bier doet oude tijden herleven Haarlemmertrekvaart Vlietzorg Buitenrust Eindenhout Duinvliet Paviljoen Welgelegen Buitenplaats Vredenhof Spaer en Hout Uit den Bosch Zomerlust Een kijkje achter de schermen bij het Noord-Hollands Archief Anno 1689 : Vuursteken in Haarlem voor stadhouder Willem III Het Frans Hals Museum dankt zijn ontstaan aan een rederijkersfeest Een kopje ‘mevrouw Blom’ Hannie Schaft: het meisje met het rode haar Haarlem ontvangt keizer Napoleon Het Hoornse Taartarrest: de Banketbakkerij Het Hodshonhuis: Jonge erfgename bouwt stadspaleisje Huis Barnaart: parel uit de Franse tijd Paviljoen Welgelegen ontvangt keizer en keizerin Keizerin beluistert orgelconcert in Haarlem Napoleon bezoekt Teylers Museum Scholing voor ‘een volk van metselaars en timmerlieden’ Wees nuttig: Napoleon in Teylers Museum ‘Spaanse Brabanders’ maakten Haarlemse Gouden Eeuw Anthony Fokker met zijn zelfgebouwde vliegtuigje De Spin een spectaculaire vlucht boven zijn woonplaats Haarlem.">Anthony Fokker draaide rondjes om de Bavo Centraal Station te Haarlem Hoofdwerkplaats Nederlandse Spoorwegen De Groote Braak, een litteken van water Een bezoek aan Teylers Museum Teylers Museum en de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen Kunst stimuleren: Teylers Stichting Boudewijn de Groot: Haarlems troubadour De Velserdijk Een 'ongemeen groote' elektriseermachine Wybrand Hendriks (1744-1831) De inrichting van de Ovale Zaal van Teylers Museum Prijsvragen van wetenschappelijke genootschappen De wil van Pieter Teyler Zorg voor het Blokshofje Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778) Koe gesloken, doop geweigerd Mevrouw Jut in ‘De Liefde’ Oom Gips en de uitvinding van het gipsverband De familie Zocher: voor uw park- en tuinontwerpen Haarlemse Kenau stond haar mannetje Provinciale Staten: van ridders te paard tot democratisch gekozen bestuurders Het volkslied van de provincie Noord-Holland Frans konijn kiest provinciehuis Provinciale Atlas: 100.000 beelden van Noord-Holland Verzetslieden voor vuurpeloton Feestvierende mensen bij bevrijding Haarlem Graf van zeven meisjes Houtkap in de Hongerwinter Hongertocht in de winter van 1944-1945 Haarlemse dwangarbeiders in Duitsland Trein met Rotterdamse dwangarbeiders op station van Haarlem Het lijk van Fake Krist op de Westergracht Schuilkerk werd centrum van Haarlems verzet Het Huis met de Beelden Evacués op de Rijksstraatweg bij Haarlem september 1944 Monument voor Hannie Schaft in het Kenaupark Het Corrie ten Boom Museum in Haarlem Verwoestingen in de Amsterdamse Buurt in Haarlem Jan Kievit: Haarlemmer ter dood veroordeeld Aangetreden Jeugdstorm op de Gedempte Oude Gracht Een sigarenwinkel aan de Oostvest en het Englandspiel De aanslag op het Prinsen Bolwerk De ondergrondse pers in Haarlem 1940-1945 Illegale Haarlemse bladen tijdens de bezetting Machinefabriek Figee en de Februaristaking Onderduiken in Haarlem Haarlemse joden naar Kamp Westerbork S.L.A. Plekker: NSB-burgemeester van Haarlem en de jodenvervolging Marcherende WA-mannen Brood op de bon Duitse militairen voor het stadhuis van Haarlem Kroniek van bezet Haarlem: de meidagen Bier en water Het Spaarne Haarlem mobiliseert Met de Blauwe Tram naar Zandvoort Jos de Klerk, een Belgische vluchteling in Haarlem Belgische vluchtelingen aan de Leidsevaart te Haarlem Instituut Pollatz in Haarlem Mariastichting (Haarlem) Krelage's Bloemhof Turkse Moskee in Haarlem Cajanus in het Proveniershuis De Lutherse Kerk in Haarlem Grand Café Brinkmann: ondergang van een imperium Müllerorgel: Duits orgelspel in Haarlemse St. Bavokerk De eerste Turkse gastarbeiders bij Droste Waalse Kerk in Haarlem: waar vluchtelingen terecht konden Casa Nostra: een stukje Italië in Haarlem Sporthelden uit Kennemerland

Podwalk Vrouwen in Verzet

Frédérique Donker en Anna Huizing lieten zich inspireren door de tentoonstelling Vrouwen in Verzet in het Noord-Hollands Archief en maakten een podwalk over Haarlemse verzetsvrouwen. Loop nu de stadswandeling met audiotour!

