Handel, kunsten en wetenschap kwamen tot bloei in de zeventiende eeuw. Vele sporen uit deze tijd zijn nog terug te zien: de koopmanswoningen, grachten, kerken, stadswallen en havens brengen de geschiedenis tot leven. Ook in musea is kunst uit deze periode te bewonderen van de Hollandse Meesters: Rembrandt, Hals en Vermeer. Sommige plekken, zoals de Amsterdamse Grachtengordel, zijn wereldberoemd en worden in één adem genoemd met de zeventiende eeuw. Maar ook de West-Friese havensteden Hoorn, Enkhuizen en Medemblik waren van onmisbaar belang: schepen voeren af en aan en de visvangst maakte een belangrijk onderdeel uit van de handel. Niet iedereen profiteerde van deze welvaart. Voor arme stadsbewoners, migranten, bedienden, wezen en plantagearbeiders was de zeventiende eeuw allesbehalve een bloeitijd. In dit thema belichten we ook de keerzijde van deze ‘gouden’ medaille.
Het Stadhuis van Medemblik is klassiek en modern tegelijk. Gebouwd in 1940 heeft het de uitstraling van een zeventiende-eeuws grachtenpand. Het huidige stadhuis staat precies op de plek van het oude Raadhuis, dat stamde uit 1548.
>
1 min
In een pittoresk woonhuis met een rode bakstenen trapgevel in een van de belangrijkste en oudste straatjes van Enkhuizen vind je restaurant Onder de Wester. Lekker eten in het sfeervolle pand was echter niet zo vanzelfsprekend, in 2012 werd het monument nog gered uit een vervallen situatie.
> 1 min
Al lang voor de Gouden Eeuw was Hoorn een belangrijke handelsstad. De inwoners van de stad waren actief in de haringvisserij, de Oostzeehandel en de handel op Frankrijk en Portugal.
> 1 min
Een groot monumentaal stenen bouwwerk lijkt de weg in Enkhuizen te versperren, maar niets is minder waar. De Koepoort te Enkhuizen heeft lang gediend als toegangspoort aan de westzijde van de stad en was deel van de vestingwerken om de stad heen tijdens de middeleeuwen en Gouden Eeuw.
> 1 min
De welvaart van de Gouden Eeuw zorgde voor allerhande molens in het oude Medemblikse stadsgezicht. Er stonden onder andere fraaie watermolens en houtzaagmolens. Al sinds 1555 vond je de Wester- en Zuidermeelmolen in Medemblik, die de groeiende bevolking voorzagen in het dagelijks brood.
> 1 min
Achter een groot smeedijzeren hek aan de westkant van de Rooms Katholieke Sint-Franciscus Xaveriuskerk, bevindt zich Het Kleine Weeshuis te Enkhuizen. Bij dit relatief recent opgetrokken gebouw, kan men zo de Gouden Eeuw van Enkhuizen binnen stappen.
> 1 min
Rond 1600 werd Hoorn een van de belangrijkste VOC-steden. Ter bevordering van de handel kreeg de stad een waag, waar al eeuwenlang kaas gewogen wordt.
> 1 min
Een toonbeeld van macht en ontzag: de Oosterpoort, uit 1578. In 1601 werd er een klein huisje voor de poortwachter bovenop geplaatst.
> 1 min
De Westerkerk wordt gerekend tot de 100 mooiste rijksmonumenten van Nederland en is te vinden in het historische hart van Enkhuizen.
> 1 min
In een stad die zo verbonden met het water is als Hoorn, kan een kerk voor schippers en vissers niet ontbreken. De Oosterkerk heeft al eeuwenlang deze speciale functie.
> 1 min
Waaggebouwen zijn in veel Nederlandse steden te vinden. Oorspronkelijk diende de Waag voor het innen van belasting en het via een weegschaal wegen van goederen zodat er geen conflicten zouden ontstaan tussen koper en verkoper.
> 1 min
Vandaag de dag kennen we de brandweer, de politie en het leger, maar vanaf de middeleeuwen tot in de negentiende eeuw werden deze taken uitgevoerd door een heel andere instantie: de schutterij. Dit waren lokale milities die steden en dorpen beschermden.
> 1 min
Met een verleden als dwangburcht, kerk en ruïne vormt het kasteel een romantisch plaatje. Kasteel Radboud te Medemblik is de enige overgeleverde burcht van Floris V in Noord-Holland.
> 1 min
Er zijn in Enkhuizen veel monumenten te vinden, maar achter dikke stenen muren schuilt een lang verborgen gebleven schat: De Librije in de Westerkerk.
> 1 min
Al sinds 1540 waakt de Drommedaris over Enkhuizen, haar haven en de Zuiderzee. De oude gevangenis aan de Paktuinen is tegenwoordig een cultureel centrum.
> 1 min
“Kosten werden niet gespaard en het is een fraai bouwwerk geworden, dat de haven bij het binnengaan een mooie aanblik biedt”, schreef de Hoornse geschiedschrijver Theodorus Velius. Hij bedoelde hiermee een markant bouwwerk op het meest zuidelijke punt van het zestiende-eeuwse Hoorn: de Hoofdtoren.
> 1 min
De drie panden aan het Vooreiland nummer 10, 11 en 12 vormen samen ‘Het Scheve Huis’ van Medemblik. De gevels zijn doelbewust iets naar voren hellend gebouwd.
> 1 min
Over het pand aan Dijk 28 weten we niet zoveel. Toch speculeert men er op los: zou het een oud VOC-pakhuis zijn?
> 1 min
De Boerenboom is de meest nabij gelegen waterpoort ten noorden van de Koepoort, waar de Noorder-Boerenvaart en de Burgwal samenkomen. Dit is een van de twee overgebleven waterpoorten van de oude vestingwal uit 1600.
> 1 min
In 1573 vond tijdens de Tachtigjarige Oorlog een spannende zeeslag plaats in de haven van Hoorn. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden bevond zich in dat jaar midden in een onafhankelijkheidsstrijd tegen hun wettige heerser, de katholieke koning van Spanje.
> 1 min