De Waag aan de oude Kaasmarkt
Rond 1600 werd Hoorn een van de belangrijkste VOC-steden. Ter bevordering van de handel kreeg de stad een waag, waar al eeuwenlang kaas gewogen wordt.
>Gouden Eeuw
Handel, kunsten en wetenschap kwamen tot bloei in de zeventiende eeuw. Vele sporen uit deze tijd zijn nog terug te zien: de koopmanswoningen, grachten, kerken, stadswallen en havens brengen de geschiedenis tot leven. Ook in musea is kunst uit deze periode te bewonderen van de Hollandse Meesters: Rembrandt, Hals en Vermeer. Sommige plekken, zoals de Amsterdamse Grachtengordel, zijn wereldberoemd en worden in één adem genoemd met de zeventiende eeuw. Maar ook de West-Friese havensteden Hoorn, Enkhuizen en Medemblik waren van onmisbaar belang: schepen voeren af en aan en de visvangst maakte een belangrijk onderdeel uit van de handel. Niet iedereen profiteerde van deze welvaart. Voor arme stadsbewoners, migranten, bedienden, wezen en plantagearbeiders was de zeventiende eeuw allesbehalve een bloeitijd. In dit thema belichten we ook de keerzijde van deze ‘gouden’ medaille.
Verhalen
Toonbeeld van macht: de Hoornse Oosterpoort
Een toonbeeld van macht en ontzag: de Oosterpoort, uit 1578. In 1601 werd er een klein huisje voor de poortwachter bovenop geplaatst.
>De Westerkerk: historisch hart van Enkhuizen
De Westerkerk wordt gerekend tot de 100 mooiste rijksmonumenten van Nederland en is te vinden in het historische hart van Enkhuizen.
>De Oosterkerk: schipperskerk van Hoorn
In een stad die zo verbonden met het water is als Hoorn, kan een kerk voor schippers en vissers niet ontbreken. De Oosterkerk heeft al eeuwenlang deze speciale functie.
>De Enkhuizer Waag: geloof, hoop en liefde
Waaggebouwen zijn in veel Nederlandse steden te vinden. Oorspronkelijk diende de Waag voor het innen van belasting en het via een weegschaal wegen van goederen zodat er geen conflicten zouden ontstaan tussen koper en verkoper.
>De Nieuwe Doelen en de schutterij van Hoorn
Vandaag de dag kennen we de brandweer, de politie en het leger, maar vanaf de middeleeuwen tot in de negentiende eeuw werden deze taken uitgevoerd door een heel andere instantie: de schutterij. Dit waren lokale milities die steden en dorpen beschermden.
>Kasteel Radboud: burcht van Floris V
Met een verleden als dwangburcht, kerk en ruïne vormt het kasteel een romantisch plaatje. Kasteel Radboud te Medemblik is de enige overgeleverde burcht van Floris V in Noord-Holland.
>Bibliotheek De Librije in de Westerkerk
Er zijn in Enkhuizen veel monumenten te vinden, maar achter dikke stenen muren schuilt een lang verborgen gebleven schat: De Librije in de Westerkerk.
>De Drommedaris waakt over Enkhuizen
Al sinds 1540 waakt de Drommedaris over Enkhuizen, haar haven en de Zuiderzee. De oude gevangenis aan de Paktuinen is tegenwoordig een cultureel centrum.
>Blikvanger in de haven: de Hoornse Hoofdtoren
“Kosten werden niet gespaard en het is een fraai bouwwerk geworden, dat de haven bij het binnengaan een mooie aanblik biedt”, schreef de Hoornse geschiedschrijver Theodorus Velius. Hij bedoelde hiermee een markant bouwwerk op het meest zuidelijke punt van het zestiende-eeuwse Hoorn: de Hoofdtoren.
>Het Scheve Huis van Medemblik
De drie panden aan het Vooreiland nummer 10, 11 en 12 vormen samen ‘Het Scheve Huis’ van Medemblik. De gevels zijn doelbewust iets naar voren hellend gebouwd.
>Het mysterieuze pand aan de Enkhuizer Dijk
Over het pand aan Dijk 28 weten we niet zoveel. Toch speculeert men er op los: zou het een oud VOC-pakhuis zijn?
>De Boerenboom: waterpoort van Enkhuizen
De Boerenboom is de meest nabij gelegen waterpoort ten noorden van de Koepoort, waar de Noorder-Boerenvaart en de Burgwal samenkomen. Dit is een van de twee overgebleven waterpoorten van de oude vestingwal uit 1600.
>De Bossuhuizen aan de Slapershaven
In 1573 vond tijdens de Tachtigjarige Oorlog een spannende zeeslag plaats in de haven van Hoorn. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden bevond zich in dat jaar midden in een onafhankelijkheidsstrijd tegen hun wettige heerser, de katholieke koning van Spanje.
>De Oosterhaven: spil van Medemblik
De welvaart van Medemblik is door de eeuwen heen altijd gekoppeld geweest aan het water, handel en de zeevaart. De Oosterhaven werd niet alleen de economische spil van Medemblik, maar ook een onmisbaar stadsgezicht.
>De Bocht van Enkhuizen
De Bocht is zonder twijfel één van de meest fotogenieke plekjes van Enkhuizen. De straat maakt een scherpe bocht, waarop de naam geïnspireerd is. De geschiedenis van de panden spreekt tot de verbeelding.
>Boerderij de Barmhartige Samaritaan
Een mooi voorbeeld van een typisch West-Friese stolpboerderij staat in Westerblokker, gemeente Hoorn: de Barmhartige Samaritaan, genoemd naar de Bijbelse voorstelling in de dorpel boven de deur.
>De Bonifaciuskerk te Medemblik
In de Medemblikse Bonifaciuskerk komen heel wat eeuwen geschiedenis samen: een toren uit 1404, schilderingen uit 1602 en gebrandschilderde ramen uit 1671. Een van de meest waardevolle onderdelen van het godshuis is het orgel, dat werd voltooid in de Gouden Eeuw.
>Stolpboerderij Swanenplaats: West-Friese wijn
Swanenplaats in Venhuizen is een zeventiende-eeuwse stolpboerderij met een element dat uniek is in Holland: een wijngaard.
>Het Radje over de Westerbuurt
Tijdens de Gouden Eeuw ging er veel verkeer over het water, maar hoe stak je met een boot de weg over? In de Westerbuurt in Venhuizen kon je gebruik maken van ‘Het Radje over de Westerbuurt’.
>