Trijntje (Truus) van Keulen groeit op in de Jordaan. De overvolle arbeidersbuurt is een links bolwerk waar de communisten veel aanhangers hebben. Dit geldt ook voor de familie van Truus, die sterk antifascistisch is. Omdat de communisten ideologisch gezien de grote vijand zijn van de fascisten, vormen ze een gemakkelijk doelwit voor de nazi’s als Nederland in mei 1940 wordt bezet. Veel communisten gaan vrijwel meteen in het verzet.
>Tijdens WOII kwamen duizenden mensen in verzet, onder wie ook veel vrouwen. Maar tot op heden is voor hun rol hierin weinig aandacht geweest. Met de nieuwe tentoonstelling ‘De vele gezichten van Vrouwen in Verzet’ van het Noord-Hollands Archief komt hier verandering in. Zij krijgen een naam en een gezicht. Vanaf 29 november 2021 kan iedereen hun verhalen ontdekken in de Janskerk, het publiekscentrum van het Noord-Hollands Archief, en online.
>
2 min
Op de zolder van een pand aan de Leidsekade in Amsterdam hebben werknemers van aannemersbedrijf Salverda Bouw een in de oorlog gemaakte wandtekening van een Spitfire gevechtsvliegtuig ontdekt. De tekening meet circa 50 bij 110 cm, is gedateerd op 2 januari 1942 en gesigneerd met ‘H. Janssen’. Het paneel is t/m zondag 30 november als nieuwe aanwinst te bewonderen in de foyer van het Verzetsmuseum.
> 1 min
Antirevolutionair staatsman Hendrikus Colijn (1869-1944) begon zijn lange carrière in de binnenlanden van koloniaal Indonesië. Hij bekleedde topfuncties voor de regering en Shell, en loosde als premier Nederland door de crisisjaren tot aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Een veelbewogen leven, dat begon in het gehucht Burgerveen in de Haarlemmermeer en eindigde in ballingschap in een kuuroord bij Ilmenau.
>Op woensdag 17 november 2021 verwerft het Verzetsmuseum Amsterdam het archief van de Joodse verzetsvrouw Janny Brandes-Brilleslijper (1916-2003). Rob Brandes komt het archief van zijn moeder persoonlijk overdragen.
> 1 min
Afgelopen vrijdag 29 oktober vertrok een grote delegatie uit Beverwijk naar Brunssum, Zuid Limburg, toch een autorit van 2 ½ uur, ter gelegenheid van de onthulling van een plaquette te nagedachtenis aan de Beverwijker pater Wim van der Geest.
> 2 min
Gisteren is het standbeeld voor de Amsterdamse verzetsheldin Jacoba van Tongeren (1903-1967) onthuld. Het beeld staat op het pleintje tegenover Antillenstraat 45-I in Amsterdam. Jacoba van Tongeren richtte -als enige vrouw- in de Tweede Wereldoorlog een grote verzetsgroep op en leidde deze vijf jaar lang. Groep 2000 zorgde tussen 1940 en 1945 voor zo’n 4500 onderduikers in Amsterdam en stond aan de wieg van het blad Vrij Nederland. In plaats van namen en adressen gebruikte Groep 2000 cijfercodes waardoor vrijwel iedereen de oorlog overleefde.
> 2 min
Waarom stalen mensen tijdens de Tweede Wereldoorlog massaal fietsen, kleding, kippen en schapen? Hoe spraken deze ‘oorlogsboeven’ tijdens hun berechting zelf over hun misdrijven en hoe beoordeelden hun rechters deze in de context van de oorlogsomstandigheden? Dit zijn vragen die ze in het onderzoeksproject ‘Criminaliteit in oorlogstijd’ willen beantwoorden. Het project is een samenwerking tussen het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), Noord-Hollands Archief en de Radboud Universiteit. Op de nieuwe website ‘Oorlogsboeven’ vind je interessante verhalen en updates over het onderzoeksproject.
