Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie

Mode en textiel

Wie aan Noord-Hollandse mode denkt, denkt aan streekdracht. Aan de kleurige dracht van Marken, rijkelijk versierd met borduurwerk. De Volendammer ‘hul’, die toeristen direct als typisch Hollands herkennen, of de opvallende luifelvormige mutsen uit Huizen. Aan iemands kleding en sieraden kan veel informatie worden afgelezen over geloof, rijkdom en rouw.

Daartegenover staat de haute couture uit de grote stad. Aan het eind van de negentiende eeuw verschenen er luxe waren- en modehuizen in Amsterdam. Zaken als Hirsch&Cie, Maison de Bonneterie en Metz&Co voorzagen in een nieuwe vrijetijdsbesteding: winkelen ofwel ‘shoppen’.

Oude kledingstukken vertellen boeiende verhalen over het verleden. Sommige kleren stralen welvaart en luxe uit, andere ontroeren doordat ze eindeloos zijn vermaakt. Ze zijn gedragen, gekoesterd, hersteld, vermaakt en doorgegeven. Daarmee geven ze ons een inkijkje in het dagelijks leven van onze voorouders.

Verhalen

Textielvondsten uit de Engelmunduskerk

In het voorjaar van 1967 werden, dankzij gunstige vondstomstandigheden in enkele graven, in de Engelmunduskerk twee wollen kledingstukken gevonden, onder andere een gebreid babyjasje en een mannenjas, twee (half)wollen koordjes en enkele zijden (naai)garens.

> Book 7 min

Mode en het Zaans Kostuum

Het Zaans Kostuum is bekend geworden in de verschijningsvorm van rond 1780. Vooral het kostuum van de vrouw, jak en rok breed silhouet, kostbare stoffen, oorijzer, sieraden en de kaper spreekt tot de verbeelding. De mannen droegen het gangbare driedelige kostuum, lange jas, kniebroek, vest en driekante steek. Feitelijk ligt de bloeiperiode tussen ca. 1750 en 1850. Het accent ligt wel op de tijd rond 1780. Uit deze periode zijn de meeste publicaties geweest en is ook de meeste kleding bewaard gebleven. Het Zaans Museum heeft een prachtige collectie van deze kleding.

> Book 9 min

Het Sinterklaaskostuum van Hanicotte

In de collectie van het Zuiderzeemuseum bevindt zich een bijzonder kostuum: het Sinterklaaskostuum van Hanicotte. Augustin Hanicotte (1870-1957) was een Franse kunstschilder die tussen circa 1895 en 1914 veel in Volendam heeft gewerkt. Hij verbleef in die jaren meestal in Hotel Spaander, zoals veel buitenlandse schilders. Op initiatief van Hanicotte werd in Volendam voor het eerst een Sinterklaasintocht georganiseerd en hij speelde daarin zelf de hoofdrol.

> Book 4 min

De geschiedenis van de wandelstok

Er is een tijd geweest dat een heer niet zonder hoed en wandelstok de deur uitging. Nu is er nauwelijks nog een man die zich met een wandelstok op straat waagt. We hebben het hier over een wandelstok en niet over een stok met een kruk. Een wandelstok met kruk is bedoeld voor iemand die steun nodig heeft. De greep is zo gevormd dat hij de hand voldoende houvast en grip biedt.

> Book 4 min

Roze of blauwe muisjes

Meestal is de eerste vraag als iemand zwanger is: is het een jongen of een meisje? Want hier hangt veel vanaf. Buiten de naam, bepaalt het geslacht van de baby ook de kleur van veel dingen. Tegenwoordig lijkt het aanbod vooral te bestaan uit roze of blauwe kleertjes, met hier en daar een verdwaald ecrukleurig boxpakje. Maar hoe ging dat in vroegere tijden?

> Book 4 min

Een duik in de ge­schie­de­nis van de bad­mo­de

Op warme zomerdagen trekken Nederlanders massaal naar het strand. Noord-Holland heeft een breed aanbod aan mooie zandstranden. Zandvoort en Bloemendaal aan Zee staan hoog in de lijst van meest populaire badplaatsen in Nederland. Daarnaast zijn Egmond aan Zee, Callantsoog, Bergen aan Zee, Julianadorp aan zee, Wijk aan Zee, Castricum aan Zee en het strand van Pette favoriete bestemmingen. Op het strand geldt echter een eigen etiquette en mode.

> Book 6 min

Honderd uur werk om één mutsje te maken

Wie loopt er nog in klederdracht? Elk dorp eigen kledingvoorschriften? Ondenkbaar. Dat was vroeger in veel plaatsen anders. Daar liep je twee jaar in de rouw na de dood van een ouder.

