Bijzondere foto’s van Haarlem in de oorlog
De onbezongen heldin van de Bataafse Revolutie: Wilhelmina van Pruisen
Stichting Historisch Schoten: Van boerenoord tot Haarlem-Noord
8x yoga in Noord-Hollandse monumenten
De vier seizoenen volgens Maarten van Heemskerck
Gevelstenenboek bundelt boeiende verhalen over Haarlem
Met de Blauwe Tram naar zee
De vrouw achter Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778)
Expositie over ‘umheimliche’ bunkers in Kennemerduinen
Vrouwen in Verzet: Hendriek Breukelaar-Verburg
Het Topstuk van Arthur van Dijk: ‘Zonder verleden geen toekomst’
De vulpen, een allesbehalve inktzwarte geschiedenis
Zoetje Gerbrants: portret van een vergeten literaire heldin
Koninginnedag: van gondeltocht tot ballonvaart
De Haarlemse klopjes: borduren en bidden
Frits van Eeden, de wandelende museumdirecteur
Kent u deze oude kersttradities nog?
Royals in de schoolbanken: hoe een Javaanse kroonprins op het lyceum in Haarlem belandde
Kabaal in de kathedraal: dit zagen, roken en hoorden middeleeuwse kerkgangers
De lotgevallen van de christelijke school voor de werkende stand in de Barteljorisstraat
Portret Paviljoen Welgelegen terug naar Paviljoen Welgelegen
Herrie maken en uitslapers plagen
Bevrijdingspop door de ogen van Fotopersbureau De Boer
Schrijven voor Oneindig Noord-Holland: Arnoud van Soest vertelt
Vrouwelijke schrijvers voor het voetlicht in Teylers Museum
Johan, Volkje en de kinderen: hoofden op historische huizen
Weesjongens als kind van de rekening
Bier en baardmankruiken
Haarlem heeft méér te bieden dan alleen hofjes
Tesselschade kijkt al 150 jaar om naar de ander
Misdadigers in Holland: deze straffen kreeg je in de zeventiende eeuw
Molentaal: wat de stand van de wieken ons vertellen
De eerste trein van Nederland
Aan tafel in Huis Barnaart
Atlantische slavernij in beeld
Eerste maand als directeur van het Noord-Hollands Archief: “Ik moet mijzelf af en toe nog even knijpen”
Zo kwam Haarlem op het Monopolybord terecht
De Opstand in 1572
Heksen en toverij
Bijzondere (bij)namen: Kennemerland en IJmond
Godfried Bomans: een heer uit Haarlem
Wie was de oudste Haarlemmer?
Let it snow! Winterse taferelen uit de Provinciale Atlas
Pieter Teylers Huis is enorme aanwinst voor zijn museum
Acrobaat en goochelaar Alice bleef haar publiek verrassen
De Hollandiabron: Spa in de polder
In bed met Lodewijk Napoleon
Kunstige klanken: kamermuziek op Paviljoen Welgelegen
De Groene man
Pelgrimstocht naar Spanje begint in de Hagestraat
'Heren, zit toch niet eeuwig aan je sigaar te lurken'
Het Hofje van Staats en de Haarlemse textielindustrie
Teylers Museum is nu een kleurrijke vogelvolière
De coureur die de weg (on)veilig maakte
Het Noord-Hollandse landschap in beeld
Stemmig in het zwart: Rouwkleding in Noord-Holland
Siervuurwerk was altijd een grote bron van vermaak
775 jaar Haarlem in Teylers Museum
Haring als hoofdmoot
Bij De Zijlpoort vertrokken de trekschuiten naar Leiden
Haarlemmerhout was plek met heilzaam bronwater
Of je worst lust
'De ervaring van de geschiedenis oproepen is een uitdaging'
De corona-app van de zeventiende eeuw
De 10 best gelezen verhalen van Oneindig Noord-Holland
De archivaresse van Haarlem
Noord-Hollandse archieven werken aan corona-archief
