Noord-Holland kent veel plaatsen met bijzondere namen. Van sommige is de oorsprong snel vast te stellen, bij andere is het nodig om wat dieper te graven in het verleden. In deze serie verhalen onderzoeken we elke maand een andere regio van onze provincie, om achter de herkomst van de lokale plaatsnamen én bijnamen van de inwoners te komen. Deze maand: Gooi en Vechtstreek.
>Of we er nu verstand van hebben of niet: wij Nederlanders hebben bijna overal een mening over. En Roel Maalderink, de meester van het straatinterview, laat ons graag aan het woord. In dit mediacollege vertelt de maker van de satirische serie Voxpop (voor het AD) over zijn visie op de voxpop en hoe het de afgelopen decennia een belangrijke positie in de (nieuws)media verwierf.
>Televisie is niet alleen al 70 jaar een venster op de wereld, maar heeft ons in al die jaren ook een spiegel voorgehouden. Conservator Bas Agterberg praat met Meral Uslu (filmmaker, Longstay, De kinderen van mijn vader) over de meesters in het portretteren van ‘(on)gewone’ Nederlanders. Hoe zorgen zij ervoor dat de geportretteerden zo veel mogelijk zichzelf blijven?
>Wonen in een oude radiostudio, dat is sinds kort mogelijk in het voormalig gebouw van de KRO. De Hilversumse studio stamt uit de jaren dertig en is de afgelopen jaren deels gerestaureerd, gesloopt en herbouwd om plaats te bieden aan 85 levensloopbestendige appartementen. De kenmerkende ramen, het KRO-embleem op de gevel, de stenen en kleuren zijn gebleven, waardoor het nieuwe KROon-complex de monumentale sfeer van vroeger uitstraalt.
>Hillywood Tours neemt je in een treintje mee voor een unieke, uitgebreide rondleiding over het Media Park, door decors en het rekwisietendepot. Neem plaats achter het desk van RTL Boulevard of herleef de Lingo-dagen in het decor!
>Op de plek waar nu het raadhuis van Hilversum staat, stond 100 jaar geleden Villa ‘Witten Hull’. De villa is gesloopt in 1928 voor de bouw van het raadhuis, maar restanten van de fundering bevinden zich nog in het souterrain van het Dudok Architectuur Centrum (DAC).
>Dat de Nederlandse omroepen zich tegenwoordig op het Hilversumse Media Park concentreren, was niet altijd vanzelfsprekend. Sommige omroepen startten als radiozenders in Amsterdam, Delft of zelfs op zee. Duik met Oneindig Noord-Holland in honderd jaar radio- en televisiegeschiedenis en ontdek de historie achter populaire programma’s, charismatische presentatoren en smaakvolle studio’s in mediastad Hilversum.
>Levertraan ‘zonder dien afschuwelijke traansmaak’, opa die met zijn radiotoestel Amerika en Indië kan ontvangen en wastobbes met wringer die het ideaal van elke vrouw zijn, krantenadvertenties uit het begin van de twintigste eeuw geven een aardig tijdsbeeld.
>Op de Westerheide bij Hilversum werd begin jaren ’60 een aardewerkscherfje uit de Romeinse tijd gevonden. In de scherf zijn enkele letters gekerfd, waarschijnlijk onderdeel uitmakend van de naam van de eigenaar van de pot of beker. De letters vormen het oudst bekende schrift uit het Gooi.
>Hoe zou het zijn om 56 uur levend begraven te zijn in een put van 12 meter diepte? Het overkwam Toon Tilburgs in Hilversum in 1892. Hij groef op de Trompenberg in Hilversum een zogenaamde welput. In zo’n put werd een pomp geplaatst die het grondwater naar boven water haalde. De put werd gemaakt van in elkaar sluitende duigen, gebogen houten planken. Die werden bij elkaar gehouden door een houten of ijzeren band. Zo ontstond een kuip. Het werk was niet zonder risico, zeker niet in de zanderige en hooggelegen Trompenberg waar diep gegraven moest worden om het grondwater te bereiken.
