Wie aan Noord-Hollandse mode denkt, denkt aan streekdracht. Aan de kleurige dracht van Marken, rijkelijk versierd met borduurwerk. De Volendammer ‘hul’, die toeristen direct als typisch Hollands herkennen, of de opvallende luifelvormige mutsen uit Huizen. Aan iemands kleding en sieraden kan veel informatie worden afgelezen over geloof, rijkdom en rouw.
Daartegenover staat de haute couture uit de grote stad. Aan het eind van de negentiende eeuw verschenen er luxe waren- en modehuizen in Amsterdam. Zaken als Hirsch&Cie, Maison de Bonneterie en Metz&Co voorzagen in een nieuwe vrijetijdsbesteding: winkelen ofwel ‘shoppen’.
Oude kledingstukken vertellen boeiende verhalen over het verleden. Sommige kleren stralen welvaart en luxe uit, andere ontroeren doordat ze eindeloos zijn vermaakt. Ze zijn gedragen, gekoesterd, hersteld, vermaakt en doorgegeven. Daarmee geven ze ons een inkijkje in het dagelijks leven van onze voorouders.
Meestal is de eerste vraag als iemand zwanger is: is het een jongen of een meisje? Want hier hangt veel vanaf. Buiten de naam, bepaalt het geslacht van de baby ook de kleur van veel dingen. Tegenwoordig lijkt het aanbod vooral te bestaan uit roze of blauwe kleertjes, met hier en daar een verdwaald ecrukleurig boxpakje. Maar hoe ging dat in vroegere tijden?
>Op warme zomerdagen trekken Nederlanders massaal naar het strand. Noord-Holland heeft een breed aanbod aan mooie zandstranden. Zandvoort en Bloemendaal aan Zee staan hoog in de lijst van meest populaire badplaatsen in Nederland. Daarnaast zijn Egmond aan Zee, Callantsoog, Bergen aan Zee, Julianadorp aan zee, Wijk aan Zee, Castricum aan Zee en het strand van Pette favoriete bestemmingen. Op het strand geldt echter een eigen etiquette en mode.
>Wie loopt er nog in klederdracht? Elk dorp eigen kledingvoorschriften? Ondenkbaar. Dat was vroeger in veel plaatsen anders. Daar liep je twee jaar in de rouw na de dood van een ouder.
>Elke maand presenteert Huis van Hilde, het archeologiecentrum van de provincie Noord-Holland, de vondst van de maand. Daar krijgen deze bijzondere bodemvondsten een eigen vitrine, op Oneindig Noord-Holland worden ze met een verhaal in het zonnetje gezet. Deze maand staan kinderschoenen centraal.
>Hoewel winkelen tegenwoordig niet meer weg te denken is uit onze maatschappij, was het eind negentiende eeuw een gloednieuw verschijnsel. Een historisch perspectief op het winkelen in de hoofdstad.
>Bij klederdracht denk je eerder aan vissersplaatsen rond het IJsselmeer, en niet aan de Amsterdamse grachten. Toch is daar sinds 2016 Het Klederdrachtmuseum gevestigd.
>Dat er een grote variatie is in de klederdracht van bewoners rondom de Zuiderzee laat de tentoonstelling ‘Jong gekleed, Oud gedaan’ in het Huizer Museum zien. Het is de eerste keer dat vijf musea rondom de voormalige Zuiderzee, dat sinds de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 IJsselmeer heet, de handen ineen slaan.
>Watteau? Wie? Grote kans dat u nog nooit van de man heeft gehoord, maar als het aan het Teylers Museum in Haarlem ligt, komt daar nu een einde aan.
>Hoewel hij het grootste deel van zijn leven in Amsterdam woonde, bleef modeontwerper Frans Molenaar zich altijd verbonden voelen met Zandvoort. Het Zandvoorts Museum brengt een eerbetoon aan de couturier die van vele markten thuis was.
>De Hoornse zeeman, Willem Corneliszoon Schouten kwam in 1617 na een lange zeereis 'met de kous op het hoofd' thuis.
