De Haarlemse klopjes: borduren en biddenFrits van Eeden, de wandelende museumdirecteurKent u deze oude kersttradities nog?Royals in de schoolbanken: hoe een Javaanse kroonprins op het lyceum in Haarlem belanddeKabaal in de kathedraal: dit zagen, roken en hoorden middeleeuwse kerkgangersDe lotgevallen van de christelijke school voor de werkende stand in de BarteljorisstraatPortret Paviljoen Welgelegen terug naar Paviljoen WelgelegenHerrie maken en uitslapers plagenBevrijdingspop door de ogen van Fotopersbureau De BoerSchrijven voor Oneindig Noord-Holland: Arnoud van Soest verteltVrouwelijke schrijvers voor het voetlicht in Teylers MuseumJohan, Volkje en de kinderen: hoofden op historische huizenWeesjongens als kind van de rekeningBier en baardmankruikenHaarlem heeft méér te bieden dan alleen hofjesTesselschade kijkt al 150 jaar om naar de anderMisdadigers in Holland: deze straffen kreeg je in de zeventiende eeuwMolentaal: wat de stand van de wieken ons vertellenDe eerste trein van NederlandAan tafel in Huis BarnaartAtlantische slavernij in beeldEerste maand als directeur van het Noord-Hollands Archief: “Ik moet mijzelf af en toe nog even knijpen”Zo kwam Haarlem op het Monopolybord terechtDe Opstand in 1572Heksen en toverijBijzondere (bij)namen: Kennemerland en IJmondGodfried Bomans: een heer uit HaarlemWie was de oudste Haarlemmer?Let it snow! Winterse taferelen uit de Provinciale AtlasPieter Teylers Huis is enorme aanwinst voor zijn museumAcrobaat en goochelaar Alice bleef haar publiek verrassenDe Hollandiabron: Spa in de polderIn bed met Lodewijk NapoleonKunstige klanken: kamermuziek op Paviljoen WelgelegenDe Groene manPelgrimstocht naar Spanje begint in de Hagestraat'Heren, zit toch niet eeuwig aan je sigaar te lurken'Het Hofje van Staats en de Haarlemse textielindustrieTeylers Museum is nu een kleurrijke vogelvolièreDe coureur die de weg (on)veilig maakteHet Noord-Hollandse landschap in beeldStemmig in het zwart: Rouwkleding in Noord-HollandSiervuurwerk was altijd een grote bron van vermaak775 jaar Haarlem in Teylers MuseumHaring als hoofdmootBij De Zijlpoort vertrokken de trekschuiten naar LeidenHaarlemmerhout was plek met heilzaam bronwaterOf je worst lust'De ervaring van de geschiedenis oproepen is een uitdaging'De corona-app van de zeventiende eeuwDe 10 best gelezen verhalen van Oneindig Noord-HollandDe archivaresse van HaarlemNoord-Hollandse archieven werken aan corona-archiefDino’s: van koeien uit het Krijt tot razendsnelle monstersCollectie Joh. Enschedé: 'De aandacht die het verdient'Een podium voor lokale geschiedenisStemt vrij: de BoerenpartijMet Jan Feith aan zee (1933)Met Jan Feith door de Kennemerduinen (1933)De Oerkap: Haarlemse hotspot in oude fabriekDigitale kaart Oer-IJ ontsluit een verborgen landschapHet Dolhuys in vogelvluchtBewaard Verhaal: foto opening grafkelderHistorie, kunst én politiek in WelgelegenHope en WelgelegenTeylers toont monsters die wél en niet bestaanHet puffende treintje uit HoofddorpSchaatser Klaas Pander niet meer vergetenBakenesserkerk krijgt tweede levenJong in het gewapend verzetTeylers presenteert de ‘galante zwier’ van WatteauDe vertrouwde receptuur van A. J. van der PiggeMolen De