>Kleine steden als Harderwijk en Franeker hebben het in het in het verleden tot universiteitsstad geschopt. Hilversum heeft geen academisch verleden. Toch woonde en werkte er in de naoorlogse jaren een ‘professor’. Dat was Johannes Willem Pootjes, die zichzelf professor noemde. Hij was de oprichter van de Bijzondere Universiteit van Cultusvrije Christusbelijders ‘Tres Faciunt Collegium’. Het doel van zijn universiteit was ‘een verbintenis tot stand brengen tussen juristen en godgeleerden ter verkrijging van een hogere jurisdictie’.
>Het Franse leger trekt in 1795 onder generaal Pichegru ons land binnen. Ruiters stuiten op de Hoorneboegse hei bij Hilversum op een dreigend jachtslot. Gevaar?
>Deze zomer neemt Jan Feith je mee op reis door onze provincie. Zijn historische teksten uit het album ‘Zwerftochten door ons land: Noord-Holland’ (1933) geven een beeld van zonnige duinen, drukke pleinen en pittoreske polders. Deze week: ‘Door Gooiland op stap!’
>Het industriële complex aan de Hilversumse Mussenstraat kent een turbulente geschiedenis. Van farmaceutische fabriek en gemeentewerf is het sinds kort een thuis voor digitale creatievelingen.
>Het volksbadhuis aan de Hilversumse Meidoornstraat betekende een grote verbetering op het gebied van hygiëne, in een tijd dat veel huizen nog geen badkamer hadden. Het bijna honderd jaar oude monument is recentelijk herbestemd tot woningen.
>Op een steenworp afstand van het Hilversumse Mediapark ligt een stukje natuur met een wel heel bijzondere historie. Honderd jaar zandafgravingen hebben het gebied met 7 tot 12 meter verlaagd. Tegenwoordig is Zanderij Crailoo in handen van het Goois Natuurreservaat, dat er ‘nieuwe natuur’ realiseert.
>Vennetjes van het Laarder Wasmeer waren ooit het ‘afvoerputje’ van Hilversum. Hier werd onvoldoende gezuiverd rioolwater op geloosd. Na een grootscheepse sanering is het nu een interessant natuurgebied.
>Het is april 1942. De kans op een invasie is niet gering. Generaal Friedrich Chistiansen besluit daarom zijn Wehrmacht van Den Haag naar Hilversum te verhuizen. Daar vestigen ze zich in het raadhuis, dat in de jaren twintig is ontworpen door de beroemde architect Willem Dudok. Hilversum wordt voor zowel de Duitsers als voor het verzet een belangrijk communicatieknooppunt, van waaruit ze hun contacten met de wijde omgeving kunnen onderhouden.
>Het is stikdonker en steenkoud als de kleine Dirk van Reenen – amper 9 jaar oud – moet opstaan. Hij gaat met zijn jongere broertje en ouders naar de Hilversumse Havenstraat. Hun moeder neemt huilend afscheid van haar twee zoons en zoent hen gedag door haar tranen heen. “Zal je goed op je broertje passen? En zorg ervoor dat jullie bij elkaar blijven!” sommeert ze Dirk. Rond half vijf stappen de broertjes in de open laadbak van een vrachtwagen, waarover een huif van bruin canvas is gespannen. Aan weerszijden is een witte cirkel met daarin een rood kruis geschilderd. Samen met een andere vrachtauto komt het transport in beweging. Pas vier maanden later zien de jongens hun ouders weer terug. Dirk is één van de 40.000 kinderen die tijdens de Hongerwinter van 1944-1945 vanuit de Randstad naar de boeren worden gebracht om aan te sterken.
>Oorlogsmonumenten zijn er in soorten en maten, ook in Bussum. Zo herinnert in de hal van station Naarden-Bussum een eenvoudige bronzen gedenkplaat aan spoorwegman J. Miedema, door de Duitse bezetter omgebracht in de jaren 1940-1945. Een levensgrote stenen vrouwenfiguur treurt in een plantsoen langs de Frederik van Eedenweg om allen die in de oorlog gevallen zijn. En op de Bussummerheide verheft zich een groot houten kruis, met daarop de namen van een vijftal mannen uit het verzet en hun jaartallen, op de plek waar zij in 1941 doodgeschoten zijn.
>