> 1 min
Op zondag 19 september ontving Jacques Grishaver, voorzitter van het Nederlands Auschwitz Comité, koning Willem-Alexander voor de onthulling van het Nationaal Holocaust Namenmonument. Met het Holocaust Namenmonument krijgt Nederland ruim 75 jaar na de Tweede Wereldoorlog eindelijk een monument met de namen van de 102.000 Nederlandse Holocaustslachtoffers die geen graf hebben. Het door de Pools-Amerikaanse architect Daniël Libeskind ontworpen monument staat aan de Weesperstraat in Amsterdam.
> 1 min
Cor van Stam (1920-1995) gaf tijdens de oorlog samen met zijn vrouw Trijntje van Stam-Jansen onderdak aan joodse onderduikers. Onder de schuilnaam Cor van de Meer coördineerde hij het verzet in Haarlemmermeer en omstreken. Na de oorlog werd hij er zelfs burgemeester.
>Wie op een bijzondere manier iets wil weten over acties om joodse kinderen tijdens de Tweede Wereldoorlog te laten ontvluchten, kan eind juli 2021 met een historische tram meerijden.
> 1 min
De Waddeneilanden zijn populaire vakantiebestemmingen. Vlieland is favoriet bij rustzoekers én feestgangers. Het eiland wordt vanwege zijn hippe sfeer wel het Nederlandse Ibiza genoemd. Tot 1942 hoorde ‘Vliebiza’, samen met Terschelling, bij Noord-Holland. Hoe zit dat? En wat heeft de scheiding te maken met de plannen van de nazi’s?
>De inzet van het kabinet is om zoveel mogelijk roofkunst aan de rechtmatige eigenaren terug te geven. Daartoe is eerder de manier van beoordelen van restitutieverzoeken, naar aanleiding van een advies van de Raad voor Cultuur en de commissie Kohnstamm, aangepast. Het uitgangspunt blijft dat objecten teruggegeven moeten worden aan particulieren aan wie het toebehoort. Het structurele herkomstonderzoek moet hiervoor gaan zorgen.
> 3 min
Recent is bij uitgeverij Noordboek een nieuw boek van Aletta Stevens verschenen: ‘Ontsnapping naar Bath – De gedenkwaardige reis van een Joodse vluchteling’.
> 1 min
UIT<>ZICHT is een expositie in het kader van 75 + 1 jaar vrijheid, die gaat over verzet tegen de vergetelheid van het verleden en over nieuwe vergezichten. De werken zijn van 7 t/m 25 juni te zien in Paviljoen Welgelegen in Haarlem.
> 3 min
Op 1 juni opent het Amsterdamse Stadsarchief haar deuren weer voor publiek. De tentoonstellingen, de Schatkamer, het Informatiecentrum en de Studiezaal zijn vanaf die datum open op de gebruikelijke openingstijden. De bezoeker heeft de keuze uit maar liefst drie tentoonstellingen.
> 2 min
Op de Noorderbegraafplaats in Hilversum liggen zestien Britse militairen van de Polar Bear Divisie begraven, die in 1945 omgekomen zijn tijdens de ontwapening van Duitse troepen bij Paleis Soestdijk. Het Faces to Graves project wil in contact komen met nabestaanden van de soldaten.
> 2 min
Naar aanleiding van 75 jaar bevrijding was vorig jaar de tentoonstelling “Onvrijheid Toen en Nu” te zien in Museum Kennemerland. Daarbij kon de bezoeker verschillende video-interviews bekijken waarin diverse IJmonders vertelden over hun eigen ervaringen tijdens de bezetting. Helaas door corona en lockdown heeft niet iedereen de mogelijkheid gehad om bij het museum langs te komen. Naar aanleiding van deze tentoonstelling heeft het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland drie dagboeken uitgebracht.
> 2 min
Op de Dam staan twee monumenten ter nagedachtenis aan de Tweede Wereldoorlog. Het Nationale Monument én het Memorial Damslachtoffers 7 mei 1945 namenmonument. Luister via de audiotour naar het verhaal achter beide monumenten.
> 1 min
Oranje was in het verleden een zeer omstreden kleur. Het is de kleur van het huis Oranje, en juist daardoor heeft het een politieke betekenis in Nederland.
>