Stuk van de maand: verzoekschrift voor de vroedvrouw

Het stuk van de maand van Regionaal Archief Alkmaar is deze keer: een verzoekschrift van vrouwen voor het behoud van de vroedvrouw. Zestien vrouwen uit de Zijpe- en Hazepolder ondertekenden in 1798 dit verzoekschrift. Ze wilden dat Trijntje Jacobs van der Oort aanbleef als vroedvrouw. Trijntje werkte intussen elf jaar als vroedvrouw in de polder. Ze was geboren in Sint Maarten, net buiten de polder, en was in mei 1787 in de Zijpe komen wonen. Waarschijnlijk was ze door het polderbestuur aangesteld als vroedvrouw. Trijntje was weduwe, maar in mei 1798 trouwde ze opnieuw. Zou dat de reden kunnen zijn waarom ze haar baan dreigde te verliezen?

> 2 min

Allard Pierson trapt Lucretia van Merkenjaar af

Op 21 augustus 2021 is het 300 jaar geleden dat Lucretia Wilhelmina van Merken (1721-1789) geboren werd, volgens fijnproevers de grootste dichter van de achttiende eeuw. Momenteel zijn in het Allard Pierson haar belangrijkste werken te zien. Op haar verjaardag lanceerden Neerlandica en gastconservator Lieke van Deinsen en Theatermaker Imre Besanger een mini-docu waarin zij op zoek gaan naar de erfenis van Van Merken.

> 2 min

Bloemenpracht in Marker borduurwerk

De liefde voor traditie en textiel is op Marken altijd groot geweest. In de kleurrijke streekdracht zijn veel onderdelen versierd met borduurwerk. Met name de rijglijfjes zijn prachtig geborduurd met bloemmotieven. In 2014 is Marker borduren opgenomen in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland.

>

Gezocht! Verzetsvrouwen uit Noord-Holland

Het Noord-Hollands Archief zoekt voor een nieuwe permanente tentoonstelling namen, foto’s en verhalen van Noord-Hollandse vrouwen die zich hebben ingezet voor het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog.

> 2 min

Online Talkshow: Vrouwen In de Kunst

In het Rijksmuseum krijgen ze vaak de vraag: Zijn er ook vrouwelijke kunstenaars? Natuurlijk! Op Internationale Vrouwendag op 8 maart, vertellen drie experts over de positie van vrouwen in de geschiedenis. In de online talkshow: Vrouwen in de Kunst komen diverse kunstenaressen, voorvechters van vrouwenrechten en zakenvrouwen uit de 17de en 19de eeuw aan bod. Laat je inspireren!

> 1 min

Door Dolle Mina: terugblik in 10 clips

Meld je gratis aan voor de online tour Door Dolle Mina. Tussen 5 november en 3 december ontvang je dan elke week twee clips met een actie, een locatie en een archiefstuk. In 10 clips brengen Milou en Ayisha de geschiedenis van Dolle Mina tot leven.

> 1 min

Mode en het Zaans Kostuum

Het Zaans Kostuum is bekend geworden in de verschijningsvorm van rond 1780. Vooral het kostuum van de vrouw, jak en rok breed silhouet, kostbare stoffen, oorijzer, sieraden en de kaper spreekt tot de verbeelding. De mannen droegen het gangbare driedelige kostuum, lange jas, kniebroek, vest en driekante steek. Feitelijk ligt de bloeiperiode tussen ca. 1750 en 1850. Het accent ligt wel op de tijd rond 1780. Uit deze periode zijn de meeste publicaties geweest en is ook de meeste kleding bewaard gebleven. Het Zaans Museum heeft een prachtige collectie van deze kleding.

>

Vrouwen van Amsterdam Nieuw-West

Aan de hand van een fototentoonstelling laat het Amsterdam Museum zien welke rol vrouwen in Amsterdam Nieuw West spelen.

> 1 min

De archivaresse van Haarlem

Tijdens haar leven is Gerda Kurtz (1899 – 1989) herhaaldelijk geëerd voor haar toegewijde werk als archivaris en historica. Ook in de oorlogsjaren wist Kurtz als archivaris een bijzondere rol te spelen. Wie was deze eerste vrouwelijke gemeentearchivaris van Haarlem? Klaartje Pompe, hoofd publiek van het Noord-Hollands Archief, neemt de lezers van ONH mee in Gerda Kurtz’s jeugd, opleiding en werkzame leven.

>

Manse vrouwen van Kennemerland

Honderd jaar na de zwaar bevochten invoering van het vrouwenkiesrecht zet Museum Kennemerland de vrouw op een voetstuk. Met honderd portretten van vrouwen uit de streek. Vrouwen uit heden en verleden, betrokken en bevlogen. De tentoonstelling ‘Manse vrouwen van Kennemerland’ is vanaf 8 juni te zien.

