Kunst

Al eeuwen inspireert het Noord-Hollandse landschap kunstenaars. Van de 17e-eeuwse landschappen van Van Ruysdael en Van Goyen, Monet in de Zaanstreek, de Bergense en Larense school tot hedendaagse schilders en kunstenaars. Ook werden op verschillende plekken in Noord-Holland internationaal bekende kunstenaarsdorpen opgericht.

Verhalen

Schilderkunst in Noord-Holland voor de beeldenstorm

De basis voor de fabelachtige rijkdom en de wereldberoemde kunstproductie in Holland tijdens de Gouden Eeuw werd al in de vijftiende en zestiende eeuw gelegd. Graan, hout en vee werden vanuit Oost-Europa en Scandinavië naar Holland vervoerd en daar verder verhandeld door Europa. Geen wonder dat juist langs de Noordzeekust steden groeiden als kool en handelaren hun nieuw gevonden rijkdom investeerden in de bouw van kerken en huizen, die ze inrichtten met de mooiste kunstwerken. In deze periode kwam de kunstproductie in Noord-Hollands belangrijkste steden, Haarlem en Amsterdam, tot bloei.

4 min

De kunstenaar van de sneeuw

Koningin Wilhelmina kocht in 1929 een groot doek van hem aan van Blaricum in de sneeuw. Het grote schilderij werd gehangen in Paleis Noordeinde in Den Haag. David Schulman was een bekend en geliefd kunstenaar. In een impressionistische stijl schilderde hij het Gooise landschap.

1 min

De Waalse Kerk – het graf van Dirck Hals

De Waalse Kerk aan het Begijnhof is de oudste kerk van Haarlem. De monumentale kerk stamt uit de 15de eeuw en is oorspronkelijk gebouwd als godshuis voor de katholieke Begijnen. Nadat de Spanjaarden uit Haarlem waren verdwenen confisqueerde het nieuwe protestante stadsbestuur alle katholieke kerken en kloosters. De oude Begijnenkerk werd deels in gebruik gegeven aan de talloze protestanten immigranten uit het katholieke Vlaanderen en Wallonië. Dirck Hals, de jongere broer van Frans, en eveneens schilder, was het eerste kind uit het gezin Hals dat in Haarlem geboren werd. Dirck ligt begraven in de Waalse Kerk.

2 min

Kunstproject De Nollen

Initiatiefnemer van het Nollenproject is beeldend kunstenaar Ruud van de Wint (1942 – 2006). In 1980 trekt hij zich terug in het binnenduingebied De Nollen, toen een verwaarloosd stukje Niemandsland gelegen aan de rand van Den Helder. In 25 jaar verandert hij het onbestemde gebied in een ‘landschap van de verbeelding’.

2 min

Molen de Viaan

Het werk van de in 1952 te Wormerveer geboren Jan Groenhart is heel geliefd. Het door en door Noord-Hollandse karakter heeft daar veel mee te maken. Deze aquarel uit 1985 van de Viaanse molen van de Bergermeer bij Alkmaar vormt een mooi voorbeeld van Groenharts gevoel voor het landschap. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier heeft een hele serie molenaquarellen van Groenhart in de collectie.

2 min

Singer: “I have found my country”

Het was de kunstschilder Martin Borgord die zijn vrienden William en Anne Singer in de zomer van 1903 meenam naar zijn geboorteland Noorwegen. William had nauwelijks een voet aan land gezet of hij sprak de legendarische woorden ‘I have found my country’. In de foyer van het Singer Museum hangen schilderijen die de Amerikaanse schilder in Noorwegen schilderde.

2 min

Lichtjesroute Landsmeer-Den Ilp

In de donkere decemberdagen worden automobilisten die via Amsterdam-Noord door Landsmeer en Den Ilp rijden, ieder jaar getrakteerd op sfeervolle kerstverlichting. Ooit begonnen als ‘het gezellig maken van het dorp’, is het uitgegroeid tot een attractie voor toeristen en automobilisten tijdens de kerst. De laatste paar jaren wordt de lichtjesroute steeds groter en verzinnen de bewoners van de dorpen steeds meer uitstapjes naar het lichtjesavontuur. Zo kan er met een paardentram langs alle verlichte huizen gereden worden en wordt er een kerstmarkt gehouden met vrolijke muziek.

2 min

Zwartbonte koeien als inspiratie

‘Landschap’, dat is de titel van dit schilderij van Eugène Brands (1913-2002). Je moet er twee keer naar kijken, maar inderdaad: puur abstract is het niet. Er valt een horizon te onderscheiden en een blauwe hemel met witte nevelplekken. En de wit-zwarte vlekken lijken wel wat op de tekening van een koe.

2 min

De ziel van de Omringdijk

Begin jaren zeventig werd met de komst van dijkgraaf Lo de Ruiter, eerder burgemeester van kunstenaarsdorp Bergen, een start gemaakt met de interessante bedrijfscollectie moderne kunst van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Noord-Hollandse kunstenaars en watergerelateerde onderwerpen krijgen altijd een streepje voor in de collectie. Het werk van Doris Groeneveld mag dan ook natuurlijk niet ontbreken.

1 min

Jaap Min schildert de polder (1950)

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier bezit een interessante bedrijfscollectie hedendaagse kunst. Maar er is ook ouder werk bij. Zoals dit schilderij ‘Groen polderlandschap’ door Jaap Min uit 1950.