AdriaanFotoburo De BoerAchter slot en grendel in het Haarlems verzetHaarlemse sportpionier begint voetbalclubKenauVijf verdwenen gebouwen in HaarlemVan Marskramer tot Muisklik: 800 jaar winkelen in HaarlemHaarlemse bijnamen: muggenzifters of Malle BabbeTeylers Museum belicht luchtballon van alle kantenWaar komt de naam Haarlem vandaan?De kogel is door de kerkDrie tentoonstellingen zetten ‘onbekende meester’ in het zonnetjeLourens Jansz. Coster: een omstreden figuur op de Grote MarktZo ging Haarlem gekleed, van korset tot minirokBuitengewoon monument aan de Leidsevaart"Kijk dat keiharde zwarte ijs nou toch eens!"Overwinteren in het pakijs en andere ‘ijspret’ in het TeylersJan Jacob Spohlers ijsvermaakDe toren van het stadhuisDe Stadhuistoren van HaarlemDe kogel is door de (Sint Bavo)kerkAdriaen van Ostade (1610-1685)Philips Wouwerman (1619-1668)William Merritt ChasePieter Frederick van OsJudith Leyster (1609-1660)Anthony FokkerHaarlemmerolieflesjesDe Romantiek van Frederik Marinus KrusemanAnton MauveProminente bespelers van het MüllerorgelStadsorganist: een typisch Nederlands beroepHet Müllerorgel in de Grote of Sint Bavokerk te HaarlemDominee Jeronimo de VriesKeizerlijk bezoek aan Teylers MuseumHofleverancier Jan Monnikendam: feestartikelenmagazijn in HaarlemHofleverancier: Faber SchoenenStation Haarlem: de eerste spoorlijn van NederlandSint Bavokerk: borstbeeld van de koning-koopmanRipperda Kazerne: de verdediging van het KoninkrijkPaviljoen Welgelegen: zetel van kunst, koninklijke macht en provinciaal bestuurKenaupark: monument voor vrouwelijk symbool van verzetGrote Markt: Oranjegezinden nu en patriotten toenJoh. Enschede: huisdrukker van de staatFrans Hals op de Grote HoutbrugSint Jorisschutterij: een schilder met een musketHet voormalig tuchthuis in HaarlemCluveniersdoelenHuis van Isabella Coymans en Stephanus GeraerdtsGrote of Sint Bavokerk - Graf van Frans HalsRederijkerskamer De WijngaardrankenDe Waalse Kerk - het graf van Dirck HalsWoonhuis van Isaac MassaHet beeldje van Malle BabbeHet Prinsenhof in HaarlemStadhuis van HaarlemEerste huis van Frans HalsHuis van Michiel de WaelVoormalig St. Elisabeth GasthuisFrans Hals Museum in voormalig OudemannenhuisVooroorlogse huizenjachtProef! Eten en drinken in het Teylers MuseumJopen Bier doet oude tijden herlevenHaarlemmertrekvaartVlietzorgBuitenrustEindenhoutDuinvlietPaviljoen WelgelegenBuitenplaats VredenhofSpaer en HoutUit den BoschZomerlustEen kijkje achter de schermen bij het Noord-Hollands ArchiefAnno 1689 : Vuursteken in Haarlem voor stadhouder Willem IIIHet Frans Hals Museum dankt zijn ontstaan aan een rederijkersfeestEen kopje ‘mevrouw Blom’Hannie Schaft: het meisje met het rode haarHaarlem ontvangt keizer NapoleonHet Hoornse Taartarrest: de BanketbakkerijHet Hodshonhuis: Jonge erfgename bouwt stadspaleisjeHuis Barnaart: parel uit de Franse tijdPaviljoen Welgelegen ontvangt keizer en keizerinKeizerin beluistert orgelconcert in HaarlemNapoleon bezoekt Teylers MuseumScholing voor ‘een volk van metselaars en timmerlieden’Wees nuttig: Napoleon in Teylers Museum‘Spaanse Brabanders’ maakten Haarlemse Gouden EeuwAnthony Fokker met zijn zelfgebouwde vliegtuigje De Spin een