De woning van de rijkste inwoner van Hoorn

In het Foreestenhuis, Grote Oost 43, woonde Nanning van Foreest. Hij was in 1724 behalve bewindhebber van de West-Indische Compagnie ook burgemeester van Hoorn. Hiernaar verwijzen de roedenbundels in het balkonhek. Een dergelijke bundel bestaande uit houten roeden rond een bijl was in de klassieke oudheid een symbool van de hogere magistraten. In het midden van de kroonlijst zien we het wapen van de familie Van Foreest.

1 min

Asymmetrisch

De voorgevel lijkt te voldoen aan de klassieke regel van symmetrie. Omdat de gevel voor drie bestaande huizen is gebouwd was dat niet eenvoudig: de linker gevelhelft is in werkelijkheid 81 cm breder dan de rechter. Aan weerszijden van het brede trapbordes ijzeren stoephekken tussen stoeppalen met gebeeldhouwde bekroning.

Balkonhek met daarin roedenbundels als symbool van de hogere magistraten en een spiegelmonogram met de initialen van de opdrachtgever.

Vestibule

Ook het interieur werd in 1724 naar de laatste mode verbouwd. Uit deze tijd dateert de vestibule met marmeren vloer, palissanderhouten deuren met kussenpanelen en fraai gestucte wanden en plafond. In stuc uitgevoerd zijn onder meer putti die portretmedaillons vasthouden, het familiewapen en een spiegelmonogram met de initialen van de opdrachtgever. Het plafond toont ’Het oordeel van Paris‘, een beroemd verhaal uit de klassieke mythologie.

Vestibule met marmeren vloer, palissanderhouten deuren, gestucte wanden en een stucplafond met ‘Het oordeel van Paris’.

Rijkste inwoner

Nanning van Foreest was met een jaarinkomen van omgerekend € 255.000 verreweg de rijkste inwoner van de stad. Blijkens het belastingkohier had hij vijf personen in dienst als huispersoneel, een koets met vier paarden en een buitenplaats (’Over-Rijp‘ in de Beemster). Na zijn overlijden woonde in het Foreestenhuis onder meer zijn dochter Agatha. In 1775 trouwde zij met haar roomse huisknecht Jan Schenk, een groot schandaal in die tijd.

Portret van Nanning van Foreest (1682-1745), door Nicolaas Verkolje.

Huidig gebruik

Sinds 1802 is het Foreestenhuis deels in gebruik als kerk, aanvankelijk bij de hersteld- luthersen en vanaf 1815 bij de Remonstrantse Gemeente (in 1969 samengegaan met de Doopsgezinde Gemeente). De kerkzaal in het rechter gedeelte van het pand strekt zich uit over twee bouwlagen en heeft een balkon waarop een door H. Knipscheer jr. gebouwd orgel uit 1865.