Tussen 1880-1920 werd rondom Amsterdam een bijzonder verdedigingswerk van forten, batterijen, dijken en sluizen aangelegd. Militairen konden de toegang tot de hoofdstad blokkeren door de omliggende gebieden onder water te zetten. Tot de komst van het vliegtuig bleef Amsterdam zo beschermd tegen invallen van vijanden. Ondanks dat de Stelling van Amsterdam nooit in werking is getreden, is het een belangrijk militair monument. Sinds 1996 staat de Stelling op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
De Batterij aan de Sloterweg is een ‘minifort’ in de Geniedijk, tussen het Fort bij Hoofddorp en het Fort bij Aalsmeer. De batterij maakt deel uit van het Zuidwestfront van de Stelling van Amsterdam.
>
4 min
Fort bij Penningsveer is onderdeel van het Westfront van de Stelling van Amsterdam. Het fort moest een zwakke plek in de verdediging bij de Oude Haarlemmerweg en de weg Penningsveer afsluiten.
> 6 min
Fort aan de Ossenmarkt is een torenfort dat onderdeel van de Vesting Weesp is en daarmee deel uitmaakte van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. Het fort verdedigde de Vechtoevers en de spoorweg Amsterdam-Amersfoort.
> 5 min
Fort benoorden Purmerend is onderdeel van het Noordfront van de Stelling van Amsterdam. Vanuit het fort moesten de Beemsterringdijk, Purmerenderweg en Rijperweg verdedigd worden.
> 5 min
Fort aan de Nekkerweg is onderdeel van het Noordfront van de Stelling van Amsterdam. Het fort moest voorkomen dat vijandelijke troepen over de verhoogde Nekkerweg en Volgerweg binnen konden dringen.
> 5 min
Gebouw C, beter bekend als het Muizenfort, werd tussen 1874-1877 gebouwd als versterking van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Als onderdeel van de vesting Muiden werd het in 1892 toegevoegd aan het Zuidoostfront van de Stelling van Amsterdam.
> 4 min
De Liniewal Aagtendijk-Zuidwijkermeer is een 2,5 km lange wal in de polder Wijkermeer, die het oostelijke deel van de polder drooghield. Om het water in oorlogstijd te beheersen werden in de wal vier bomvrije damsluizen gebouwd, waarvan er drie bewaard zijn gebleven.
> 3 min
Het Fort aan de Middenweg ligt aan de zuidelijke ringvaart van de Beemsterpolder. Samen met het Fort aan de Jisperweg werd dit fort als laatste gebouwd in de Stelling van Amsterdam.
> 6 min
Op een stukje ‘oud land’ in de Starnmeerpolder ligt het Fort bij Marken-Binnen. Dit fort behoorde tot het Noordwestfront van de Stelling van Amsterdam en werd gebouwd om de Markervaart met weg, de oostelijke kade van de Westwouderpolder en het water Stierop met kaden te verdedigen.
> 5 min
Het Fort bij de Liebrug ligt aan de spoorlijn Haarlem-Amsterdam, de oudste spoorverbinding van ons land. Het moest zowel de spoorlijn, de weg tussen Amsterdam en Haarlem én de nabijgelegen trekvaart verdedigen. Fort bij de Liebrug behoort tot het Westfront van de Stelling van Amsterdam.
> 5 min
Vlak boven Purmerend had het Fort bij Kwadijk moeten staan. De bouw werd kort na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog stopgezet, waardoor het fort nooit werd voltooid.
> 6 min
In het Noordwestfront van de Stelling van Amsterdam stonden vroeger diverse kruitmagazijnen. Deze werden gebruikt voor de opslag van buskruit en munitie. Voorbeelden zijn het Kruitmagazijn bij de Dam en het Kruitmagazijn bij de Stenen Paal.
> 4 min
Het Fort bij Kudelstaart ligt aan de oostzijde van de Westeinderplassen, in het Zuidfront van de Stelling van Amsterdam. Het fort verdedigde de Kudelstaartsweg en moest voorkomen dat vijandelijke troepen per boot over de Westeinderplassen konden aanvallen.
> 5 min
Het Fort bij Krommeniedijk ligt in het Noordwestfront van de Stelling van Amsterdam. Oorspronkelijk beschermde het fort de waterweg de Krommenie en de weg van Uitgeest naar Krommenie: twee kwetsbare punten in de verdediging.
> 6 min
Fort aan de Jisperweg werd als één van de laatste forten gebouwd in de Stelling van Amsterdam. Het fort ligt aan de zuidelijke ringdijk in de Zuidoostbeemster, vlak bij Purmerend.
> 5 min
De Geniedijk Haarlemmermeer is een van de meest grootschalige werken binnen de Stelling van Amsterdam. Deze 10,5 kilometer lange dijk loopt dwars door de Haarlemmermeer en werd aangelegd tussen 1890-1895. De dijk maakte het mogelijk om het zuidelijke deel van de Haarlemmermeer onder water te zetten.
> 6 min
Fort bij IJmuiden, ook bekend als Forteiland IJmuiden, is het oudste en grootste bouwwerk van de Stelling van Amsterdam. Waar de bouw van andere forten niet onmiddellijk op gang kwam, werd met dit zeshoekige kustfort haast gemaakt. Dit om het in 1876 geopende Noordzeekanaal te kunnen verdedigen.
> 6 min
Bij een vijandelijke aanval lag Hoofddorp veilig achter de Geniedijk. Alleen waar de Hoofdvaart de Geniedijk doorsneed zat een kwetsbaar punt in de verdedigingslinie van de Stelling van Amsterdam. Daar kwam dan ook een fort: Fort bij Hoofddorp.
> 6 min
Fort bij Edam ligt in het meest noordoostelijke punt van de Stelling van Amsterdam en maakt onderdeel uit van het Noordfront. Het fort is één van de laatst gebouwde stellingforten, maar ook één van de best bewaarde.
> 6 min
Op het Vuurtoreneiland ten oosten van Amsterdam ligt de Kustbatterij bij Durgerdam. Vanaf deze militaire versterking moesten de kust van de Zuiderzee en de Amsterdamse haven beschermd worden tegen binnenvarende vijanden. De kustbatterij werd in 1886-1887 aangelegd en is één van de oudste werken van de Stelling van Amsterdam.
> 6 min