De geschiedenis van onze provincie is gevormd door vele bekende en minder bekende mannen en vrouwen. Op Oneindig Noord-Holland zetten wij hun levens en verhalen in de spotlight.
In 1999 kozen de lezers van het Haarlems Dagblad de in 1971 overleden Godfried Bomans tot de belangrijkste Haarlemmer van de eeuw. Weinig schrijvers hebben zóveel over Haarlem en de Haarlemmers geschreven als de man die steevast met een pijp en een warrige haardos werd afgebeeld.
>
13 min
Amersfoordt werd op 13 augustus 1863 benoemd tot de tweede burgemeester van de gemeente Haarlemmermeer. Hij was een visonair met vooruitstrevende ideeën, zoals een spoorwegverbinding en moderne landbouwmachines.
> 12 min
Trijntje (Truus) van Keulen groeit op in de Jordaan. De overvolle arbeidersbuurt is een links bolwerk waar de communisten veel aanhangers hebben. Dit geldt ook voor de familie van Truus, die sterk antifascistisch is. Omdat de communisten ideologisch gezien de grote vijand zijn van de fascisten, vormen ze een gemakkelijk doelwit voor de nazi’s als Nederland in mei 1940 wordt bezet. Veel communisten gaan vrijwel meteen in het verzet.
> 3 min
Met de opening van het Pieter Teylers Huis, het achttiende-eeuwse woonhuis van de oprichter van Teylers Museum, heeft het Haarlemse museum er een klein nieuw museumhuis bij gekregen. De woonvertrekken zijn uiterst sfeervol gerestaureerd, met kroonluchters en al.
> 7 min
Antirevolutionair staatsman Hendrikus Colijn (1869-1944) begon zijn lange carrière in de binnenlanden van koloniaal Indonesië. Hij bekleedde topfuncties voor de regering en Shell, en loosde als premier Nederland door de crisisjaren tot aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Een veelbewogen leven, dat begon in het gehucht Burgerveen in de Haarlemmermeer en eindigde in ballingschap in een kuuroord bij Ilmenau.
> 9 min
Het lijkt zo goed te gaan, op koninginnedag 1952 in Bergen op Zoom. Het middagoptreden van koorddanseres Alice Williams verloopt vlekkeloos en ook ‘s avonds gaat alles aanvankelijk goed. Tot de slotact, waarbij de twintigjarige acrobate op een fietsje over het twaalf meter hoge koord rijdt, terwijl haar partner daaronder in een kleine trapeze hangt. Ze zijn nog maar anderhalve meter op weg als Alice haar evenwicht verliest. Haar partner valt met fiets en al in het vangnet, maar Alice komt op de rand van het net terecht en valt daarna op de straatstenen. “Daarna werd alles donker”, zegt ze later.
> 3 min
Tegenwoordig hebben we CNN dat live verslag doet als er ergens een oorlog uitbreekt. Tv hebben ze in de zeventiende eeuw nog niet, maar ze hebben wel Willem van de Velde de Oude die met de oorlogsvloot meevaart en schetsen maakt als de kanonnen bulderen.
> 9 min
Cor van Stam (1920-1995) gaf tijdens de oorlog samen met zijn vrouw Trijntje van Stam-Jansen onderdak aan joodse onderduikers. Onder de schuilnaam Cor van de Meer coördineerde hij het verzet in Haarlemmermeer en omstreken. Na de oorlog werd hij er zelfs burgemeester.
> 3 min
Maus en Ciska Gatsonides poseren bij twee gloednieuwe auto’s. Het is 1950 en Maus heeft grote ambities: hij probeert zijn eigen automerk te lanceren. Als gelauwerd coureur en “technologisch wonder” lijkt zijn wens om de snelste en mooiste auto te ontwerpen zeker niet te hoog gegrepen. De lijfspreuk van Gatsonides is dan ook simpelweg: “alles kan!”. En dat zou hij bewijzen ook: met slimme streken in de oorlog, levensgevaarlijke races en, natuurlijk, zijn uitvinding van de flitspaal.
> 4 min
Standwerkers, je komt ze nauwelijks meer tegen op de markt. En zeker niet van het kaliber van Kokadorus.
> 9 min
Het Amsterdamse beursgebouw mag dan wel de naam van zijn architect Berlage dragen, in werkelijkheid was het een Gesamtkunstwerk: een creatie van verschillende moderne kunstenaars. Albert Verwey was één van hen. Als vriend van Berlage kreeg hij de taak om de wanden van de nieuwe beurs op te luisteren met dichtregels over Amsterdam als handelsstad. Dat deed Verwey, als overtuigd socialist, met de nodige scherpe kanttekeningen.
> 7 min
Kunnen gebeden het verloop van een zeeslag beïnvloeden? Je zou het haast denken als je over dominee Salomon van Til leest. Van Til was predikant Huisduinen in 1673. Vlak voor de kust van Kijkduin, onder Huisduinen, werd in dat jaar slag geleverd tussen de Hollanders en een Engels-Franse vloot.
> 12 min
Groothoffs ijskar was aan het begin van de vorige eeuw een begrip in de omgeving van Schoorl, Camperduin en Callantsoog. In de zomermaanden deden Willem Groothoff en zijn jongere broer Harrie goede zaken op straat en op het strand.
> 3 min
Iedereen kent de tekeningen van Anton Pieck. De sprookjesachtige creaties van deze veelzijdige tekenleraar uit Overveen stonden model voor het sprookjesbos in de Efteling. Pieck beschouwde zijn werk voor het Brabantse attractiepark als ‘het dierbaarste avontuur in zijn leven’.
> 4 min
De Duitse kunstschilder Georg Hering is vooral bekend van zijn groepsportretten en dan vooral van mannen. Er waren voldoende modellen beschikbaar, die voor een kopje koffie en een borreltje graag bereid waren om te poseren. Hering gold als specialist, want veel van zijn afgebeelde Volendammer mannen zijn goed herkenbaar. De portretten zijn zo levendig, dat je zo een praatje zou beginnen!
> 6 min
Op weg naar Japan strandt de Noord-Hollandse zeevaarder Jan Janszn. Weltevree in Korea. Dat hij het daar tot adviseur van de Koreaanse koning wist te schoppen, weten we dankzij Hendrick Hamel, een andere Hollander. Diens verblijf op het geïsoleerde schiereiland verliep heel wat minder prettig.
> 6 min
In 2020 staan Heemstede en Bennebroek in het teken van Adriaan Pauw, wellicht de grootste Heemstedenaar aller tijden. Het is dit jaar vierhonderd jaar geleden dat deze Amsterdamse koopman de heerlijkheid Heemstede kocht.
> 5 min
Het was op een mooie zondag ‘besaeyt met Menschen’ op de Spaarndammerdijk schreef Brederode (1585-1618). Hij had stadgenoten zien lopen over de dijk met zicht op het weidse polderland en het IJ. Even de stad ontvluchten – ook toen. Wandel (in gedachten) met Brederode mee de stad uit. De dijk op naar Spaarndam.
> 16 min
Hendrickje kwam als dienstbode in de huishouding van Rembrandt van Rijn werken. Niet wetende dat ze een grote invloed op het leven en zijn werk zou gaan hebben.
> 4 min
Frisse lucht, groen, weidse luchten – daar heb je tijdens een pandemie behoefte aan. Wandel daarom even mee met natuurliefhebber Jac. P. Thijsse. Op naar de Koenenkade bij de Nieuwe Meer. Hier bedacht Thijsse zijn bosplan.
> 18 min