Dino’s: van koeien uit het Krijt tot razendsnelle monsters
Collectie Joh. Enschedé: 'De aandacht die het verdient'
Een podium voor lokale geschiedenis
Stemt vrij: de Boerenpartij
Met Jan Feith aan zee (1933)
Met Jan Feith door de Kennemerduinen (1933)
De Oerkap: Haarlemse hotspot in oude fabriek
Digitale kaart Oer-IJ ontsluit een verborgen landschap
Het Dolhuys in vogelvlucht
Bewaard Verhaal: foto opening grafkelder
Historie, kunst én politiek in Welgelegen
Hope en Welgelegen
Teylers toont monsters die wél en niet bestaan
Het puffende treintje uit Hoofddorp
Schaatser Klaas Pander niet meer vergeten
Bakenesserkerk krijgt tweede leven
Jong in het gewapend verzet
Teylers presenteert de ‘galante zwier’ van Watteau
De vertrouwde receptuur van A. J. van der Pigge
Molen De Adriaan
Fotoburo De Boer
Achter slot en grendel in het Haarlems verzet
Haarlemse sportpionier begint voetbalclub
Kenau
Vijf verdwenen gebouwen in Haarlem
Van Marskramer tot Muisklik: 800 jaar winkelen in Haarlem
Haarlemse bijnamen: muggenzifters of Malle Babbe
Teylers Museum belicht luchtballon van alle kanten
Waar komt de naam Haarlem vandaan?
De kogel is door de kerk
Drie tentoonstellingen zetten ‘onbekende meester’ in het zonnetje
Lourens Jansz. Coster: een omstreden figuur op de Grote Markt
Zo ging Haarlem gekleed, van korset tot minirok
Buitengewoon monument aan de Leidsevaart
"Kijk dat keiharde zwarte ijs nou toch eens!"
Overwinteren in het pakijs en andere ‘ijspret’ in het Teylers
Jan Jacob Spohlers ijsvermaak
De toren van het stadhuis
De Stadhuistoren van Haarlem
De kogel is door de (Sint Bavo)kerk
Adriaen van Ostade (1610-1685)
Philips Wouwerman (1619-1668)
William Merritt Chase
Pieter Frederick van Os
Judith Leyster (1609-1660)
Anthony Fokker
Haarlemmerolieflesjes
De Romantiek van Frederik Marinus Kruseman
Anton Mauve
Prominente bespelers van het Müllerorgel
Stadsorganist: een typisch Nederlands beroep
Het Müllerorgel in de Grote of Sint Bavokerk te Haarlem
Dominee Jeronimo de Vries
Keizerlijk bezoek aan Teylers Museum
Hofleverancier Jan Monnikendam: feestartikelenmagazijn in Haarlem
Hofleverancier: Faber Schoenen
Station Haarlem: de eerste spoorlijn van Nederland
Sint Bavokerk: borstbeeld van de koning-koopman
Ripperda Kazerne: de verdediging van het Koninkrijk
Paviljoen Welgelegen: zetel van kunst, koninklijke macht en provinciaal bestuur
Kenaupark: monument voor vrouwelijk symbool van verzet
Grote Markt: Oranjegezinden nu en patriotten toen
Joh. Enschede: huisdrukker van de staat
Frans Hals op de Grote Houtbrug
Sint Jorisschutterij: een schilder met een musket
Het voormalig tuchthuis in Haarlem
Cluveniersdoelen
Huis van Isabella Coymans en Stephanus Geraerdts
Grote of Sint Bavokerk - Graf van Frans Hals
Rederijkerskamer De Wijngaardranken
De Waalse Kerk - het graf van Dirck Hals
Woonhuis van Isaac Massa
Het beeldje van Malle Babbe
Het Prinsenhof in Haarlem
Stadhuis van Haarlem
Eerste huis van Frans Hals
Huis van Michiel de Wael
Voormalig St. Elisabeth Gasthuis
Frans Hals Museum in voormalig Oudemannenhuis
Vooroorlogse huizenjacht
Proef! Eten en drinken in het Teylers Museum
Jopen Bier doet oude tijden herleven
Haarlemmertrekvaart
Vlietzorg
Buitenrust
Eindenhout
Duinvliet
Paviljoen Welgelegen
Buitenplaats Vredenhof
Spaer en Hout
Uit den Bosch