>Als de tentoonstelling in Museum Haarlem 'Zo ging Haarlem gekleed' iets duidelijk maakt, is het dat kleding ná 1900 niet alleen modieuzer is geworden, maar vooral praktischer. Een badpak van wol, je moet er toch niet aan denken.
>De Kalverstraat, de Nieuwendijk, de Negen Straatjes, de P.C. Hooftstraat en nog veel meer: Amsterdam is een echte winkelstad waar voor elk wat wils te vinden is. Ook in de zeventiende eeuw was Amsterdam al een shopping walhalla. Het leven in Amsterdam draait en draaide om handel. Uit de omgeving brachten boeren dagelijks hun dagverse producten naar de binnenstad, evenals handelsschepen, afgeladen met koopwaar van over de hele wereld. Hoe ging het winkelen er aan toe in het zeventiende-eeuwse Amsterdam?
>Op het IJplein in Amsterdam Noord staat een herdenkingszuil, opgetrokken uit zwart gepolijst natuursteen en voorzien van drie plaquettes. In 1916 vestigde Hollandia Kattenburg, het textielbedrijf van de Joodse familie Kattenburg zich hier. In november 1942 voltrok zich een groot drama in de textielfabriek in Amsterdam.
>Aan het eind van de 17e eeuw tot in het begin van de 18e eeuw was er op Curaçao een bloeiende indigoproductie. Veel van de al bestaande plantages hadden indigo aangeplant en indigobakken gebouwd om van de planten de indigo kleurstof te produceren. Die kleurstof werd vervolgens naar Nederland geëxporteerd, waar er een grote vraag naar was. Als deelnemer van de werkgroep Archeologie van Curaçao heb ik een aantal indigobakken bezocht en mee ontdekt en ik raakte geïnteresseerd in het proces.
>"Hofleverancier" een predicaat om trots op te zijn. Een flink aantal Noord-Hollandse bedrijven heeft dit predicaat. Het getuigt onder meer van een rijke bestaansgeschiedenis, kwaliteit en een goede reputatie in de regio. Aan het woord Faber Schoenen.
>In het voorjaar van 2012 heropende het Tesselse Kaap Skil (voormalig Maritiem en Juttersmuseum) haar deuren. Aan het plafond van het nieuwe gebouw hangt een heel bijzonder kunstwerk. Kunstenares Erna van Sambeek heeft samen met zo’n dertig Tesselaars een kleed van de kaart van Texel gemaakt. Deze kaart is negen bij vier meter en is volledig van Texelse producten gemaakt.
>Geen enkele zichzelf respecterende Huizer vrouw droeg vroeger een muts die niet helder was. Zo had het Huizer Melkmeisje ook altijd haar mooiste en schoonste muts op als ze met haar melk langs de deuren ging. Een mutsenstrijkster of mutsenwaster, was met het wassen, strijken en plooien van zo'n Huizer muts maar liefst vier uur bezig.
>Voor de deur van de voormalige visrokerij aan de Valkenaarstraat 25 staat een bronzen beeld genaamd 'Huizer trots'. 'Buiten minsen' die de Huizer klederdracht niet kennen zien waarschijnlijk een pauw maar echte Huizers zien een Huizer kap. "En ik", zegt Peter Kos, de maker van het beeld, "ik zie mijn oma".
>Sinterklaas heeft elk jaar tijdens de intocht natuurlijk weer zijn ‘mooiste tabberd’ aan. Maar ook Sinterklaas wil wel eens wat nieuws. Een van zijn oude tabberds is, met alle toebehoren, in 1995 geschonken aan het Amsterdam Museum.
>Midden jaren vijftig was het nog heel gewoon om de was, en zeker de fijne was, buiten de deur te laten doen. Je bracht het naar een van de vele wasserijen die Alkmaar in die tijd rijk was, bijvoorbeeld fijnwasserij Vredenburg aan het Luttik Oudorp. Van dit bedrijf is een klein archief bewaard gebleven. Het bevat prachtige bedrijfsfoto’s uit de jaren vijftig, waarvan een aantal bij dit artikel is afgedrukt.
>