Snelliusschool te Hilversum
De Snelliusschool (1930-1932) is de bekendste van de vele scholen die de architect W. M. Dudok als gemeentearchitect in Hilversum realiseerde. De school wordt beschouwd als hoogtepunt uit zijn oeuvre.
>De Snelliusschool (1930-1932) is de bekendste van de vele scholen die de architect W. M. Dudok als gemeentearchitect in Hilversum realiseerde. De school wordt beschouwd als hoogtepunt uit zijn oeuvre.
>De historische overkapping van het tweede perron op Station Hilversum dateert uit 1892 en is bij de sloop van het stationsgebouw van architect Van Gendt intact gebleven. De kap rust op gietijzeren opengewerkte schragen en kolommen en werd vervaardigd door de firma D.A. Schretlen & Co. uit Leiden. Deze firma was gespecialiseerd in ornamentaal gietwerk voor de bouw, gietijzeren bruggen en vuurtorens.
>Het was de tijd van bokspringen, hinkelen en touwtjespringen. En natuurlijk werd er gevoetbald. De Geraniumschool ligt in de Bloemenbuurt. Deze buurt was rond 1920 een oase voor kinderen. Er was weinig verkeer: een paard met wagen, fietsers, handkarren en een keer per dag kwam er een rood autobusje van firma Van Emmerik over de Neuweg. En als er sneeuw lag werden er lange glijbanen gemaakt.
>De dubbele villa aan de Albertus Perkstraat ligt in de lommerrijke wijk ‘De Boomberg’. Het waren de broers Jan, Cornelis en Hendrik de Groot die villa’s in dit mooie deel van Hilversum bouwden. Hilversum raakte steeds meer in trek als woonplaats. De komst van een treinstation en de mooie landelijke omgeving trokken veel mensen van buiten aan. Het waren vooral rijke Amsterdammers die de stad ontvluchtten en op zoek waren naar gezonde lucht en goedkope bouwgronden.
>Nu staan we er niet meer bij stil. Maar nog niet eens honderd jaar geleden behoorde het douchen niet tot het dagelijkse ritueel. De huizen hadden geen stromend water, laat staan warm water. Badarts-inspecteur dokter Francken uit Scheveningen trok aan de bel. Hij vond dat een grondig gereinigd lichaam een gunstige invloed op de gezondheid had. Geleidelijk werd het nemen van een bad een wekelijkse aangelegenheid. Was je nog klein, dan ging je thuis in de teil of de tobbe. Werd je al wat ouder, dan ging je vaak met je vader, moeder, oudere broer of zus mee naar het badhuis.
>Wist u dat de eerste watertorens bedoeld waren om stoomlocomotieven van de spoor-en tramwegen van water te voorzien? De watertoren in Hilversum is in 1893 gebouwd en diende een ander doel: het leveren van drinkwater.
>Het is 1928, het jaar van de Olympische Spelen in ons land. Bokser Bep van Klaveren wint goud. Niet alleen Amsterdam maar ook Hilversum verandert in een Olympisch dorp. Op 9, 10, 11 en 14 augustus vinden er dressuurwedstrijden, een springwedstrijd en een cross country met steeplechase in en om Hilversum plaats. Het ultramoderne Hilversumse Sportpark is het hippisch centrum. Architect W.M. Dudok had de fraaie houten tribune ontworpen in 1919.
>Jan Andries van Zutphen, beter bekend als ome Jan van Zutphen, was de grote motor achter het realiseren van een sanatorium voor tuberculosepatiënten. Ome Jan was de voorman van de Algemene Nederlandse Diamantbewerkers Bond en met zijn dreunende stem, onstuimig temperament en lange baard een karakteristieke persoonlijkheid.
>Op deze prachtige begraafplaats zou iedereen wel begraven willen worden. De mooie ligging, de strakke gebouwen en de lommerrijke omgeving zijn precies zoals je je een plek voor een laatste rustplaats voorstelt. Aan de rand van Hilversum Zuid, tegen de Hoorneboegseheide aan, ligt begraafplaats Zuiderhof. Architect W.M. Dudok ontwierp de begraafplaats na zijn pensionering in 1957.
>Zo op het eerste gezicht lijkt de boerderij aan de Soestdijkerstraatweg op een vreemde plek te liggen. De fraaie voorgevel is gericht op een dichte bosrand. De achtergevel kijkt uit op een klooster, de oude villa Monnikenberg. Maar wanneer je in de geschiedenis duikt, wordt duidelijk waarom de boerderij zo is gebouwd.
>Wie de gebouwen van de architect Willem Dudok een beetje kent, zal verbaasd staan over de Rembrandtschool. Zijn de meeste scholen van Dudok open en uitnodigend, de Rembrandtschool oogt gesloten. Het gebouw lijkt meer op een burcht. Het was de tijd (1919-1920) dat Dudok net was aangesteld als directeur Publieke Werken van de gemeente Hilversum. Geen gemakkelijk heerschap, vond een verslaggever van Dagblad De Gooi-en Eemlander.