> 2 min

100 jaar vrouwenkiesrecht in Noord-Holland

De tentoonstelling ‘Stemt Hoopvol’ besteedt aandacht aan 100 jaar vrouwenkiesrecht. De eerste vrouwelijke politici in Noord-Holland worden uitgelicht en gekoppeld aan vier politici van nu.

> 2 min

Gevarieerde expositie over vrouwen uit de 20 ste eeuw

In de tentoonstelling ‘1001 vrouwen in de 20ste eeuw’ in het Amsterdam Museum kunnen we
kennis maken met ‘inspirerende, beroemde en beruchte vrouwen’ uit de vorige eeuw.

> 1 min

Teylers presenteert de ‘galante zwier’ van Watteau

Watteau? Wie? Grote kans dat u nog nooit van de man heeft gehoord, maar als het aan het Teylers Museum in Haarlem ligt, komt daar nu een einde aan.

>

Dolle mina Wilhelmina Drucker

Bij de uitdrukking ‘dolle mina’ denk je misschien aan de naoorlogse feministische golf en de actiegroep ‘Dolle Mina’ uit de jaren zeventig, aan het verbranden van een korset of aan de leus ‘Baas in eigen buik’. Een dolle mina is een actief strijdster voor de vrouwenemancipatie en wordt in het collectieve geheugen vaak gestereotypeerd als een jonge vrouw met veel durf die in een Bloomer-kostuum (een rokje en wijde broek) ludieke acties uitvoert voor gelijke betaling, abortus, de pil en crèches. Maar de naam ‘Dolle Mina’ is niet een bedenksel van de actiegroep zelf. De naam gaat veel verder terug dan 1970.

>

Adri en Gretha Pieck

Vanaf het laatste decennium van de negentiende eeuw tot en met de Eerste Wereldoorlog veranderde er veel in de maatschappij; deze periode kan dan ook met recht worden beschreven als een overgangstijd. Er werden bijvoorbeeld veel ontdekkingen gedaan (telefonie, elektriciteit, massaproductie) en de industrialisatie groeide snel. In de kunsten veranderde er in die periode ook veel. Er ontstonden destijds dan ook diverse nieuwe kunststromingen. Het werk van Vincent van Gogh heeft vanaf het begin van de twintigste eeuw tal van kunstenaars beïnvloed en hun oeuvre bepaald.  Bijvoorbeeld het werk van van de in Bussum wonende Adri en Gretha Pieck.

>

Suze Robertson: Schilder van sociale misstanden

Ondanks dat de armoede een geliefd onderwerp was onder kunstenaars, waren zij niet altijd bijzonder betrokken bij de omstandigheden waarin de plaatselijke bevolking verkeerde. Schilderijen over de lagere sociale klassen waren omstreeks 1890 veelal lieflijk en romatisch. Lien Heyting schrijft hierover in haar boek ‘De Wereld in een dop’ (1994) over de kunstenaars die eind negentiende eeuw naar Laren trokken het volgende: ‘Hoe meer de dorpse eenheid tussen mens en natuur bedreigd werd, des te zoetelijker die door de schilders werd weergegeven. Nooit eerder hebben ze in de armoede  […] zoveel lieflijks gezien als juist toen’.

>

Leren koken als een goede huisvrouw

Aan de Rapenburgerstraat in de Amsterdamse jodenbuurt staan de twee huizen waarin het Nederlands Israëlitisch Meisjes-Weeshuis (1861-1943) was gevestigd. Het Nederlands Israëlitisch Weesmeisjes Collegie bestond al vanaf 1761 en had als motto ‘tot de goede werken behoort de opvoeding van weesmeisjes’, zoals de gevelsteen op nummer 171 vermeldt. Meisjes kregen hier een orthodoxe opvoeding en les in huishoudelijke vakken opdat ze aan de slag konden als dienstmeisje of naaister.

>

Vrijpartijen in de molens

Romances, avontuurtjes, geflikflooi, kalverliefdes, buitenechtelijke uitstapjes en ongewenste intimiteiten op en rond de werkvloer zijn van alle tijden. In de papiermolens was dat niet anders. Het kon er soms heftig aan toe gaan, zoals blijkt uit Zaanse notariële stukken uit de achttiende eeuw.

>

5 mei 1946: vrouwen in bevrijdingsrok

Bij de viering van de eerste bevrijdingsdag in 1946 droegen veel vrouwen zo’n bevrijdingsrok, gemaakt uit resten van oude kleding en geborduurd met belangrijke nationale en persoonlijke data.

>

8 maart: Internationale Vrouwendag

Sinds de datum 8 maart door de Verenigde Naties in 1978 als feestdag werd erkend, wordt deze dag ook in Nederland door veel vrouwengroepen gevierd.

>