‘Bekanntmachung’: het nazisme in affichevorm

Nederland werd tussen 1940 en 1945 volgeplakt met overheidsaffiches. De bezettingsmacht maakte zijn bedoelingen duidelijk met een niet aflatende stroom aanwijzingen, verordeningen en bekendmakingen. Tussen de regels kon de bevolking lezen hoe de oorlog verliep. In 1940 was er meestal nog sprake van zachte drang, maar gedurende de tweede oorlogshelft nam het aantal genadeloze bevelen snel toe. Honderden opeenvolgende nazistische muurbiljetten koppelden een mengeling van ge- en verboden aan straffen voor overtreders. Hoe ernstiger de tekst en zwaarder de sancties, hoe moeilijker het regime standhield.

> 1 min

Gezocht! Verzetsvrouwen uit Noord-Holland

Het Noord-Hollands Archief zoekt voor een nieuwe permanente tentoonstelling namen, foto’s en verhalen van Noord-Hollandse vrouwen die zich hebben ingezet voor het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog.

> 2 min

Februaristaking: ‘Het was een gewone man, die niet tegen onrecht kon’

In afwachting van de heropening heeft het Amsterdamse Verzetsmuseum haar nieuwe tentoonstelling over de Februaristaking alvast via de website toegankelijk gemaakt.

>

Atlantikwall fotowedstrijd: Bunkerzoom

Wie kent ze niet, de bunkers in het landschap, verborgen onder het zand of overwoekerd door de natuur. Soms zijn het alleen nog maar betonnen ruïnes, symbolen van de Duitse bezetting. Maar met hun karakteristieke, fotogenieke vormen kunnen ze van een onverwachte schoonheid zijn. De bunkers van de Atlantikwall zijn inmiddels belangrijk erfgoed. Hun aanwezigheid houdt de herinnering aan de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog levend.

> 1 min

80 jaar Februaristaking

De Februaristaking, op 25 en 26 februari 1941, was het grote protest van de Nederlandse bevolking tegen het antisemitisme en de terreur van de Duitse bezetter. Dit jaar is het precies 80 jaar geleden dat de staking plaatsvond.

> 2 min

Slachtoffers razzia’s aan de vergetelheid ontrukt

In 2021 is het 80 jaar geleden dat er in Amsterdam op 22 en 23 februari twee razzia’s plaatsvonden, waarbij bijna 400 Joodse mannen werden opgepakt en gedeporteerd. 387 van hen werden vermoord, slechts twee mannen hebben het overleefd. De razzia’s leidden tot een golf van ontzetting en waren de directe aanleiding voor de Februaristaking.

> 2 min

Wees Moedig!

Je verzetten tegen onrecht vergt moed en kan zware gevolgen hebben. 80 jaar geleden stonden Willem, Coba en Joop op tegen de Jodenvervolging tijdens de Februaristaking van 1941. De drie Amsterdammers speelden een actieve rol in de enige massale protestactie tegen de vervolging die Europa gekend heeft. Ieder was moedig op zijn of haar manier, maar tegen welke prijs? En welke prijs betaalden hun dierbaren? Ontdek hun verhalen in de tentoonstelling Wees moedig! Drie Amsterdammers en de Februaristaking, te zien vanaf 17 februari in het Verzetsmuseum in Amsterdam.

> 2 min

Eerste getuigenis Sobibor duikt op na 75 jaar

Het Verzetsmuseum in Amsterdam heeft een nooit eerder gelezen brief van Jules Schelvis ontdekt in een
recente schenking. Schelvis was één van de achttien Nederlanders die vernietigingskamp Sobibor overleefde.
Meer dan 33.000 Nederlanders zijn hier vermoord. De brief is de eerste Nederlandse getuigenverklaring over
wat zich in Sobibor heeft afgespeeld.

> 2 min

Toekomst voor de (Pop-Up) kunstbunker?

Van 1 tot en met 25 oktober 2020 was de Pop-Up Kunstbunker te bezichtigen op de Dorpsstraat 58 in Castricum. In deze expositie werd de geschiedenis van de Castricumse kunstbunker verteld. Tijdens deze periode van vier weken trok de pop-up tentoonstelling, ondanks de tweede corona golf en het slechte weer, bijna 300 bezoekers.

> 2 min

Mondriaanfonds steunt project ‘Oorlog in Arcadië, 1940-1945’

Het project ‘Oorlog in Arcadië, 1940-1945’ van Nederlandse Kastelenstichting en Gelders Genootschap wordt gesteund met een bijdrage van €188.000,- van het Mondriaanfonds. De wijze waarop kastelen en buitenplaatsen een rol hebben gespeeld in de Tweede Wereldoorlog en wat de invloed van de oorlog tot op heden hierop is zullen door onderzoekers Elyze Storms-Smeets en Fred Vogelzang onderzocht worden. Het plan is om het onderzoek op 1 januari 2021 te starten. Het onderzoek loopt voor de duur van circa drie jaar. De onderzoekers zijn op zoek naar aanvullende informatie, documentatie en illustraties. Alle verhalen zijn welkom!