Zomerlust
Een kijkje achter de schermen bij het Noord-Hollands Archief
Anno 1689 : Vuursteken in Haarlem voor stadhouder Willem III
Het Frans Hals Museum dankt zijn ontstaan aan een rederijkersfeest
Een kopje ‘mevrouw Blom’
Hannie Schaft: het meisje met het rode haar
Haarlem ontvangt keizer Napoleon
Het Hoornse Taartarrest: de Banketbakkerij
Het Hodshonhuis: Jonge erfgename bouwt stadspaleisje
Huis Barnaart: parel uit de Franse tijd
Paviljoen Welgelegen ontvangt keizer en keizerin
Keizerin beluistert orgelconcert in Haarlem
Napoleon bezoekt Teylers Museum
Scholing voor ‘een volk van metselaars en timmerlieden’
Wees nuttig: Napoleon in Teylers Museum
‘Spaanse Brabanders’ maakten Haarlemse Gouden Eeuw
Anthony Fokker met zijn zelfgebouwde vliegtuigje De Spin een spectaculaire vlucht boven zijn woonplaats Haarlem.">Anthony Fokker draaide rondjes om de Bavo
Centraal Station te Haarlem
De Groote Braak, een litteken van water
Een bezoek aan Teylers Museum
Teylers Museum en de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen
Kunst stimuleren: Teylers Stichting
Boudewijn de Groot: Haarlems troubadour
De Velserdijk
Een 'ongemeen groote' elektriseermachine
Wybrand Hendriks (1744-1831)
De inrichting van de Ovale Zaal van Teylers Museum
Prijsvragen van wetenschappelijke genootschappen
De wil van Pieter Teyler
Zorg voor het Blokshofje
Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778)
Koe gesloken, doop geweigerd
Mevrouw Jut in ‘De Liefde’
Oom Gips en de uitvinding van het gipsverband
De familie Zocher: voor uw park- en tuinontwerpen
Haarlemse Kenau stond haar mannetje
Provinciale Staten: van ridders te paard tot democratisch gekozen bestuurders
Het volkslied van de provincie Noord-Holland
Frans konijn kiest provinciehuis
Provinciale Atlas: 100.000 beelden van Noord-Holland
Verzetslieden voor vuurpeloton
Feestvierende mensen bij bevrijding Haarlem
Graf van zeven meisjes
Houtkap in de Hongerwinter
Hongertocht in de winter van 1944-1945
Haarlemse dwangarbeiders in Duitsland
Trein met Rotterdamse dwangarbeiders op station van Haarlem
Het lijk van Fake Krist op de Westergracht
Schuilkerk werd centrum van Haarlems verzet
Het Huis met de Beelden
Evacués op de Rijksstraatweg bij Haarlem september 1944
Monument voor Hannie Schaft in het Kenaupark
Het Corrie ten Boom Museum in Haarlem
Verwoestingen in de Amsterdamse Buurt in Haarlem
Jan Kievit: Haarlemmer ter dood veroordeeld
Aangetreden Jeugdstorm op de Gedempte Oude Gracht
Een sigarenwinkel aan de Oostvest en het Englandspiel
De aanslag op het Prinsen Bolwerk
De ondergrondse pers in Haarlem 1940-1945
Illegale Haarlemse bladen tijdens de bezetting
Machinefabriek Figee en de Februaristaking
Onderduiken in Haarlem
Haarlemse joden naar Kamp Westerbork
S.L.A. Plekker: NSB-burgemeester van Haarlem en de jodenvervolging
Marcherende WA-mannen
Brood op de bon
Duitse militairen voor het stadhuis van Haarlem
Kroniek van bezet Haarlem: de meidagen
Bier en water
Het Spaarne
Haarlem mobiliseert
Met de Blauwe Tram naar Zandvoort
Jos de Klerk, een Belgische vluchteling in Haarlem
Belgische vluchtelingen aan de Leidsevaart te Haarlem
Instituut Pollatz in Haarlem
Mariastichting (Haarlem)
Krelage's Bloemhof
Turkse Moskee in Haarlem
Cajanus in het Proveniershuis
