2 min

Jaap Eden

Zo was het Amsterdamse Museumplein in januari 1893 het toneel voor het eerste officiële wereldkampioenschap schaatsen voor allrounders. De wedstrijd werd gewonnen door Haarlemmer Jaap Eden, een van de grootste sportmannen uit de geschiedenis. Achtenzestig jaar na zijn wereldtitel wordt de eerste Nederlandse 400 meter kunstijsbaan in Amsterdam geopend en vernoemd naar de schaatskampioen. Schaatsen is meer dan langebaanschaatsen alleen, tijdens de Olympische Winterspelen van 1964 in het Oostenrijkse Innsbruck wint de ‘Amstelveense Friezin’, kunstrijdster Sjoukje Dijkstra, de eerste gouden wintersportmedaille voor Nederland ooit.

De grote schaatskampioen Jaap Eden (1873-1925). Beeldcollectie van de gemeente Velsen, Noord-Hollands Archief.

Carry Geijssen

Pas vier jaar later, tijdens de Spelen in Grenoble, pakt Carry Geijssen de eerste Nederlandse gouden medaille bij het langebaanschaatsen op de 1000 meter. De Europese Allroundtitel van Ard Schenk uit Anna Paulowna in 1966 was voor een clubje investeerders uit Alkmaar aanleiding voor het bouwen van kunstijsbaan De Meent. Schenk zou in 1972 bij de Olympische Spelen drie gouden medailles in de wacht slepen en wordt gezien als een van de beste schaatsers aller tijden. Een prestatie die door de Haarlemse schaatskoningin Yvonne van Gennip werd herhaald op de Spelen van Calgary in 1988. Van Gennip won in Canada goud op de 1500, 3000 en 5000 meter. De Haarlemse werd bij terugkomst door maar liefst 35.000 mensen gehuldigd op de Grote Markt, waar de nationale honkbalploeg, die onlangs wereldkampioen werd, slechts op tweeduizend mensen kon rekenen. De Haarlemse ijsbaan is tevens een verzamelplaats van Nederlands schaatstalent tijdens de jaarlijks terugkerende Kraantje Lektrofee.

Topdrukte op ijsbaan in Haarlem, 1997. Collectie Fotopersbureau De Boer, Noord-Hollands Archief.

De West Fries

Jongste lid in de Noord-Hollandse ‘ijsbaanfamilie’ is kunstijsbaan de West Fries langs snelweg A7 in Hoorn. De baan in Hoorn is net als de banen in Alkmaar en Haarlem half overdekt, alleen de Jaap Edenbaan in Amsterdam is ‘dakloos’. Sinds de opening van de baan in West-Friesland is deze niet meer weg te denken van de marathonschaatskalender. De baan in Hoorn is tevens de thuisbaan van de succesvolle marathonschaatser Sjoerd Huisman uit Andijk. Huisman werd in 2009 Nederlands kampioen marathonschaatsen op natuurijs.

Schaatsers op de Jaap Edenbaan tijdens de NK Marathon, 2009.

Noord-Holland, een echte schaatsprovincie

Noord-Holland kan al met al gezien worden als een echte schaatsprovincie, niet alleen vanwege de historie van het schaatsen en de topprestaties van Noord Hollandse schaatsers, maar zeker vanwege de ijsbanen zelf. Achter elke meter ijs op een van de Noord-Hollandse kunstijsbanen ligt een succesverhaal, schrijf jij het volgende?

Tekst: Jan Willem Buys

Publicatiedatum: 04/01/2012