2 min
Groot Heiligland 47
Sinds 1581 was het ziekenhuis hier aan het Groot Heiligland gehuisvest, in het oude minderbroederklooster. De Gasthuispoort is het enige overblijfsel van het oude klooster. Het gasthuis werd bestuurd door vijf regenten en vier regentessen. De regenten zorgden voor het beheer en behoud van de goederen van het Gasthuis. Een door de stad aangestelde doctor medicus en een chirurgijn waren verantwoordelijk voor de medische zorg.
Poort van het voormalig Elisabeth Gasthuis. Groot Heiligland 47, Haarlem. Beeld: Jane023/cc-by-sa/wikimedia commons
Eerste regentenportretten
In 1641 schilderde Frans Hals de portretten van de regenten van het Sint Elisabeths Gasthuis. De regentessen lieten zich in het zelfde jaar schilderen door de andere beroemde zeventiende-eeuwse Haarlemse portretschilder, Johannes Verspronck. Het waren de eerste regentenportretten die in Haarlem gemaakt werden.
Frans Hals schilderde de regenten alsof zij aan tafel zitten te vergaderen. Door houding, gebaar en blikrichting ontstaat er een levendige interactie tussen deze vijf sober geklede regenten. Op de achtergrond hangt tegen de muur een landkaart. Die wijst mogelijk op een van de taken van de regenten; zij beheerden de landerijen die het Gasthuis bezat. De pachtopbrengsten waren in de zeventiende eeuw de belangrijkste inkomsten van het ziekenhuis.
Regenten van het Elisabeth Gasthuis, Frans Hals. Beeld: Frans Hals Museum, Haarlem
Verschil in schilderstijl
Johannes Verspronck (1600-1662) was net als Frans Hals gespecialiseerd in het schilderen van portretten. Allebei portretteerden ze heel veel Haarlemmers. Hun manier van werken verschilt sterk. Frans Hals schilderde met vrije, brede en grove penseelstreken, en Verspronck schilderde preciezer en gedetailleerder. Dit is verschil is goed te zien wanneer je beide groepsportretten met elkaar vergelijkt. De compositie in het schilderij van Versponck is ook statiger dan die bij Hals.
Waarom de regentessen van het Elisabeth Gasthuis zich door Verspronck lieten portretteren en de regenten voor Hals kozen, is niet bekend; mogelijk heeft het iets te maken met hun schilderstijlen.
Regentessen van het St. Elisabeths Gasthuis in Haarlem. Johannes Cornelisz Verspronck, 1641. Beeld: Frans Hals Museum
Bron: Frans Hals Museum
Publicatiedatum: 23/08/2013
Vul deze informatie aan of geef een reactie.
5 reactiesL.s. Omdat mijn vader in dit ziekenhuis gewerkt heeft als arts en als anaesthesist soliciteer ik nu ten tweede male om op het terrein van het vroegere Ziekenhuis te mogen wonen !
Ik denk niet dat U solliciteerders voor een woonplek heeft, die kunnen zeggen dat hun vader er gewekt heeft !! Wij woonden toen in Heemstede , Jan Steenlaan !!
Mijn 2 kinderen wonen in Haarlem en ik zou graag daarom ook in Haarlem wonen !!!
Hopelijk kunt U mij nu positief bericht sturen, omdat ik al 10 jaar wacht op een positief
antwoord !!!!
E.M. (Elisabeth Maria } van Leeuwen
verzenden aan Elisabeth Gasthuis in Haarlem !!!!
Hoop bericht van U te ontvangen dat het bericht op de juiste plek is gekomen !!!!
Hoop positief bericht te ontvangen op mijn mail !!!
Beste mevrouw van Leeuwen, helaas kunnen wij u hier niet mee helpen. Wij raden u aan rechtstreeks contact op te nemen met het Elisabeth Gasthuis in Haarlem.