3 min

Cor van Stam werd geboren op 6 januari 1920 in Nieuw-Vennep in de Gemeente Haarlemmermeer. Voor  de oorlog en tijdens de bezetting was hij vertegenwoordiger van een handel in landbouwzaden. In 1942 ging hij in verzet. Dat verzet richtte zich in het bijzonder op de plaatsing en verzorging van de ruim 3600 onderduikers in de polder, onder wie ongeveer 600 joden.

Van Stam was leider van het district Haarlemmermeer van de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers en Landelijke Knokploegen. In september 1944 werd hij zelfs Gewestelijk Commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten (Strijdend Gedeelte), gewest 12, Noord-Holland (Zuid). Hij heeft al zijn verzetsherinneringen opgetekend in zijn in 1985 verschenen boek Wacht binnen de dijken, verzet in en om de Haarlemmermeer.

Het aanleggen van riolering voor de nieuwe wijk Bornholm in Hoofddorp. Collectie Noord-Hollands Archief.

Met de moderne tijd mee

Na de oorlog werd Van Stam directeur van het  district Noord-Holland van de Stichting 1940-1945. Ook werd hij raadslid en wethouder van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening van de gemeente Haarlemmermeer voor de Antirevolutionaire Partij (ARP, later opgegaan in het CDA). In deze laatste functie stond hij aan de basis van de verandering van Haarlemmermeer van agrarisch naar verstedelijkt gebied. Op 16 januari 1972 werd Van Stam benoemd tot burgemeester van de gemeente Haarlemmermeer. Het was een unieke gebeurtenis, omdat het zelden voorkwam dat een wethouder burgemeester werd in dezelfde gemeente. Hij zou dit ambt bekleden tot 1 februari 1983.

In de jaren zestig en zeventig waren al plannen gemaakt voor de verdere ontwikkeling van Haarlemmermeer. In zijn tijd als burgemeester werden veel van deze plannen gerealiseerd. Er werd begonnen met de aanleg van het Haarlemmermeerse Bos in 1974. Dit bos opende vijf jaar later. Daarnaast kwamen de woonwijken Pax (1975) en Bornholm (1978) tot stand. Verder werden de NS-stations Nieuw-Vennep en Hoofddorp op 1 juni 1981 geopend door Koningin Beatrix. Cor van Stam had ervoor gezorgd dat deze twee stations er kwamen. De Nederlandse Spoorwegen waren dit niet van plan, maar van Stam zei eenvoudig “geen spoorlijn door de polder, zonder stations”.

Luchtfoto van de nieuwe wijk Bornholm in Hoofddorp. Collectie Noord-Hollands Archief.

Duidelijke toekomstvisie

Van Stam zette zich ook in voor betaalbare woningen. Grondspeculanten werden eenvoudig ingedamd. Hij zette bouwers onder druk en de verworven grond moest aan de gemeente worden aangeboden tegen de agrarische waarde. Als argument gebruikte van Stam: “U wordt daarmee een goede bouwer en die worden in de Haarlemmermeer niet geweerd”. Het was een man met een duidelijke visie voor de toekomst.

Met zijn “Commissie van tien” trok hij de polder door en bezocht de kleinere kernen om de relatie tussen de gemeente en haar inwoners te verbeteren. Als iemand een klacht had over bepaalde gemeentelijke zaken, zei hij altijd: “kom maar eens met mij praten”. Onder zijn burgemeesterschap kreeg Haarlemmermeer in 1979 de groeikernstatus. Ook voor de bouw van het nieuwe Raadhuis in Hoofddorp, waar op 21 september 1977 de eerste paal voor werd geslagen, was hij verantwoordelijk. Drie jaar later werd het Raadhuis door prins Claus geopend. Van Stam had namelijk een bijzondere relatie met het koningshuis.

De pas aangelegde Dunantstraat en Schweitzerstraat in Hoofddorp. Collectie Noord-Hollands Archief.

Van burgemeester tot ereburger

Op 20 augustus 1995 is Cor van Stam overleden in zijn vakantiehuis in Frankrijk. Hij is onderscheiden met de Bronzen Leeuw, uitgereikt door prins Bernhard, en was tevens Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Samen met zijn vrouw ontving hij in 1990 bovendien de hoogste Israëlische onderscheiding, de Yad Vashem. Ook kreeg hij het ereburgerschap van Haarlemmermeer, voor zijn verdiensten voor de gemeente.

Koningin Beatrix en Cor van Stam Station bij de opening van treinstation Nieuw-Vennep, 1981. Collectie Noord-Hollands Archief.

Auteur: Drs. Hans Dolman jr. (Haarlemmermeermuseum de Cruquius)

Publicatiedatum: 30/08/2021