De Lutherse Kerk in Haarlem
Grand Café Brinkmann: ondergang van een imperium
Müllerorgel: Duits orgelspel in Haarlemse St. Bavokerk
De eerste Turkse gastarbeiders bij Droste
Waalse Kerk in Haarlem: waar vluchtelingen terecht konden
Casa Nostra: een stukje Italië in Haarlem
Sporthelden uit Kennemerland
Drukkerij Joh. Enschedé behoort tot de oudste familiebedrijven van ons land. In 1703 begon de Haarlemse familie met het drukken van boeken. Later rolde hier de Haarlemsche Oprechte Courant van de persen en obligaties van de stad Haarlem. De drukkerij kreeg een reputatie op het gebied van het drukken van waardepapieren. Enschedé heeft vooral veel bekendheid gekregen door haar prachtige postzegels en bankbiljetten. Op menig postzegel staat ons staatshoofd afgebeeld. In 2003, tijdens de viering van het 300-jarig bestaan van het bedrijf, ontving Joh. Enschedé van koningin Beatrix het predikaat ‘Koninklijk’.
>
3 min
Op de hoeken van de brug naar het Houtplein zien we aan beide hoofdpijlers gebeeldhouwde figuren. Aan de linkerzijde staat de Haarlemse architect Lieven de Key, rechts is de beeltenis van Frans Hals. De schilder is te herkennen aan de gebruikelijke schildersattributen palet en penseel. De Haarlemse beeldhouwer Hendrik van den Eijnde (1869-1939) vervaardigde de granieten beelden bij de verbreding van de brug in 1926.
>
3 min
Frans Hals werd in 1612 lid van de Sint Jorisschutterij. Deze schutterij had zijn onderkomen in het voormalige St Michielsklooster, gelegen aan de Grote Houtstraat. Hier is nu het Proveniershofje gevestigd. De Sint Jorisschutterij was een belangrijke opdrachtgever voor de schilder. Tussen 1616 en 1639 kreeg de schilder driemaal de opdracht voor een groot schuttersstuk.
>
2 min
In de Tuchthuisstraat stond vroeger het werk- of tuchthuis. Daar werden mannen en vrouwen tewerkgesteld die hun leven moesten beteren, moeilijk te hanteren waren of gehandicapt waren. In 1642 werden twee kinderen van Hals in het werkhuis opgenomen: dochter Sara omdat ze niet wilde deugen en zoon Pieter, die zwakzinnig was. Ook Malle Babbe, een Haarlemse volksvrouw die door Frans Hals geportretteerd werd, was opgenomen in het werkhuis. Het tuchthuis is aan het eind van de 19de eeuw afgebroken. De poort van het huis is bewaard gebleven en bevindt zich tegenwoordig in het Frans Hals Museum, als toegang tot de afdeling Oude Kunst.
>
2 min
In de Gasthuisstraat is op nummer 32 de poort van de voormalige Cluveniersdoelen, het onderkomen van de Cluveniersschutterij. Frans Hals schilderde twee schuttersstukken voor de Cluveniersschutterij, één in 1627 en één in 1633. Beide schilderijen kregen een plaats in de grote zaal van het hoofdgebouw. Tegenwoordig hangen de stukken in het Frans Hals Museum.
>
2 min
In een statig woonhuis aan de Koningstraat woonde het echtpaar Stephanus Geraerdts en Isabella Coymans. Isabella en Stephanus waren op 4 oktober 1644 getrouwd. Zij lieten zich ten tijde van hun huwelijk portretteren door Frans Hals. Het leverde een van de meest sprekende pendant portretten op in het oeuvre van Frans Hals. Stephanus was afkomstig uit Amsterdam, maar het paar vestigde zich na het huwelijk in Haarlem. Stephanus werd er raadslid en schepen. In 1649 kochten zij dit grote huis voor 12.800 gulden.