spectaculaire vlucht boven zijn woonplaats Haarlem.">Anthony Fokker draaide rondjes om de BavoCentraal Station te HaarlemHoofdwerkplaats Nederlandse SpoorwegenDe Groote Braak, een litteken van waterEen bezoek aan Teylers MuseumTeylers Museum en de Hollandsche Maatschappij der WetenschappenKunst stimuleren: Teylers StichtingBoudewijn de Groot: Haarlems troubadourDe VelserdijkEen 'ongemeen groote' elektriseermachineWybrand Hendriks (1744-1831)De inrichting van de Ovale Zaal van Teylers MuseumPrijsvragen van wetenschappelijke genootschappenDe wil van Pieter TeylerZorg voor het BlokshofjePieter Teyler van der Hulst (1702-1778)Koe gesloken, doop geweigerdMevrouw Jut in ‘De Liefde’Oom Gips en de uitvinding van het gipsverbandDe familie Zocher: voor uw park- en tuinontwerpenHaarlemse Kenau stond haar mannetjeProvinciale Staten: van ridders te paard tot democratisch gekozen bestuurdersHet volkslied van de provincie Noord-HollandFrans konijn kiest provinciehuisProvinciale Atlas: 100.000 beelden van Noord-HollandVerzetslieden voor vuurpelotonFeestvierende mensen bij bevrijding HaarlemGraf van zeven meisjesHoutkap in de HongerwinterHongertocht in de winter van 1944-1945Haarlemse dwangarbeiders in DuitslandTrein met Rotterdamse dwangarbeiders op station van HaarlemHet lijk van Fake Krist op de WestergrachtSchuilkerk werd centrum van Haarlems verzetHet Huis met de BeeldenEvacués op de Rijksstraatweg bij Haarlem september 1944Monument voor Hannie Schaft in het KenauparkHet Corrie ten Boom Museum in HaarlemVerwoestingen in de Amsterdamse Buurt in HaarlemJan Kievit: Haarlemmer ter dood veroordeeldAangetreden Jeugdstorm op de Gedempte Oude GrachtEen sigarenwinkel aan de Oostvest en het EnglandspielDe aanslag op het Prinsen BolwerkDe ondergrondse pers in Haarlem 1940-1945Illegale Haarlemse bladen tijdens de bezettingMachinefabriek Figee en de FebruaristakingOnderduiken in HaarlemHaarlemse joden naar Kamp WesterborkS.L.A. Plekker: NSB-burgemeester van Haarlem en de jodenvervolgingMarcherende WA-mannenBrood op de bonDuitse militairen voor het stadhuis van HaarlemKroniek van bezet Haarlem: de meidagenBier en waterHet SpaarneHaarlem mobiliseertMet de Blauwe Tram naar ZandvoortJos de Klerk, een Belgische vluchteling in HaarlemBelgische vluchtelingen aan de Leidsevaart te HaarlemInstituut Pollatz in HaarlemMariastichting (Haarlem)Krelage's BloemhofTurkse Moskee in HaarlemCajanus in het ProveniershuisDe Lutherse Kerk in HaarlemGrand Café Brinkmann: ondergang van een imperiumMüllerorgel: Duits orgelspel in Haarlemse St. BavokerkDe eerste Turkse gastarbeiders bij DrosteWaalse Kerk in Haarlem: waar vluchtelingen terecht kondenCasa Nostra: een stukje Italië in HaarlemSporthelden uit Kennemerland
Het Dolhuijs, Museum van de Geest, is gevestigd in het voormalige Pest-, Dol-, en Leprooshuis van de stad Haarlem. Het pand heeft onderdak geboden aan ‘melaatsen, gekken, onaangepasten, alcoholici, hoeren met syfilis, dementerende ouderen en zwervers.’
Hoe kijk je als je net een grafkelder hebt geopend die ruim 170 jaar onberoerd is gelaten? Waarschijnlijk zoals deze heren keken in september 1976, bij het openen van de grafsteen in de Heemsteedse kapel van de Janskerk.
