Bij de Hoge Naarderweg, tussen het Melkpad en het akkerpaadje, waar nu de Koninginneweg is, was een boekweitakker. De velden lagen er in juli te pronken en te geuren als een witte bruidssluier tussen statige bomen en zandpaadjes. Vandaar dat de boeren spraken van de ‘Witte Heuel’. De letter ‘v’ spraken ze niet uit. Dat deden de oude Hilversummers niet.

De eigenaar, boer Andriessen, verkocht in 1890 de akker aan de heer Crommelin, die er een grote deftige villa liet bouwen, die de toepasselijke naam ‘Witte Hull’ kreeg, kennelijk geïnspireerd op de ‘Witte Heuel’. De weg, die kort langs de villa liep, werd ‘Witten Hullweg’ gedoopt. De buitenplaats, landgoed ‘Den Witten Hull’ in villawijk Den Ouden Engh, was van flink formaat. De kassen stonden op het zuiden, op de plek waar nu de raadhuisvijver is.

Deftige dames op een statig landgoed

In 1901 werd er een gedeelte van verkaveld. Op de hoek van de Hoge Naarderweq en de Witten Hullweg 1 t/m 3 (sinds 1981 heet deze straat Dudokpark) werd een dubbele villa gebouwd. Op het landgoed stond ook nog Villa ‘Op den Hull’. In 1894 verliet de familie Crommelin de buitenplaats, waarna de familie Der Kinderen zich er vestigde.

In 1900 kwam de familie Wolff de Beer er wonen, die er jaren bleef. Tenslotte kwam er het internaat van de meisjeskostschool ‘Hill House’, die er van 1910 tot 1920  gevestigd was. Hill House was een kostschool voor meisjes van elf tot negentien jaar. De school viel op door het relatief hoge aantal aristocratische leerlingen, zoals een gravin, een Indonesische prinses en een barones die prinses Juliana op bezoek heeft gehad. Maar ook dochters van artsen, diplomaten en heren die hoge functies bij Shell, de Bataafse Petroleum Maatschappij of de Koninklijke Paketvaart Maatschappij bekleedden.

Overeenstemming over het ontwerp

De villa bleef in gebruik als kostschool totdat de gemeente Hilversum in 1923 het gehele complex kocht voor de bouw van een nieuw raadhuis, tussen 1928 en 1931. Het raadhuis was ontworpen door Willem Marinus Dudok (1884–1974) en werd in juli 1931 in gebruik genomen. Enige grote bomen rondom het raadhuis herinneren nog aan de pracht van de buitenplaats van weleer. In 1902 werd een stuk grond verkocht voor de bouw van een villa aan de Oude Enghweg 23, waar tevens de stallen van de koetsierswoning waren. Oude Enghweg 23 is nu de plek van het stadskantoor.

Op 24 juni diende Dudok zijn definitief ontwerp in. Met 24 schitterende presentatietekeningen en een uitgebreide toelichting wist hij de gemeenteraad, zijn collega’s en het grote publiek te frapperen.

In de maanden ervoor had hij reeds zijn vriendenkring gemobiliseerd om voor zijn project in de bres te springen, nadat hij had gemerkt hoe er binnen de gemeenteraad over zijn ontwerp werd gedacht: de burgemeester vond dat het meer op een fort leek dan op een raadhuis. De secretaris vond het mooier dan de Beurs van Berlage, maar die vond hij lelijk. Wethouder Bakker, zelf architect, vond het een uitstekend project, maar verwachtte dat het een storm van verontwaardiging zou wekken bij het grote publiek, dat het ongetwijfeld buitengewoon lelijk zou vinden. De beide andere wethouders hadden geen mening.

Bouwen in harmonie met de omgeving

Dudoks raadhuis vormt een geheel met het rond omliggende park. Dudok was erg voor het samengaan van architectuur en groenaanleg. ‘Ik heb getracht’, schrijft Dudok bij het ontwerp van zijn raadhuis in 1924, ‘de nodige monumentaliteit te bereiken, maar daarbij ook een landelijk karakter te behouden.’ De gele kleur van het raadhuis herinnert aan de gele boekweitkorrels. Boekweit heeft trossen wit tot roze bloemen en het binnenste van de grauwbruine vruchtjes is geel. Die korrels vormen de grondslag van de vier korrels in het gemeentewapen van Hilversum.

‘Het gebouw rijst langzaam op uit zijn omgeving’ aldus Dudok. ‘Het vlakke dak geeft de vrijheid om de verschillende bouwdelen op verschillend niveau af te dekken en aan het bouwwerk een boeiend silhouet te verlenen.’ Dudok heeft het raadhuis tot in alle details ontworpen, compleet met vloerbedekking, gordijnen, verlichting en meubilair. Elke inrichting was afgestemd op de functie van de betreffende ruimte in het raadhuis.

Auteur: Meindert Tepper
Omslagfoto: Villa ‘Witten Hull’, gezien vanuit de zuid-westhoek, 1928. Collectie glasnegatieven gemeente Hilversum collectie Interne Zaken, Streekarchief Gooi en Vechtstreek.

Bronnen:

• Streekarchief Gooi en Vechtstreek
• Dudok Architectuurcentrum
• Percy Poolman, Marian Leeflang, Hiddo Pronk (Gemeente Hilversum)

Publicatiedatum: 03/06/2021