Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Batterij aan de Sloterweg: mini-fort in de Geniedijk

De batterij is gelegen tussen het Fort bij Hoofddorp en het Fort bij Aalsmeer en maakt onderdeel uit van het Zuidwestfront van de Stelling. Het functioneerde als steunpunt om flankerend vuur te geven ter verdediging van de Geniedijk, de hoofdverdedigingslinie van de Stelling door de Haarlemmermeer.

Gelet op het enorme inundatieveld dat de zuidelijker Haarlemmermeerpolder vormde, hoefde op deze plek geen groot fort te komen. Een batterij volstond. De Batterij aan de Sloterweg is de enige in zijn soort die nog zichtbaar is in de Stelling van Amsterdam.

Batterij aan de Sloterweg. Bron: Cultuurcompagnie Noord-Holland.

Geniedijk

De hoofdverdedigingslinie door de Haarlemmermeer bestond uit een zware aarden liniewal die als waterkering functioneerde, de zogenaamde Geniedijk. De bijna elf kilometer lange wal werd tussen 1891 en 1894 aangelegd en liep van Fort bij Vijfhuizen naar Fort bij Aalsmeer. Daaraan lagen een drietal grote forten, batterijen en kazematten en een aantal damsluizen. Achter de Geniedijk liep de verdekte gemeenschapsweg waarover materiaal en troepen ongezien konden worden getransporteerd. De liniewal beschermde ook de inmiddels verdwenen spoorlijn Haarlem-Aalsmeer. De Geniedijk is een van de meest zichtbare en grootschalige werken binnen de Stelling van Amsterdam.

Geniedijk.

Batterij is mini-fort

In 1891, bij de bouw van de Geniedijk, werd een aardwerk aangelegd waarop in 1906 de betonnen batterij werd gebouwd. Hoewel veel kleiner in uitvoering, kende de batterij dezelfde opzet als van een fort. Het terrein heeft geen eigen gracht, maar ligt in het dijklichaam gebouwd en steekt uit in het Voorkanaal. Via de gedekte gemeenschapsweg had men toegang tot het hoofdgebouw van de batterij. Het hoofdgebouw heeft een indeling met 11 vertrekken, bestaande uit een keuken en slaapvertrekken voor soldaten en (onder)officieren. Via de poterne (bomvrije gang) kwam men in de centraal geplaatste kazemat die plaats bood aan twee 10-cm kanonnen aan beide zijden. Via de geschutsopeningen aan de zijkant leverden deze kanonnen flankgeschut voor zowel het Fort bij Hoofddorp als voor het Fort bij Aalsmeer. De afstand tussen beide forten, zo’n 5 kilometer, was te groot om met de standaardkanonnen uit de kazematten van deze forten te bestrijken. Deze kwamen namelijk niet verder dan 3 km. De kazemat van de Batterij aan de Sloterweg maakte het mogelijk om het hele voorterrein van de Geniedijk met artillerievuur te bestrijken.

De kazemat grenst aan het voorgebouw dat twee vertrekken telt. Deze werden gebruikt voor de opslag van munitie en vullen van kruitzakken voor de kanonnen. In totaal bood de batterij plek aan een bescheiden bemanning van 56 soldaten en zes onderofficieren.

10 cm kanon. Bron: geheugen van Nederland.

Toegankelijk gemaakt

In tegenstelling tot de overige forten in de Haarlemmermeer werd de Batterij aan de Sloterweg lange tijd niet gebruikt. Gelet op de beschadigde conditie en onveilige situatie van het terrein, was de batterij niet toegankelijk en alleen van buitenaf te bezichtigen. Tussen Fort bij Hoofddorp en Fort bij Vijfhuizen ligt de Batterij aan de IJweg. Van dit bouwwerk bestaat alleen nog het voorgebouw nadat de Duitsers de rest van de batterij hadden opgeblazen. Het voorgebouw dat bestemd was voor de opslag van kruit, is nog intact, maar gaat thans schuil onder een hoop aarde.

Batterij aan de Sloterweg is inmiddels ontwikkeld, samen met de munitiebunkers uit de Koude Oorlogperiode. Anno 2023 is de Batterij een kunstenaarsbroedplaats van Stadsherstel.

Auteur: Jephta Dullaart (Redactie Oneindig Noord-Holland)

Meer informatie

Meer informatie over Batterij aan de Sloterweg kunt u vinden op de volgende websites:

Publicatiedatum: 18/12/2012

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.