> 3 min

Onderzoek naar criminaliteit tijdens Tweede Wereldoorlog van start

De misdaadcijfers in Nederland bereikten tijdens de Tweede Wereldoorlog een hoogtepunt. De eenvoudige tegenstelling tussen ‘goed’ en ‘fout’ verwaterde en de opvattingen over criminaliteit veranderden. Nieuw onderzoek probeert meer inzicht te krijgen in dit opvallende aspect van de oorlog. Het onderzoek is een samenwerkingsverband tussen het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), het Noord-Hollands Archief (NHA) en Jan Julia Zurné, politiek historicus van de Radboud Universiteit.

> 3 min

De revalidatie in Villa Kareol was zijn tijd ver vooruit

Aan de Van Lennepweg in Aerdenhout stond op het landgoed Kareol een grote villa. De eigenaresse stemt er, bij het begin van de Tweede Wereldoorlog, mee in dat het Rode Kruis de villa in gebruik neemt als herstellingsoord voor gewond geraakte militairen. Later ook voor burger- en oorlogsslachtoffers die baat hebben bij de geleverde zorg.

>

De Tweede Wereldoorlog in honderd foto’s

Morgen opent in het Verzetsmuseum Amsterdam de bijzondere tentoonstelling ‘De Tweede Wereldoorlog in honderd foto’s’. De collectie is samengesteld voor én door Nederlanders. Mensen uit alle windstreken hebben foto’s uit familiealbums en zolderdozen opgedoken. Een jury van publiek en experts bekeken, onder leiding van Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib, honderden inzendingen van particulieren en musea. Ze kozen er de honderd meest aansprekende foto’s uit. Welke beelden en verhalen zijn Nederlanders dierbaar?

> 2 min

Tentoonstelling ‘Onvrijheid toen en nu’

De expositie gaat 75 jaar terug in de tijd en behandelt onder meer de lange reeks verboden en geboden die de regio in de oorlog te verstouwen kreeg. In de tentoonstelling worden historische filmopnamen vertoond, waarop de vernielingen en inundatie in de omgeving te zien zijn, maar ook van de intocht van de Canadezen en het bevrijdingsdefilé. De tentoonstelling ‘Onvrijheid toen en nu’ in Museum Kennemerland is nog tot en met 19 oktober te bezoeken.

> 1 min

De vergeten oorlog. Indische verhalen in het Purmerends Museum.

In 2020 is het 75 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd en er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Om dit te markeren is het landelijke project 75 jaar vrijheid opgezet, waar ook het Purmerends Museum aan meedoet met de tentoonstelling ‘De vergeten oorlog. Indische verhalen.’ Het museum werkte hierin onder meer samen met het Indisch Herinneringscentrum in Den Haag.

> 1 min

Vier het feest van vrijheid

Tot en met 1 november is de tentoonstelling ‘Vier het feest van Vrijheid’ te bezoeken in Historisch Museum Haarlemmermeer. In deze tentoonstelling is te zien hoe dorpen in Haarlemmermeer feest vierden na de bevrijding van Nederland, 75 jaar geleden.

> 1 min

De Zaanstreek in oorlogstijd

Dit jaar is het 75 jaar geleden dat de Zaanstreek werd bevrijd na vijf jaar oorlog, geweld en onderdrukking. De tentoonstelling De Zaanstreek in oorlogstijd toont voor welke onmogelijke keuzes de Zaankanters stonden tijdens de Duitse bezetting. De tentoonstelling is digitaal geopend door presentator en journalist Merel Westrik. Westrik sprak de audiotour van de tentoonstelling in.

> 3 min

Wandelen langs oorlogshistorie in Purmerend

Eén van de activiteiten die het Waterlands Archief dit jaar ontwikkelt in het kader van 75 jaar vrijheid, is een digitale wandelroute. De wandelroute voert langs negentien locaties in het centrum van Purmerend, die een link hebben met de Tweede Wereldoorlog.

> 1 min

Noord-Hollands Archief geeft overledenen WOII een gezicht

Het Noord-Hollands Archief en het Netwerk Oorlogsbronnen slaan de handen ineen bij een nieuw vrijwilligersproject. Door het digitaal invoeren van informatie over de doodsoorzaak van circa 12.000 overleden Haarlemmers tijdens de Tweede Wereldoorlog, komt er een nieuwe bron van waardevolle informatie beschikbaar. Zo krijgen we beter inzicht in Haarlem in oorlogstijd, door informatie over bijvoorbeeld welke overlijdensoorzaken in welk jaar meer voorkwamen. De overledenen krijgen ook een gezicht. Door de ‘doodsbriefjes’ aan Oorlogslevens.nl toe te voegen komen deze in context te staan van andere bronnen over hun leven in oorlogstijd.

> 1 min

Vrijheid en onvrijheid in Museum Kennemerland

Wie de anderhalvemetersamenleving als erg onvrij ervaart, moet zeker de tentoonstelling ‘Onvrijheid toen en nu’ in Museum Kennemerland bezoeken. Die gaat over de Tweede Wereldoorlog, toen de Duitse bezetter de bewoners in de tang hield. Ook is er aandacht voor de langverwachte bevrijding: met een unieke film over de intocht der ‘Canadeezen’ op de Beverwijkse Breestraat.

> 2 min