Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Stuk van de maand: verzoekschrift voor de vroedvrouw

Het stuk van de maand van Regionaal Archief Alkmaar is deze keer: een verzoekschrift van vrouwen voor het behoud van de vroedvrouw. Zestien vrouwen uit de Zijpe- en Hazepolder ondertekenden in 1798 dit verzoekschrift. Ze wilden dat Trijntje Jacobs van der Oort aanbleef als vroedvrouw. Trijntje werkte intussen elf jaar als vroedvrouw in de polder. Ze was geboren in Sint Maarten, net buiten de polder, en was in mei 1787 in de Zijpe komen wonen. Waarschijnlijk was ze door het polderbestuur aangesteld als vroedvrouw. Trijntje was weduwe, maar in mei 1798 trouwde ze opnieuw. Zou dat de reden kunnen zijn waarom ze haar baan dreigde te verliezen?

‘Gelukkig verlost’

De vrouwen schrijven dat ze door Trijntjes hulp – naast die van God – één, twee of zelfs drie keer ‘gelukkig zijn verlost geworden’. Ze konden dus uit eigen ervaring zeggen dat Trijntje een vrouw was ‘van genoegzame kunde’. En als ze weer zouden moeten bevallen, dan zouden ze opnieuw door Trijntje geholpen willen worden. Omdat er ‘voor eene swangere vrouw veel aan een goede vroetvrouw gelegen is’, zagen de vrouwen dus graag dat Trijntje mocht aanblijven.

Links: Verzoekschrift met namenlijst voorkant. Rechts: Verzoekschrift met namenlijst achterkant. Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Discreet

Bij het stuk worden ook instructies voor een vroedvrouw bewaard, die in 1782 in zijn opgesteld in het Zuid-Hollandse Warmond. Wat het directe verband is met het verzoekschrift over Trijntje van der Oort is niet helemaal duidelijk, maar de instructies geven wel een mooie indruk van wat de overheid in die tijd van een vroedvrouw verwachtte. Zo moest de vroedvrouw te allen tijde bereid zijn iedere vrouw die haar hulp nodig had bij te staan – overdag en ’s nachts, bij goed en slecht weer – en mocht ze daarbij geen onderscheid maken tussen rijke en arme vrouwen. Ze moest altijd paraat staan en mocht het gebied niet zomaar verlaten. De vroedvrouw moest bovendien discreet zijn, en ‘alles secreet houden, en niets releveeren’ van wat er tijdens haar werk voorviel.

Links: Bijgevoegde instructies voor een vroedvrouw uit Warmond, pagina 1. Rechts: Bijgevoegde instructies voor een vroedvrouw uit Warmond pagina 2 en 3. Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Bleef Trijntje?

Had het verzoekschrift van de Zijper vrouwen effect? Trijntje is in ieder geval in de Zijpe gebleven: ze overleed daar op 27 oktober 1831, 83 jaar oud. En in haar overlijdensakte staat als beroep ‘vroedvrouw’.

Bekijk het verzoekschrift van de vrouwen en de instructies voor de vroedvrouw in het archief van het waterschap Zijpe en Hazepolder.

Auteur: Mariëlle Hageman

Bron: Regionaal Archief Alkmaar

Publicatiedatum: 27/11/2021

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.