Al dertig jaar lang staat de Grote Kerk in de weg, middenin het centrum van Hoorn. Nu wordt het gesloten en ietwat bedompte gebouw getransformeerd tot open en gastvrije plek: een hotel, restaurants en mogelijk een bierbrouwer en kaasmakerij moeten het plein weer tot leven wekken.
>De Hoofdtoren is strategisch gesitueerd op de zuidelijkste punt van de toenmalige stad en bij de toegang tot de haven. Het is een halfronde laat-gotische geschutstoren met een vijfhoekige onderbouw. Op verschillende hoogten bevinden zich schietgaten en openingen voor groot vuur, nu alle dichtgezet.
>In het Foreestenhuis, Grote Oost 43, woonde Nanning van Foreest. Hij was in 1724 behalve bewindhebber van de West-Indische Compagnie ook burgemeester van Hoorn. Hiernaar verwijzen de roedenbundels in het balkonhek. Een dergelijke bundel bestaande uit houten roeden rond een bijl was in de klassieke oudheid een symbool van de hogere magistraten. In het midden van de kroonlijst zien we het wapen van de familie Van Foreest.
>Agatha, dochter van de puissant rijke regent Jonkheer Nanning van Foreest – één van de machtigst mannen in West-Friesland, wordt in 1733 geboren in het stadspaleis van de familie aan het Grote Oost. Zij krijgt een eerste klas opleiding, leest, maakt muziek en geeft, zoals het hoort als mooie 19 jarige bruid het ja-woord aan haar neef Joan van Foreest. Het is een gearrangeerd huwelijk, zoals gebruikelijk in regentenkringen, bedoeld om de rijkdom in de familie te houden. Agatha is een voorbeeldige echtgenote. Ze baart in 14 jaar tijd maar liefst negen kinderen. Niets bijzonders, alles volgens het boekje.
>Friesland wordt over het algemeen gezien als de enige echte schaatsprovincie van Nederland. Niet verwonderlijk aangezien Nederlanders meteen over een Elf stedentocht beginnen als het net aan een week vriest, de grote internationale en nationale schaatskampioenschappen altijd in ijsstadion Thialf in Heerenveen gehouden worden en misschien wel de belangrijkste reden: Nederlands succesvolste schaatser op dit moment, Sven Kramer, is Fries. Maar wie de geschiedenisboeken erop naslaat, kan vaststellen dat onze provincie Noord Holland ook een groot aandeel heeft in de Nederlandse schaatshistorie.
>Winter 1573. De Spaanse troepen gaven hun pogingen Holland terug te winnen niet op. In die pogingen kregen Waterland en de Zaanstreek het zwaar te verduren. Een Westzaner besluit met zijn oude slechtlopende moeder te vluchten…
>Op 20 maart 1602 is de Verenigde Oostindische Compagnie opgericht. De Kamer van Hoorn had op de hoek van Onder de Boompjes met de Pakhuisstraat twee pakhuizen. De pakhuizen hebben eenvoudige renaissance trapgevels en hoge zadeldaken.
>Peperstraat 16 was in 1910 het woonadres van woonhuis van het gezin van fabrieksarbeider Jacob Appelman. Het gezin had het niet breed. Geld om kinderen na de lagere school verder te laten leren was er in die tijd voor veel mensen niet. Jongens gingen in de leer bij een baas om een beroep te leren, meisjes gingen vaak ergens als hulp in de huishouding in dienst. Als “dienstbode”, heette dat vroeger.
>In het “Statenlogement” logeerden ooit de belangrijkste regenten van “West-Friesland en het Noorderkwartier”, wanneer zij voor vergaderingen in het “Statencollege” (thans Westfries Museum) in Hoorn bijeen kwamen. Tijdens de Bataafse Republiek veranderde het gebouw van functie. Het stadbestuur werd hier gevestigd en zou hier blijven tot de jaren zeventig van de twintigste eeuw.
>Nadat de Burgemeester was geinformeerd over de verduistering van 135 gulden door gemeentebode en marktmeester Johannes Beek, werd Beek ontslagen. Beek voelde sinds zijn ontslag een enorme wrok tegen Markus. Markus had hem gezegd ten overstaan van zijn vrouw en dochter dat als hij gestolen geld binnen 48 uur zou terugbetalen hij hem niet zou verraden, wat hij toch had gedaan. Het ontslag bij de gemeente was voor Beek een grote inkomensachteruitgang. Hij werd dit thuis vaak verweten, en schijnt met zelfmoordplannen rondgelopen te hebben. Zijn wroeging over zijn daad sloeg uiteindelijk om in toenemende haatgevoelens tegen Markus. Na het lezen van een roman waarin iemand om het leven werd gebracht door vergiftiging, besloot hij Markus te vergiftigen. Beek hoopte ook, na de dood van Markus, nog in aanmerking te komen voor zijn baan van afslager van onroerend goed.