>
1 min
Frans Hals werd oud. Hij stierf in 1666, en was toen de 80 ruim gepasseerd. Hij kreeg een graf in de gereformeerde Sint Bavokerk, waarvan hij in 1655 was lid geworden. Frans Hals was van huis uit katholiek. Zowel zijn eerste vrouw Anneke Harmensdr, als zijn tweede vrouw, Liesbeth Reyniers was gereformeerd. Ook zijn kinderen zijn gedoopt in gereformeerde kerk.
>
2 min
Frans Hals werd in 1616 lid van de rederijkerskamer ‘De Wijngaardranken’, gezeteld achter de Sint Bavo aan het Klokhuisplein. Rederijkers waren amateur-dichters en voordrachtkunstenaars die bij elkaar kwamen om gedichten, verhalen en toneelstukken voor te dragen. Rederijkamers ontstonden tijdens de late Middeleeuwen in Vlaanderen. Onder invloed van de vele Vlaamse immigranten die aan het eind van de 16de eeuw naar de Noordelijke Nederlanden waren gevlucht, schoten rederijkamers als paddenstoelen uit de grond in de Hollandse steden.
>
1 min
De Waalse Kerk aan het Begijnhof is de oudste kerk van Haarlem. De monumentale kerk stamt uit de 15de eeuw en is oorspronkelijk gebouwd als godshuis voor de katholieke Begijnen. Nadat de Spanjaarden uit Haarlem waren verdwenen confisqueerde het nieuwe protestante stadsbestuur alle katholieke kerken en kloosters. De oude Begijnenkerk werd deels in gebruik gegeven aan de talloze protestanten immigranten uit het katholieke Vlaanderen en Wallonië. Dirck Hals, de jongere broer van Frans, en eveneens schilder, was het eerste kind uit het gezin Hals dat in Haarlem geboren werd. Dirck ligt begraven in de Waalse Kerk.
>
2 min
Hier woonde Isaac Massa, koopman, historicus en topograaf. Hij is meer dan eens door Hals geschilderd. De familie Massa was oorspronkelijk net als de familie Hals, afkomstig uit Antwerpen. Maar Isaac is geboren en getogen in Haarlem. Hij werd in 1586 gedoopt in de Sint Bavo, en is in 1643 daar begraven. Isaac reisde als 13 jarige jongen met zijn leermeester en werkgever naar Rusland. Hij leerde Russische spreken, iets wat hem later van pas kwam bij zijn vele Russische handelsreizen en diplomatieke missies. Ook onderhield hij contacten met Zweden; hij kreeg van de Zweedse koning zelfs een adellijke titel. Het woonhuis van Isaac Massa stond bekend als “In den Moscoviter”. Een gevelsteen boven de winkelpui herinnert nog aan de beroemde naamgever van het pand.
>
1 min
In de Barteljorisstraat staat halverwege aan de linkerkant een beeldje dat ‘Malle Babbe’ voorstelt. Het beeldje is geïnspireerd op één van Frans Hals’ beroemdste werken: het schilderij van ‘Malle Babbe’, in die tijd een bekende losbandige meid in Haarlem. Het bronzen beeld van Malle Babbe werd in 1978 gemaakt door Kees Verkade. Haarlem is de geboorteplaats van deze bekende Nederlandse beeldhouwer.
>
3 min
De westvleugel van het stadhuis werd rond 1590 verbouwd tot logement voor de stadhouder en staat sindsdien bekend als het Prinsenhof. De vleugel behoorde oorspronkelijk tot het voormalige Predikherenklooster, het klooster van de Dominicanen, dat achter het stadhuis lag. In het Prinsenhof kregen schilderijen die na de reformatie eigendom waren geworden van de stad Haarlem een plaats. Zo hingen hier de zijluiken van het Drapeniersaltaar, die afkomstig waren uit de Grote of Sint Bavokerk, en geschilderd waren door Maerten van Heemskerck.