Simone Memel is sinds 2012 conservator bij Paviljoen Welgelegen. Welgelegen begon als een hofstede, werd verbouwd tot een enorme buitenplaats en is nu naast provinciehuis ook museum. Het heeft verschillende markante bewoners gekend, die allen sporen hebben nagelaten. Hoe ga je als conservator met zo’n rijksmonument om?
De steenrijke koopman-bankier Henry Hope koopt in 1769 een buitenverblijfje aan de Dreef in Haarlem. Maar daar blijft het niet bij. Hope koopt alle omringende tuinen en huizen en hij begint aan een ongekend groot project: de bouw van Paviljoen Welgelegen.
Sommige dieren zijn wereldberoemd, terwijl ze niet eens bestaan, zoals het monster van Loch Ness of de Verschrikkelijke Sneeuwman. Het Teylers Museum gaat er dieper op in.
Haarlemmermeer ademt dynamiek. Schiphol werkt dag en nacht. Treinen schichten door de polder. Automobilisten razen banenbreed voort. Hier pufte een eeuw geleden een stoomtreintje.
Haarlem beschikt zo over haar sporthelden: sportpionier Pim Mulier, meervoudig wereldkampioen Jaap Eden en olympisch kampioene Yvonne van Gennip. Toch ontbrak daar tot sinds kort een belangrijke naam, Klaas Pander.
In het Haarlemse stadsbeeld prijkt de witte toren van de Bakenesserkerk. Toch is het niet vanzelfsprekend dat deze kerk er nog staat. Na jaren van leegstand biedt het godshuis sinds 2011 ruimte aan Bureau Archeologie.
Zestien en veertien jaar zijn ze als Duitsland Nederland binnenvalt. De zusjes Truus (1923-2016) en Freddie Oversteegen (1925) kunnen niet zwijgzaam toekijken en raken al snel betrokken bij het gewapend verzet. Daar leren ze Hannie Schaft (1920-1945) kennen en samen vormen ze voor de rest van de Tweede Wereldoorlog een drie-eenheid. Ze voeren verschillende acties uit, waaronder sabotages en zelfs liquidaties. Na de oorlog worden ze alleen niet als helden ontvangen…
In de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw heeft een groot aantal oude gevels op de hoek van de Haarlemse Gierstraat en Verwulft plaats moeten maken voor de Vroom & Dreesmann, op één klein monumentaal pand na. Omringd door de hoge muren van het inmiddels failliete warenhuis, prijkt de authentieke drogisterij A. J. van der Pigge. Haarlemmers kunnen hier al sinds 1849 terecht voor een zalfje of puntzak met lekkere drop. Als je onder de kenmerkende gaper door naar binnen loopt, lijkt het even alsof je een stap terug in de tijd zet. Op eigenzinnige wijze heeft Van der Pigge zich weten te wapenen tegen grote concurrenten en financiële problemen. Hoezeer de omgeving ook veranderde, Van der Pigge bleef bij het oude. Wat is zijn geheim?
Stadsmolens zijn zo hoog mogelijk gebouwd om boven de omringende bebouwing uit te steken. Het is dan ook geen wonder dat de bijzonder grote molen De Adriaan met zijn achtkantige bovenstelling en wieken en al vanaf het Spaarne over de idyllische Haarlemse skyline uitkijkt. Deze markante koren- en museummolen is nog geen eeuw oud. Zijn gelijknamige voorganger daarentegen wel. De oorspronkelijke De Adriaan draaide sinds de achttiende eeuw in volle glorie voor het malen van verschillende producten tot 23 april 1932. Wat er op die dag gebeurde staat bij menig Haarlemmer nog als een vurige vlam op het netvlies gebrand.
Sportevenementen, koninklijke bezoeken, de eerste haring; de fotografen van het Haarlemse Fotoburo De Boer legden het allemaal vast. Maar ook nieuws uit Kennemerland, of het nu een aangespoelde walvis was of een autowiel dat door een etalageruit was gevlogen, legden ze vast. Zo bouwden ze een unieke collectie in beeld gebrachte geschiedenis op, die het Noord-Hollands Archief deze zomer laat zien.
