Tussen 1880-1920 werd rondom Amsterdam een bijzonder verdedigingswerk van forten, batterijen, dijken en sluizen aangelegd. Militairen konden de toegang tot de hoofdstad blokkeren door de omliggende gebieden onder water te zetten. Tot de komst van het vliegtuig bleef Amsterdam zo beschermd tegen invallen van vijanden. Ondanks dat de Stelling van Amsterdam nooit in werking is getreden, is het een belangrijk militair monument. Sinds 1996 staat de Stelling op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Vanaf de Kustbatterij bij Diemerdam moest de kust van de toenmalige Zuiderzee verdedigd worden. De batterij bestond al in de achttiende eeuw, en werd in 1883 onderdeel van de Stelling van Amsterdam.
>
5 min
Fort bij de Kwakel werd in 1906 voltooid, min of meer tegelijk met het nabijgelegen Fort bij Kudelstaart. Bijzonder is dat de bouw van het fort is gedocumenteerd in een dagboek van de opzichter. Hieruit blijkt dat de aanleg niet van een leien dakje ging.
> 6 min
Fort aan den Ham is een klein ‘tussenfort’ in het Noordwestfront van de Stelling van Amsterdam. Gelegen tussen het grotere Fort bij Veldhuis en Fort bij Krommeniedijk moest het fort de spoorlijn tussen Krommenie en Uitgeest verdedigen.
> 5 min
Fort aan de Winkel is eigenlijk een fort dat niet voltooid werd met bomvrije gebouwen. Die betonnen gebouwen die op deze plek zouden komen, zijn nooit gebouwd. Het fort is vernoemd naar het veenriviertje dat erlangs stroomt en ligt in het Zuidfront van de Stelling van Amsterdam.
> 5 min
Fort aan het Pampus is het enige Nederlandse kustfort dat op een eiland gebouwd is. Met ruim 60.000 bezoekers per jaar is Forteiland Pampus tegenwoordig het meest bezochte onderdeel van de Stelling van Amsterdam.
> 8 min
Toen het Haarlemmermeer halverwege de negentiende eeuw werd drooggemaakt, werd Amsterdam kwetsbaarder voor aanvallen van vijandelijke troepen. Om te voorkomen dat de hoofdstad via de drooggelegde polder werd binnengevallen, werd een viertal forten langs de Ringvaart aangelegd, waaronder Fort aan de Liede. Later werd dit fort onderdeel van de Stelling van Amsterdam.
> 4 min
Fort aan de Drecht ligt in de Uithoornse polder en werd in 1911 voltooid. In oorlogstijd moest dit fort het Amstel-Drechtkanaal, de Kromme Mijdrecht en twee inmiddels verdwenen sluizen verdedigen.
> 5 min
Fort bij Aalsmeer ligt naast de Ringdijk van de Haarlemmermeerpolder en maakt deel uit van het Zuidwestfront van de Stelling van Amsterdam.
> 5 min
Fort aan de St. Aagtendijk behoort tot het Noordwestfront van de Stelling van Amsterdam. Wanneer vijandelijke troepen de Stelling via de Sint Aagtendijk binnen probeerden te komen, konden zij vanuit het fort teruggedrongen worden.
> 5 min
In de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder liggen twee damsluizen die bij de Stelling van Amsterdam horen. Deze sluizen moesten vroeger helpen om het gebied nabij Haarlem gemakkelijker onder water te zetten bij een vijandelijke aanval.
> 4 min
De Stelling van Amsterdam is een historisch monument voor Nederland en staat sinds 1996 op de lijst van UNESCO Werelderfgoed. De 135 km lange kringlinie was destijds het neusje van de zalm op het gebied van militair-waterstaatkundige techniek in Europa. Andere steden, zoals Antwerpen en Parijs kenden ook kringstellingen, maar in geen enkel ander land werden steden beschermd door waterlinies.
> 4 min