>
2 min
Haarlem was in de 17de eeuw echt een kunststad, met belangrijke en invloedrijke schilders. Veel van deze beroemde schilders kwamen uit Vlaanderen. Ook Frans Hals, Haarlems’ beroemdste schilder uit de Gouden Eeuw, was op jonge leeftijd met zijn familie vanuit Antwerpen naar Haarlem gekomen. Daarnaast vonden veel Vlamingen emplooi in de textiel. Zij vonden in Haarlem een goede voedingsbodem, want vanaf de middeleeuwen was hier ook al een bloeiende textielindustrie. Zowel de linnen- als de wolnijverheid kregen door hun komst een extra impuls.
>
2 min
Uit oude archiefstukken zijn diverse woonadressen van Frans Hals bekend. Aan het begin van zijn carrière woonde hij hier, in de Peuzelaarssteeg. Het adres staat genoemd op de aankondiging van zijn ondertrouw, met Liesbeth Reyniers op 15 januari 1617: Frans Hals, weduwnaer van Antwerpen, woonende in de Peuselaersteege met Lysbeth Reyniers van Haerlem, woonende in de Smeestraet’. Uit andere archiefbronnen blijkt dat Frans Hals later woonde aan het Groot Heiligland (maart 1636), in de Lange Begijnestraat (mei 1640), in de Kleine Houtstraat (september 1642), aan de Oude Gracht (november 1643 en 1650) en in de Ridderstraat (januari 1654).
>
1 min
In dit hoekhuis woonde Michiel de Wael (1596-1659). Hij was een rijke bierbrouwer en eigenaar van twee bierbrouwerijen, De Son en ’t Roode Hart. Hij was ook commissaris van de Kleine Bank van Justitie en bekleedde tussen 1625 en 1657 diverse officiersfuncties in de Haarlemse schutterijen. Bierbrouwers behoorden tot de machtigste burgers van de stad. Veel bierbrouwers hadden functies in het stadsbestuur, of officiersfuncties in de schutterijen. Van de 10 officieren met wie Michiel de Wael in 1627 door Frans Hals werd geportretteerd, waren er maar liefst zes bierbrouwer!
>
2 min
Op nummer 47 staat de poort van het voormalige Sint Elisabeths Gasthuis. Op de steen boven de deur is te zien hoe een zieke wordt vervoerd in een grote draagmand. Het St-Elisabeth Gasthuis was het ziekenhuis voor de armen. De rijke bovenlaag werd thuis verpleegd.
>
2 min
Het gebouw waarin het Frans Hals Museum is gevestigd heeft al een lange geschiedenis. Het werd gebouwd als Oudemannenhuis, een tehuis waar mannen van boven de 60 hun laatste dagen konden slijten.
>
2 min
Staan er tegenwoordig talloze huizen in Haarlem te koop, in het laatste jaar voor de oorlog stonden er wel ca. 2000 woningen te huur. Aangezien mijn ouders in april 1939 zouden trouwen, waren zij in de maanden ervoor op zoek naar een betaalbare huurwoning. In Haarlem, omdat mijn vader daar woonde (nog thuis) en er zijn werk had, bij het Haarlems Dagblad, dat toen nog gevestigd was in de Grote Houtstraat.
>
2 min
Ieder jaar wordt op 25 maart, de geboortedag van Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778), een bijzondere avond georganiseerd in Teylers Museum. Net als in de tijd van Pieter Teyler mag dan een select gezelschap genodigden genieten van een speciaal voor hen samengestelde kunstbeschouwing. Aan de hand van een specifiek thema worden de mooiste tekeningen uit de collectie van Teylers Museum getoond. In 2011 was het thema ‘eten en drinken’.
>
2 min
Het zal voor de liefhebber van religieus erfgoed een beetje verwonderlijk zijn: in een voormalig godshuis in het centrum van Haarlem is een volledig operationele bierbrouwerij gevestigd. In de Jopenkerk, sinds 2010 de thuisbasis van het Jopen Bier, kunnen de gasten het brouwproces nauwgezet volgen.
>
3 min