1 min

Kunsttentoonstelling in Bergen zorgde voor veel commotie

In de jaren vijftig organiseerde het Kunstenaars Centrum Bergen (KCB) gedurende het zomerseizoen kortlopende ledenexposities in het kunstzaaltje van De Rustende Jager. In augustus 1956 werd er werk geëxposeerd van de werkende leden David Kouwenaar, Lucebert en Jaap Mooij en twee gastkunstenaars, George Ides en Arnold Reemer. De tentoonstelling kreeg een bizar onthaal en werd na twee dagen gesloten. De expositie in de vroegere stal van ‘De Rustende Jager’ was geen alledaagse tentoonstelling. Boven de ingang prijkte een uitdagende tekst, ‘Soldaten en priesters geen half geld’. In een toelichting op de geëxposeerde schilderijen, tekeningen, montages en collages schreven de kunstenaars dat in de werken een aanklacht verscholen lag tegen ontmenselijking, valse romantiek, schijnreligie en door reclame en televisie verwekte wansmaak. Hier exposeerde midden in de Koude Oorlogsjaren een jonge en strijdbare generatie kunstenaars met experimentele kunstvormen.

3 min

Picasso was hier!

In 1905, toen hij nog niet de internationaal befaamde kunstenaar was die hij later zou worden, verbleef Picasso enkele weken in onze regio. Hij tekende en schilderde in Schoorl, Hoorn en Alkmaar. Waarom ging hij onze kant uit voor een vakantie?

3 min

Luminisme in Enkhuizen

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier bezit een interessante bedrijfscollectie moderne kunst. Maar er is ook het nodige oudere werk, zoals dit schilderij van Hendrik Jan Wolter uit 1917.

2 min

Dirk Trap schildert de Hondsbossche

Een hulde aan de dijkwerkers van Petten. Dat is dit forse schilderij van Dirk Trap uit de collectie van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. We zien twee mannen die met een ‘driepoot’ hijsstelling loodzware zeskantige zuilen basalt aan het plaatsen zijn. Op de voorgrond loopt een stukje werkspoor. Dat klopt precies, want het basalt werd met lorries over een smalspoortje aangevoerd.

3 min

De Volendammer botters van kunstschilder A.P. Schotel (1939)

De kunstschilder A.P. Schotel trok in 1926 naar Volendam en werkte er enkele jaren. Dit grote doek is een schitterend voorbeeld van het werk dat hij in het vissersdorp maakte. Het werd samen met een ander schilderij van Schotel in 1939 aangekocht door het inmiddels opgeheven Hoogheemraadschap Noordhollands Noorderkwartier.

3 min

Jan Sluijters: meester van het kleurgebruik

Jan Sluijters (1881-1957) was één van dé vernieuwers van de Nederlandse schilderkunst aan het begin van de twintigste eeuw. Sluijters schilderde naast landschappen en stadsgezichten vooral veel portretten. Hij is vooral bekend om zijn al dan niet naakte vrouwenportretten en in wat mindere mate om zijn kinderportretten. Daarnaast schilderde hij ook gekleurde mensen en mensen uit de society.

2 min

Jaap de Carpentier – Naar de Zaan II (1976)

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier heeft sinds het begin van de jaren zeventig een interessante bedrijfscollectie moderne kunst opgebouwd. Hiermee werd een start gemaakt na het aantreden van dijkgraaf Lo de Ruiter bij het oude Hoogheemraadschap van de Uitwaterende Sluizen. Hij was daarvoor geruime tijd burgemeester van Bergen. Onderwerpen verwant aan water en Noord-Hollandse kunstenaars hadden een streepje voor. Maar er is ook het nodige oudere werk, tot een portret van een dijkgraaf uit het begin van de zeventiende eeuw toe.

1 min

Hotel Spaander: al 130 jaar lang een thuis voor kunstenaars

Hotel Spaander in Volendam dankt zijn naam aan Leendert Spaander ( 1855 – 1955) die samen met zijn jonge vrouw Aaltje Kout in 1881 een cafe begon aan de dijk. Juist in deze tijd werden de oude vissersdorpen langs de Zuiderzee ontdekt door kunstenaars die zich voelden aangetrokken tot het authentieke en schilderachtige leven van de bewoners. Leendert had, dankzij zijn talenkennis, al in een vroeg stadium kennis gemaakt met deze schare kunstenaars. Hij was van plan om van zijn café een ontmoetingsplaats te maken voor kunstenaars, het liefst van buitenlandse komaf. Al snel groeide Hotel Spaander uit tot een begrip in de kunstenaarswereld. Mede door deze buitenlandse kunstenaarskolonie werd Volendam wereldberoemd.

4 min

Albert Neuhuys was wereldberoemd

Hij werd als een ware held in Amerika binnengehaald. De kranten stonden er vol van. Veel musea in binnen- en buitenland bezitten zijn schilderijen. Toch zijn de schilderijen van Albert Neuhuys nog maar weinig te zien. Wie was deze bekende schilder van de Larense School?

3 min

Mondriaan in ’t Gooi

In een houten hutje aan de Noolseweg in het Gooise Blaricum had schilder Piet Mondriaan tussen 1915 en 1919 zijn atelier. Het was in dat hutje dat hij zijn eerste abstracte werk schilderde.

4 min