>

Koninginnedag: van gondeltocht tot ballonvaart

Aan het begin van de twintigste eeuw werden er op Koninginnedag allerlei Oudhollandse spelletjes gespeeld, zoals met een hoge hoed op over een touw springen. In steden als Haarlem en Hoorn vonden er ook vliegerwedstrijden en gondeltochten plaats. Een duik in de krantenarchieven laat ons zien hoe Koninginnedag vroeger werd gevierd.

>

Expositie ‘Bord voor je Kop!’ in het Noord-Hollands Archief

Jongerenactivisme is actueel. Van spijbelen voor het klimaat tot protesten tegen het woonbeleid en leenstelsel, jongvolwassenen gingen de laatste jaren massaal de straat op. Dit activisme staat in een langere traditie van jongerenprotesten in de 20ste eeuw.

>

Geschiedenisfestival: ONH in het Noord-Hollands Archief

Talloze geschiedenisliefhebbers kijken er reikhalzend naar uit: het Geschiedenis Festival in Haarlem! Tijdens het festival op zaterdag 12 oktober is de redactie van Oneindig Noord-Holland te vinden op één van de festivallocaties: de Janskerk. In het Archiefcafé van het Noord-Hollands Archief kan iedereen (ook zonder ticket) tussen 11:00-15:00 bij onze stand langskomen. Doe je mee aan een uitdagende geschiedenisquiz en prijsvraag?

>

Wie wat bewaart heeft wat. Depotvondsten in de spotlights

Het depot Archeologie Haarlem bevat meer dan 100.000 vondsten: het grootste deel is aardewerk maar er worden ook bodemmonsters, houten voorwerpen, bakstenen, dierlijk botmateriaal, menselijke skeletten, leren schoenen, glas, munten, sieraden en serviezen bewaard. De oudste vondst is 6.000 jaar oud, de jongste bijna 100 jaar. In de tentoonstelling ‘Wie wat bewaart heeft wat. Depotvondsten in de spotlights’ staat een selectie van vondsten letterlijk in de spotlights: van vogelkooi tot vlooienvanger en van spaarpot tot lollepot.

>

Open Monumentendag: ONH in Paviljoen Welgelegen

Tijdens Open Monumentendag op zaterdag 14 september is de redactie van Oneindig Noord-Holland te vinden in het Provinciehuis van Noord-Holland. Bezoekers kunnen meedoen aan een spannende geschiedenisquiz over Lodewijk Napoleon, Paviljoen Welgelegen verkennen of de redactieleden het hemd van het lijf vragen over de geschiedenis van Noord-Holland. Dit doet de redactie natuurlijk geheel in stijl, in Napoleontische kleding!

>

Costeravond in het Noord-Hollands Archief

Wat is fake, wat is fact? De Costermythe en de uitvinding van de boekdrukkunst in Haarlem zijn nog steeds legendarische Nederlandse verhalen die van generatie op generatie worden gedeeld. Hoe die mythe is ontstaan vertelt het Noord-Hollands Archief in de tentoonstelling ‘De mythe achter de man. 600 jaar Laurens Janszoon Coster’.

>

Verhalen van de wind

Interdisciplinaire performance met spoken word, live muziek en archiefbeelden brengt de mondelinge tradities en verhalen van molenaars tot leven. Er zijn ook kinderworkshops die storytelling en maakopdrachten combineren. Verhalen van de wind prikkelt je zintuigen en nodigt je uit om op een frisse en avontuurlijke manier in de molenaarscultuur te duiken.

>

Het geheim van de diepe tijd…

De oude negende-eeuwse boomstobbe uit de collectie van het Verwey Museum Haarlem, te zien in de historische tentoonstelling ‘Allemaal Haarlemmers’, dient als uitgangspunt voor ‘Het geheim van de diepe tijd…’, de tweede in de reeks van drie transhistorische kunsttentoonstellingen ‘Laat los en koester’. De tentoonstelling opent 3 mei en toont t/m 29 september de werken van Jeanne Aubert, Fabio Barile, Sjoerd Buisman, Lisa van Casand, Douglas Mandry Jacobien de Rooij en Tanja Smeets.

>

GROFWEG BRUUT in Paviljoen Welgelegen

Van 12 april tot en met 5 juli 2024 is een nieuwe Dreef-expositie te zien in het Haarlemse Paviljoen Welgelegen. Een expositie waarin acht kunstenaars vanuit verschillende perspectieven op zoek zijn gegaan naar de essentie en veelzijdigheid van het Brutalisme in de architectuur.