> Book 6 min

Vondst van de maand: kinderschoenen

Elke maand presenteert Huis van Hilde, het archeologiecentrum van de provincie Noord-Holland, de vondst van de maand. Daar krijgen deze bijzondere bodemvondsten een eigen vitrine, op Oneindig Noord-Holland worden ze met een verhaal in het zonnetje gezet. Deze maand staan kinderschoenen centraal.

> Book 2 min

Drukte in de Kalverstraat: Historisch winkelen

Hoewel winkelen tegenwoordig niet meer weg te denken is uit onze maatschappij, was het eind negentiende eeuw een gloednieuw verschijnsel. Een historisch perspectief op het winkelen in de hoofdstad.

> Book 3 min

‘Die stoffen van tegenwoordig, dat is toch niks’

Dat er een grote variatie is in de klederdracht van bewoners rondom de Zuiderzee laat de tentoonstelling ‘Jong gekleed, Oud gedaan’ in het Huizer Museum zien. Het is de eerste keer dat vijf musea rondom de voormalige Zuiderzee, dat sinds de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 IJsselmeer heet, de handen ineen slaan.

> Book 5 min

Zandvoort brengt eerbetoon aan couturier Frans Molenaar

Hoewel hij het grootste deel van zijn leven in Amsterdam woonde, bleef modeontwerper Frans Molenaar zich altijd verbonden voelen met Zandvoort. Het Zandvoorts Museum brengt een eerbetoon aan de couturier die van vele markten thuis was.

> Book 6 min

Zo ging Haarlem gekleed, van korset tot minirok

Als de tentoonstelling in Museum Haarlem ‘Zo ging Haarlem gekleed’ iets duidelijk maakt, is het dat kleding ná 1900 niet alleen modieuzer is geworden, maar vooral praktischer. Een badpak van wol, je moet er toch niet aan denken.

> Book 5 min

Shoppen in het Amsterdam van de zeventiende eeuw

De Kalverstraat, de Nieuwendijk, de Negen Straatjes, de P.C. Hooftstraat en nog veel meer: Amsterdam is een echte winkelstad waar voor elk wat wils te vinden is. Ook in de zeventiende eeuw was Amsterdam al een shopping walhalla. Het leven in Amsterdam draait en draaide om handel. Uit de omgeving brachten boeren dagelijks hun dagverse producten naar de binnenstad, evenals handelsschepen, afgeladen met koopwaar van over de hele wereld. Hoe ging het winkelen er aan toe in het zeventiende-eeuwse Amsterdam?

> Book 3 min

Het leed van Hollandia Kattenburg

Op het IJplein in Amsterdam Noord staat een herdenkingszuil, opgetrokken uit zwart gepolijst natuursteen en voorzien van drie plaquettes. In 1916 vestigde Hollandia Kattenburg, het textielbedrijf van de Joodse familie Kattenburg zich hier. In november 1942 voltrok zich een groot drama in de textielfabriek in Amsterdam.

> Book 3 min

Indigo: van vondst naar simulatie zeventiende-eeuws productieproces

Aan het eind van de 17e eeuw tot in het begin van de 18e eeuw was er op Curaçao een bloeiende indigoproductie. Veel van de al bestaande plantages hadden indigo aangeplant en indigobakken gebouwd om van de planten de indigo kleurstof te produceren. Die kleurstof werd vervolgens naar Nederland geëxporteerd, waar er een grote vraag naar was. Als deelnemer van de werkgroep Archeologie van Curaçao heb ik een aantal indigobakken bezocht en mee ontdekt en ik raakte geïnteresseerd in het proces.

> Book 4 min

Hofleverancier: Faber Schoenen

“Hofleverancier” een predicaat om trots op te zijn. Een flink aantal Noord-Hollandse bedrijven heeft dit predicaat. Het getuigt onder meer van een rijke bestaansgeschiedenis, kwaliteit en een goede reputatie in de regio. Aan het woord Faber Schoenen.

> Book 2 min

Tessels Lant

In het voorjaar van 2012 heropende het Tesselse Kaap Skil (voormalig Maritiem en Juttersmuseum) haar deuren. Aan het plafond van het nieuwe gebouw hangt een heel bijzonder kunstwerk. Kunstenares Erna van Sambeek heeft samen met zo’n dertig Tesselaars een kleed van de kaart van Texel gemaakt. Deze kaart is negen bij vier meter en is volledig van Texelse producten gemaakt.

> Book 2 min