>De statige St.-Vituskerk aan de Hilversumse Emmastraat uit 1891-1892 werd begin twintigste eeuw al te klein. De bisschop van Utrecht verzocht pastoor M.J. Schräder een parochie voor de nieuwe arbeiderswijk ‘over ’t spoor’ op te zetten. Pastoor Schräder pakte zijn opdracht voortvarend aan. Hij ging op zoek naar een geschikt stuk grond en stuitte op een veldje vol met hakhout en dennetjes dat eigendom was van de notarisfamilie Perk. Op slinkse wijze kocht de slager Peet, tevens wethouder, voor de nieuwe parochie de 1,2 hectare grond aan voor 42.000 gulden.
>Vanwege het groeiende aantal inwoners in Hilversum kreeg architect W.M. Dudok de opdracht een plan in te dienen voor een nieuwe begraafplaats. De Noorderbegraafplaats is aangelegd in 1929 aan de rand van de bebouwde kom. Na de oorlog is hier de wijk Hilversum Noord omheen gebouwd. In tegenstelling tot de meeste begraafplaatsen, die in landschapsstijl zijn aangelegd, volgde Dudok een strengere lijn. De bomen en planten moesten zorgen voor een voorname stilte.
>“Wat moest Hilversum nu met een Hoogere Burgerschool doen? Welk een verderfelijke invloed zou er van zulk een inrichting uitgaan, met haare leeraren, geslagen vijanden natuurlijk van alles, wat de burgerij dierbaar was!” Hoewel Thorbecke de oprichting van een HBS reeds in 1863 mogelijk maakte met de lancering van de Wet op het Middelbaar Onderwijs, duurde het in Hilversum nog tot 1903 voordat de HBS er kwam. Waarom duurde het in Hilversum toch zo lang?
>“Nu is het nog gaaf, maar morgen begint de afbraak.” Met deze woorden sloot architect Willem Dudok de rondleiding aan zijn gezin door het raadhuis af, een dag voor de officiële opening. Het raadhuis wordt gezien als het belangrijkste gebouw van Dudok. Nog steeds komen er bezoekers uit alle windstreken naar Hilversum om het te bewonderen.
>Iets lenen bij de bibliotheek kan nu iedereen. Maar honderd jaar geleden moesten vrouwen toestemming vragen aan hun man om lid te worden! Bovendien mocht je niet jonger zijn dan 18 jaar. Ook met de hygiëne was het nog niet zo goed gesteld. Als je een griep of een andere besmettelijke ziekte onder de leden had, dan moest je dit melden aan de bibliothecaresse. Zo kon voor ontsmetting van boeken gezorgd worden.
>Aan de kop van het Hilversumse Laapersveld staat het pompgemaal van architect W.M. Dudok. Het mooie park, waarin je heerlijk kunt wandelen is een ontwerp van Dudok samen met plantsoenmeester J.H. Meijer. Park en pompgemaal werden aangelegd rond 1920.
>Het was in 1850 helemaal niet vanzelfsprekend dat kinderen naar school gingen. In de arme Hilversumse weversgezinnen werkten kinderen van zes jaar als spoeler of spinner. Dominee Molemans wilde wat doen aan het hoge percentage analfabeten onder zijn parochianen. Hij vroeg aan freule Johanna Henriëtta Corver Hooft geld te geven voor het bouwen van een school. De freule trok zich het lot van de Hilversumse kinderen aan en droeg graag bij. Op de grond van Lammert Kruimel aan het Noordse Bosje verrees een nieuwe school.
>De opkomende industrialisatie in Hilversum eind negentiende eeuw bracht grote veranderingen. Het eens zo kleine dorp op de hei onderging een metamorfose. Hilversum werd een middelgrote provinciale stad. De nieuwe huurwoningen moesten voldoen aan strenge eisen. De woningbouwvereniging ‘Arbeidersbouwvereniging Hilversum’ ontwikkelde huizen in de toen nog jonge Bloemenbuurt. De architect Everwijn Verschuyl kreeg de opdracht woningen te bouwen aan de Cameliastraat, Egelantierstraat, Neuweg en Ericastraat.
>Het kantongerecht is ontworpen door architect J.J.M. Vegter in samenwerking met F.W. Duthour Geerling, architect van de Rijksgebouwendienst. Het ligt op de grens van de villaparken Trompenberg en Boomberg. Het strakke witte gebouw uit 1967 oogt als een opengeslagen wetboek. Door de hoge ligging maakt het gebouw nog meer indruk. Het gerechtsgebouw valt op, zeker naast de vele negentiende-eeuwse villa’s aan de ’s-Gravelandseweg. Op deze plek stond tot 1959 de statige villa ‘De Limborg’.
>