>

De natuur van Sjoerd Buisman

Van 3 mei tot 13 oktober is de tentoonstelling ‘De natuur van Sjoerd Buisman’ te zien in Verwey Museum Haarlem, waarin het werk van beeldend kunstenaar Sjoerd Buisman (1948, Gorinchem) centraal staat. Buisman, een pionier in het experimenteren met natuurlijke materialen, nodigt de toeschouwer uit om op een vernieuwende manier naar de natuur te kijken. De tentoonstelling omvat zorgvuldig geselecteerde werken, waardoor bezoekers niet alleen inzicht krijgen in zijn artistieke ontwikkeling, maar ook worden geconfronteerd met de urgentie van zijn thematiek: de kwetsbaarheid van de natuur en de noodzaak om in harmonie met haar te leven.

>

The Art of Drag

Drag is overal. Denk aan het populaire tv-programma RuPaul’s Drag Race en Songfestival-winnaar Conchita Wurst. Maar het is zeker niet nieuw, al in Griekse tragedies werd er aan drag gedaan. Ook voor kunstenaars is het een geliefd onderwerp. The Art of Drag is de eerste tentoonstelling in Nederland over drag vanuit een kunsthistorisch perspectief. Kom kijken hoe kunstenaars hun liefde voor drag uiten op manieren die nog regelmatig op tegenstand stuiten.

>

Wijk te Kijk tentoonstelling in het ABC

Het ABC Architectuurcentrum organiseert al meer dan dertig jaar zogenoemde Wijk te Kijk tentoonstellingen. Op deze exposities worden verleden, heden en toekomst van een wijk in Haarlem of in de regio onder de loep genomen. Dit jaar is gekozen voor de wijk Sinnevelt in Haarlem Noord. Deze wijk is een toonbeeld van de wederopbouw, niet alleen door de vele woningen die er werden gebouwd maar vooral ook door de stedenbouwkundige opzet met rustige, rondlopende woonstraten, groene pleinen en veel speelgelegenheid.

>

De Haarlemse klopjes: borduren en bidden

Bijna niemand kent nog de klopjes van Haarlem. De zestiende-eeuwse kloppengemeenschap en hun schuilkerk Sint-Bernardus bestaat al lang niet meer. Toch waren deze ongehuwde katholieke vrouwen in heel Nederland bekend vanwege hun prachtige borduurwerk op kerkelijke gewaden en ander kerkelijk textiel. Stille getuigen van de vele geduldige handen, die bidden door te borduren.

>

Frits van Eeden, de wandelende museumdirecteur

Wie kent nog de bloembollenkweker die twee musea zou leiden? Natuurpionier Jac. P. Thijsse bewonderde hem. Ontmoet de man die op zolder pijlen uit Borneo had liggen. En die rond 1900 geld bijeenbracht voor plantenonderzoek in Suriname. Wie kent nog Frits van Eeden? De grote bewonderaar van ‘onkruid’ die een lintje kreeg.

>

Gratis Frans Hals podwalk

Met de nieuwe podwalk maak je kennis met de Haarlemse 17de-eeuwse meesterschilder Frans Hals, door naar de stad te kijken en te bedenken dat Frans Hals rondliep op dezelfde plekken waar jij nu rondloopt.

>

D(R)AAD: over borduren als protest en genezing

Op 27 januari opent de tentoonstelling D(R)AAD, die de kracht van borduren belicht als een vorm van verzet en genezing van trauma’s.
Deze tentoonstelling maakt deel uit van een nieuwe reeks van drie hedendaagse kunsttentoonstellingen genaamd Laat Los en Koester. D(R)AAD verbindt verleden en heden door historische borduurwerken te combineren met hedendaagse kunstwerken. Daarnaast wordt in D(R)AAD aandacht besteed aan sociaal-maatschappelijke borduurinitiatieven die borduren gebruiken als een sociaal bindmiddel of als een middel om trauma’s, zowel individueel als collectief, te verwerken.

>

Verwey en Steijn – gedeeld atelier

De Haarlemse kunstenaars Kees Verwey (1900-1995) en Wim Steijn (1914-1980) delen een gemeenschappelijke opleiding bij de gerenommeerde schilder Henri Frédéric Boot (1877-1963). Waarschijnlijk hebben ze elkaar ontmoet in het rommelige en vervuilde atelier van Boot. Daarnaast heeft Wim Steijn enige tijd gewerkt in het atelier van Kees Verwey aan de Spaarne. Ondanks dat ze totaal verschillend zijn, hebben Kees en Wim een goede band met elkaar. De tentoonstelling Verwey en Steijn – gedeeld atelier gaat in op hun beider werk, de invloed van Henri Boot en de verdere ontwikkeling die Verwey en Steijn doormaken.

>

Kent u deze oude kersttradities nog?

Kerstbomen met lichtjes, samen zingen, aan de kerstdis of naar de mis. De manier waarop we Kerst vieren, kennen velen van ons nog uit onze jeugd. Toch veranderen tradities ook en hebben oude Kerstgebruiken plaats moeten maken voor nieuwe. Kent u bijvoorbeeld het branden van het Kerstblok nog, of de Amsterdamse nachtwachtliedjes?

>