Het is een fenomeen, de escape room. Overal duiken kamers vol puzzels en raadsels op. In een escape room laat je jezelf met een groep mensen opsluiten en moet je zo snel mogelijk uit de kamer ontsnappen door gebruik te maken van cryptische aanwijzingen. Het concept van de escape room heeft zich in rap tempo over heel de wereld verspreid. In Nederland zijn er al meer dan driehonderd te vinden en ook Noord-Holland is bezaaid met ontsnappingspuzzels. Van vochtige kelders tot een rijk gedecoreerde zombie apocalyps of mysterieuze detective. In Escape Haarlem stap je terug in de tijd en ervaar je het Haarlems verzet als het ware uit eerste hand. Het is door een bijzondere en realistische verhaallijn meer dan alleen een kamer met op te lossen raadsels. Beleef de Haarlemse oorlogsgeschiedenis achter slot en grendel en waan je voor zestig minuten in de roerige tijd van de jaren veertig.
Voetbal: de populairste sport van Nederland. Maar dat is lang niet altijd zo geweest. Waar komt dat voetbal eigenlijk vandaan? Het spel is niet heel oud, pas in de negentiende eeuw kwam het overwaaien uit Engeland.
De uitdrukking ‘kenau’ werd in de jaren zeventig geleidelijk een geuzennaam voor een sterke en onafhankelijke vrouw, maar menig woordenboek heeft het nog over een ‘bazig manwijf’, een vrouw die zich onvriendelijk en zogenaamd ‘onvrouwelijk’ gedraagt. De naam gaat terug tot in de zestiende eeuw, toen de zeer mannelijke vrouw Kenau Simonsdochter Hasselaer, zich heldhaftig inzette tegen Alva’s leger tijdens het Beleg van Haarlem.
Gebouwen hebben niet het eeuwige leven. Als ze er niet meer zijn, verdwijnen ze vaak snel uit het collectieve geheugen: uit het oog, uit het hart. Toch is dat zonde, want soms vertellen juist die gebouwen een bijzonder verhaal. Zoals deze vijf verdwenen bouwwerken uit Haarlem.
In het jaar 1800 zijn er nog geen auto’s, fietsen of treinen. Buiten de steden zijn er zelfs nauwelijks verharde wegen. Toch wordt er heel wat afgereisd in het bedrijvige Noord-Holland. Hoe deed men dat? Dit is een reisadvies voor reizen met het openbaar vervoer in 1800 tussen Amsterdam – Haarlem, Haarlem – Alkmaar en Amsterdam – Texel.
Een historische stad heeft veel meegemaakt. Haarlem is als een van de oudste steden van Noord-Holland geen uitzondering. Door de geschiedenis heen werden veranderingen die grote invloed hadden op het leven in de stad omarmd en verguisd. Ook op het gebied van ‘winkelen’: van middeleeuwse jaarmarkten tot het moderne online shoppen. Wat is er in achthonderd jaar tijd allemaal veranderd of hetzelfde gebleven? Wat betekende en betekent dit voor de inwoners en hoe zal de toekomst er uitzien?
Wist jij dat Haarlemmers ook wel gekscherend ‘muggen’ worden genoemd? Het woord ‘mug’ werd in de veertiende en vijftiende eeuw nog als scheldwoord gebruikt, maar inmiddels dragen de inwoners van Haarlem het als eretitel. Overal duikt de bijnaam op: De Groene Mug is een online platform waar Haarlemmers ideeën kunnen uitwisselen voor een beter klimaat, Snuffelmug is een Haarlems kringloopwarenhuis, de Roze Muggen organiseren feesten voor vrouwen en de Stekende Muggen zijn een wandelgroep. Muggen zijn een team van de Rugby Club Haarlem en jaarlijks wordt de Grote Haerlem ‘Mug’-prijs door de Historische Vereniging Haarlem aan het beste profielwerkstuk met als basis geschiedenis uitgereikt. Maar waar komt deze bizarre bijnaam eigenlijk vandaan?
