Wandelen door een indrukwekkende geschiedenis
Het Verzetsmuseum Amsterdam presenteert de nieuwe Podwalk Plantagebuurt 1940-1945. Deze gratis audiowandeling is ingesproken door oud-burgemeester Job Cohen.
>Het Verzetsmuseum Amsterdam presenteert de nieuwe Podwalk Plantagebuurt 1940-1945. Deze gratis audiowandeling is ingesproken door oud-burgemeester Job Cohen.
>Iedereen kan meedoen aan Scars of War, het burgerwetenschapsonderzoek waarbij deelnemers via een online platform op hoogtekaarten op zoek gaan naar sporen uit de Tweede Wereldoorlog, zoals bomkraters, loopgraven en munitiedepots. Meedoen kan gewoon vanuit huis van achter de computer, laptop of tablet en gaat via het online platform Zooniverse.
>‘Kruipend door nauwe gangen vol met zand duurt het niet lang voor je omgeven bent door absolute duisternis. Metersdiep onder de grond hoor je slechts de echo van je eigen ademhaling, de buitenwereld is stil. Het signaal van je telefoon is weggevallen. Je schijnt met een zaklamp in het duister, waar sinds de oorlog geen licht meer is geweest.’
>Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn duizenden panden van Joodse burgers door de bezetter onteigend en doorverkocht. Na de oorlog zagen de teruggekeerde eigenaren of hun nabestaanden zich bij de restitutie in een aantal steden met langdurige procedures en soms hoge kosten geconfronteerd. Ons beeld van deze bijna vergeten onteigeningen en het proces van rechtsherstel is onvolledig en kent aanzienlijke verschillen per gemeente. Daarom coördineert het Noord-Hollands Archief (NHA) voor de bij het archief aangesloten gemeenten het onderzoek naar de onteigening van Joods vastgoed dat door onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen wordt uitgevoerd.
>Vanaf oktober 1944 verscheen het illegale blad “Strijd”. Het was een stencil dat na lezing zo snel mogelijk moest worden doorgegeven aan ongeveer tien adressen. Veel berichten kwamen van her en der verstopte radio’s. Direct na de oorlog verscheen er een bijzondere uitgave en vervolgens werd het Nieuwsblad voor Castricum in de eerst maanden uitgegeven in combinatie met de naam van de voormalige verzetskrant.
>Door de coronamaatregelen kon de tentoonstelling ‘De vele gezichten van Vrouwen in Verzet’ bij het Noord-Hollands Archief in november 2021 alleen stilletjes open, maar op 12 mei vindt de uitgestelde officiële opening dan toch plaats. Gedeputeerde van de provincie Noord-Holland Zita Pels en kleinkunstenaar Mylou Frencken zijn onder anderen te gast bij de opening voor met name de vele nabestaanden die een bijdrage hebben geleverd aan de totstandkoming van de tentoonstelling.
>Stadsarchief Amsterdam besteedt aandacht aan veertien componisten die in de Tweede Wereldoorlog werden vervolgd of vermoord. ‘Die componisten krijgen we niet meer terug, maar hun muziek moet klinken,’ vindt samensteller Eleonore Pameijer.
>Op drie zondagen in mei 2022 laat het Amsterdamse Verzetsmuseum een historische tram door de stad rijden, die plekken aandoet die verbonden zijn met de geschiedenis van de bezetting, de Jodenvervolging en het verzet.
>Het Nationaal Monument op de Dam gaat een week na Dodenherdenking op 4 mei in de steigers voor noodzakelijk natuursteenherstel aan het Italiaanse travertin. Het imposante bouwwerk in Amsterdam is toe aan groot onderhoud.
>Al vroeg in de oorlog ontstaat in Naarden één van de eerste verzetsgroepen van Nederland. Onder leiding van Marinus Dubelaar stelen zij in de zomer van 1940 explosieven, wapens en munitie onder de neus van de Duitse bezetter uit een wapendepot in de vesting. Maar als er verraad in het spel komt, zijn de consequenties groot.
>Op zaterdag 30 april en zondag 1 mei is tussen 13.00 en 16.00 uur de expositie ‘Oorlog in het dorp’ te bekijken in Kwadijk. De tentoonstelling toont onder meer voorwerpen, dagboeken en filmpjes uit oorlogstijd.
>Het Verzetsmuseum ruilt, na 23 jaar, de vaste tentoonstelling in voor een fonkelnieuwe. Voor de verbouwing en herinrichting zal het museum vanaf 23 mei de deuren sluiten. Eind oktober 2022 opent de nieuwe vaste tentoonstelling voor het publiek.
>Op woensdagmiddag 20 april worden acht nieuwe Erfgoeddragers van Haarlem in de Janskerk gehuldigd. De Erfgoeddragers beloven de verhalen van hun oudere buurtgenoten door te vertellen bij herdenkingen, in de media en bij evenementen.
>De nieuwe tentoonstelling Revolusi! In het Rijksmuseum heeft de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949) weer volop onder de aandacht gebracht. Het was een ongelijke strijd, waarbij vooral aan Indonesische zijde veel slachtoffers vielen. Niet voor niets heeft deze periode bij hen soms diepe wonden achtergelaten. Hoog tijd om eens te kijken naar wat er nu écht gebeurde in deze chaotische naoorlogse situatie.
>Gerrit van Schaik, een Amsterdamse ‘maandvlieger’, werd in de meidagen van 1940 gemobiliseerd in de strijd tegen de Duitsers. Vanuit vliegbasis Soesterberg vloog hij onder meer naar de Grebbelinie, waar hij deelnam aan luchtgevechten.
>Vandaag wordt de Februaristaking van 1941 herdacht. In Amsterdam en omringende gemeenten staakten inwoners uit protest tegen de eerste razzia’s op joodse medeburgers. De interactieve, online graphic novel ‘De stad moet plat!’ neemt je mee naar deze staking en vertelt het verhaal vanuit verschillende perspectieven die je zelf kunt kiezen.
>Je hoeft alleen maar te kijken naar een verkiezingsstrijd in Amerika of corrupte leiders in China en je begrijpt dat er middelen worden ingezet om de massa in het gareel te houden. Zelfs in ons kleine kikkerlandje is er ‘false news’ in omloop. Maar nog veel misleidender dan nepnieuws is propaganda. In de Tweede Wereldoorlog verspreidde de bezetter op grote schaal propaganda affiches door heel Nederland, om het volk te beïnvloeden. Één ding is zeker: neem niet alles aan wat je leest.
>Bij twee razzia’s, op 22 en 23 februari 1941, worden 400 willekeurige Joodse jongemannen in de toenmalige Amsterdamse Jodenbuurt opgepakt. Het vormt de directe aanleiding tot de Februaristaking, die een paar dagen later uitbreekt.
>Het Verzetsmuseum organiseert in nauwe samenwerking met stichting Kubes en stichting Oren en Ogen tekort speciale tours voor zienden om te ervaren hoe het is om met een visuele beperking een museum te bezoeken. Met een speciale simulatiebril op en een taststok in de hand, worden de bezoekers door een ervaringsdeskundige en een museumdocent in een uur door de tentoonstelling geleid.
>Op 25 januari verschijnt het boek ‘De verraadster’ van Erik Schaap, het huiveringwekkende verhaal van een Zaanse verzetsvrouw die zich ontpopte als een van de grootste verraders uit de Nederlandse oorlogsgeschiedenis.
>