>Op 29 september 1910 werd op de Grote Oost 75 kort na het middaguur een pakketje bezorgd. Dit was het huis van de 84-jaar geworden Willem Markus en zijn vrouw Maria Markus Musman. Willem Markus was op 8 september 1826 geboren in Amsterdam. Later verhuisde hij naar Hoorn, waar hij in 1852 trouwde en een gezin stichtte. Met zijn eerste vrouw kreeg hij twee zoons en een dochter. Zijn eerste vrouw overleed in1879. In1884, op 58 jarige leeftijd, hertrouwde hij met de toen 60 jarige weduwe Maria Musman.
>Grote Noord 14 is het adres waar de dader van de taartmoord, Johannes Jacobus Beek, een eigen winkel had. Beek was in1847 in Hoorn geboren. Hij werd winkelier. Zijn eerste echtgenote overleed op jonge leeftijd, waarna hij in hertrouwde 1876 met Grietje Rienksma. Zij kregen vier zoons en twee dochters. In 1880 ging Beek naast zijn winkel bij de gemeente werken als “ambtenaar ter gemeentesecretarie” waar hij later ook ontvanger van de waaggelden werd. Beek bleek echter niet integer: in 1901 werd hij wegens “oneerlijke handelingen” uit beide functies ontslagen.
>In september 1910 werd bij de familie Markus aan de Grote Oost in Hoorn een vergiftigde taart bezorgd. Het beoogde slachtoffer Willem Markus overleefde de aanslag. Voor zijn vrouw werd de taart echter fataal, zij overleed in de nacht daarop. Het 14-jarige dienstmeisje werd ernstig ziek. Deze gebeurtenis in Hoorn zou niet alleen ingrijpend zijn voor de familie van het slachtoffer, maar ook voor de Nederlandse rechtspraak.
>Het aanstaande bezoek van Keizer Napoleon in oktober 1811 was voor de stad Hoorn een goede gelegenheid om haar plannen voor de verbetering van de haven kenbaar te maken. Die plannen konden niet zonder goedkeuring van de keizer doorgaan, dus werd alles in het werk gesteld om de plannen zo overtuigend mogelijk aan de vorst te presenteren.
>De Hoornse stadsbestuurders stelden zich veel voor van het bezoek van Napoleon. Het keizerlijk bezoek verliep voor de Hoornaren dan ook wel zeer teleurstellend. Ondanks al het feestgedruis en de uitgebreide voorbereidingen was de komst van de keizer niet veel meer dan een bliksembezoek.
>Hoorn laat zich graag zien als dé VOC-stad uit de Gouden Eeuw. Bekende en beruchte VOC-figuren kwamen hier vandaan. Daarnaast bezit de stad ook het mooiste pakhuis van de VOC: het pakhuis op Onder de Boompjes.
>In 1905, toen hij nog niet de internationaal befaamde kunstenaar was die hij later zou worden, verbleef Picasso enkele weken in onze regio. Hij tekende en schilderde in Schoorl, Hoorn en Alkmaar. Waarom ging hij onze kant uit voor een vakantie?
>De stad Hoorn maakte zich op voor een grote gebeurtenis. Sommige spraken zelfs van een nationale gebeurtenis. Ter ere van de 350ste geboortedag van Jan Pieterszoon Coen in januari 1937 wilde de stad grootse feesten vieren, maar het winterseizoen was hier niet voor geschikt. Gekozen werd de volkse vieringen naar de zomer te verplaatsen. Van 30 juni tot 4 juli 1937 werd Hoorn daarom omgedoopt tot Coenstad. Belangrijkste onderdelen van de vieringen waren een openluchtspel en een historische optocht met personen uit de tijd van Coen. Maar bij deze vieringen te ere van de stichter van Batavia en grondlegger van het koloniale rijk in Nederlands-Indië, was er ook plek voor cultuur uit dit koloniale gewest. Dat kon men bewonderen op het Indische marktplein.
>Wat in 1968 begon als een excursie met leden van de landelijke Tramweg Stichting, groeide tot 1972 langzaam uit in een toeristische dagbesteding met 18.000 reizigers per jaar. Voordat men het wist was het railtraject Hoorn-Medemblik als een museale stoomtram in functie, zonder dat het ooit officieel als zodanig was ingeluid. Vier jaar na de eerste rit in 1968 kwam het er dan eindelijk van: op zaterdag 29 april 1972 zou de Stoomtram Hoorn-Medemblik vorstelijk worden geopend.
>In één van de oudste gebouwen van Hoorn is sinds 1881 het Westfries Museum gevestigd. Het rijksmonument aan de Roode Steen stamt uit 1632 en deed ooit dienst als de vergaderplaats van de Gecommitteerde Raden van West-Friesland en het Noorderkwartier. Een historisch gebouw met allure waar de museumcollectie tot haar recht komt.
>