1 min

De Librije is de oudste nog in originele staat bewaard gebleven stadsbibliotheek uit de zeventiende eeuw. Elke bezoeker die in het zuiderportaal van de kerk de wenteltrap naar boven neemt, waant zich 400 jaar terug in de tijd.  Zo’n 600 in perkament of leer gebonden boeken wachten daar al eeuwen om gelezen of bewonderd te worden.

Waarschijnlijk is deze bibliotheek het initiatief van stadsdokter Bernardus Paludanus, nadat de gemeente de boekencollectie van predikant Gerardus Vesterman werd nagelaten in 1588. De collectie herbergt onder meer boeken van Bernardus van Clervaux, Hieronimus, Augustinus, Thomas van Aquino en Erasmus. Het oudste boek dateert uit 1472.

Johan Paul Constantinus Grolman, Interieur van de boekerij van de Grote Kerk of Westerkerk te Enkhuizen, eind 19e eeuw. Collectie Provinciale Atlas, Noord-Hollands Archief.

In 1838 woedde er in de Grote kerk in Hoorn een enorme brand, waardoor de gehele librije verwoest was. Door deze catastrofe besloot men in de librije in Enkhuizen om de boeken los te maken van de kettingen, om bij een dergelijke ramp de collectie te kunnen redden. Op zowel de boeken als op de schappen in de librije zijn nog sporen te vinden van waar de kettingen bevestigd hebben gezeten.

Gedurende de negentiende eeuw raakte de librije steeds meer in de vergetelheid, maar aan het begin van de twintigste eeuw is de historische waarde van de librije herontdekt als monument voor wetenschap en geschiedenis. De kerk is gerestaureerd, en heden ten dage wordt de librije nog steeds gebruikt als bibliotheek, nu beheerd door de Stichting Librije Westerkerk Enkhuizen.

Publicatiedatum: 25/06/2019