Soms zijn ze klein, soms juist heel groot. Soms staan ze aan een plein in een drukke stad, soms in het midden van een klein dorpshart. En in uitzonderlijke gevallen beperkt het zich tot een zoldertje. Geen gebouw zo divers als de kerk.
De oudste kerk van Amstelland staat in Ouderkerk. Op een heuveltje vlak bij de plaats waar de Bullewijk uitmondt in de Amstel. De allereerste kerk was van hout en daarom is er niets van overgebleven. Men vermoedt dat deze kerk rond het jaar 1000 gebouwd is. De Amstelkerk die er nu staat, kwam gereed in 1775.
>
3 min
Aan de Rondehoep Oost in Ouderkerk staat de St.-Urbanuskerk, in neogotische stijl ontworpen door P.J.H. Cuypers. Deze rooms-katholieke kruisbasiliek is gewijd (1867) aan de H. Urbanus I, die paus moet zijn geweest ca. 220-230. In de kerk klinkt het monumentale orgel van J.J. Vollebregt (1878). Dit is één van de vele katholieke kerken die in de negentiende eeuw gebouwd werden in een stijl die geïnspireerd is door de middeleeuwen.
> 2 min
Pal naast de dorpskern van Ouderkerk ligt een unieke en internationaal beroemde begraafplaats. Nergens ter wereld vind je zo’n oude Portugees-Joodse begraafplaats en nergens zijn zoveel prachtig gebeeldhouwde en eeuwenoude grafstenen te bewonderen.
> 3 min
Oud en nieuw schurken tegen elkaar aan in Duivendrecht. Pal naast het hectische moderne trein- en metrostation staat een bejaarde kerk die herinnert aan de buurtschap die Duivendrecht ooit was. Met lintbebouwing langs de Rijksstraatweg. En er omheen boerenland. Dat Duivendrecht ligt nu ingeklemd tussen de bebouwing van Diemen, Bijlmermeer en Amsterdam-Oost.
> 2 min
Deze roemer van heldergroen glas herdenkt de eerstesteenlegging voor de nooit voltooide toren van de Nieuwe Kerk.
> 1 min
De prostitutie wordt wel het oudste beroep ter wereld genoemd. Waar of niet, het Red Light District in Amsterdam bevindt zich in ieder geval in het oudste gedeelte van de stad. Morsige barretjes, nauwe steegjes en rode lichten geven de rosse buurt een schimmige sfeer. Het gebied heeft echter een grote historische waarde. In het hart van deze unieke buurt staat het oudste nog bestaande gebouw van Amsterdam: de Oude Kerk. Volgens de directeur van het monument hebben de meeste dames achter de nabijgelegen ramen er niets mee. Maar het is een juweel op het gebied van religieus erfgoed.
> 2 min
“Verlosser heet ik. De bliksems beween ik. Mijn stem is de Stem des Levens. Ik roep u tot het Gewijde. Komt! In het jaar onzes Heren 1511 hebben de gebroeders Willem en Jaspar Moer mij gemaakt.” Zo luidt de tekst op de ‘Salvator’, de oudste kerkklok van Amsterdam. De klok stamt uit 1511 en komt oorspronkelijk uit de Oude Kerk. Hij wordt nog altijd geluid, maar dan in de Zuiderkerk.
> 2 min
Wat hebben The Rolling Stones, Pink Floyd en Lady Gaga met elkaar te maken? Ze traden allemaal op in Paradiso. Een podium, nachtclub en cultuurpaleis ineen. Feesten gaan er vaak door tot in de vroege uurtjes. En dat op een plek die oorspronkelijk religieus van aard was.
> 2 min
Midden in het dorp Burgerbrug staat de karakteristieke dorpskerk uit het midden van de negentiende eeuw. In de jaren zestig van de vorige eeuw zag het ernaar uit dat het karakteristieke gebouw met het slanke torentje zou worden gesloopt wegens bouwvalligheid. Een aantal Burgerbruggers kwam in het geweer en zorgde er op verschillende manieren voor dat de sloop kon worden afgewend en dat er geld kwam voor het herstel van de kerk.
> 6 min
Eeuwenlang liep er een kerkenpad tussen de kerkjes van Oudendijk en Beets. Op een zeventiende-eeuwse kaart die in opdracht was vervaardigd voor het Hoogheemraadschap is te zien dat het wandelpad door de polder Beetskoog vroeger anders liep.
> 2 min
De eerste katholieke inwoners van het dorp aan het Kruis (Hoofddorp) moesten naar de kerk in Heemstede, Bennebroek of Aalsmeer gaan. Dat was soms wel erg ver weg en men zat daar niet altijd te wachten op die onbeschaafde lieden uit De Meer. Een landeigenaar in het midden van de Haarlemmermeer bood daarom zowel voor de katholieken als de protestanten een grote loods aan die ze zondags konden gebruiken. Ideaal was dat niet, want protestanten en katholieken deelden toen nog niet de oecumenische gedachte. Toen de katholieken in 1856 een stuk land geschonken kregen, lieten ze er direct een houten noodkerk op zetten. Op 5 oktober 1856 droeg pastoor Steenvoorden de eerste mis op.
> 3 min
Het begijnhof – de beroemde ‘buuv’ van het Amsterdam Museum – werd al vóór 1307 gesticht. Deze godsdienstige instelling was alleen bestemd voor vrouwen en meisjes. Hoewel een aantal regels moest worden nagekomen, genoten de bewoonsters een grote mate van persoonlijke vrijheid.
> 0 min
Op dit schilderij van Henk Huig kijken we van de Westerdokskade via het spoorwegemplacement in de richting van de Posthoornkerk aan de Haarlemmerstraat, waarvan de torens naar verhouding groot zijn weergegeven. Het schilderij is gemaakt in 1975, toen de toekomst van dit kerkgebouw bijzonder onzeker was.
> 1 min
Ruim een halve eeuw geleden – op 16 maart 1960 – kwam de toekomst van de middeleeuwse Sint-Olofskapel aan de ‘kop van de Zeedijk’ aan de orde in de gemeenteraad.
> 1 min
Eén van de belangrijkste gebeurtenissen in de vroege geschiedenis van Amsterdam is het Mirakel van Amsterdam, een wonder dat zich afspeelde in 1345.
> 2 min
Al eeuwenlang trekken pelgrims naar de Spaanse stad Santiago de Compostella, waar het graf van Sint Jacobus zou zijn. Tegenwoordig is er een nieuw standbeeld van deze heilige te bewonderen in Amsterdam.
> 1 min
Wie de kleine begraafplaats ‘Gedenk te Sterven’ in het buurtje Oud-Diemen bezoekt vindt daar tussen oude zerken de fundamenten van de oudste, ooit aan Maria gewijde dorpskerk van Diemen. Naast enkele andere, in de jaren 90 van de 20e eeuw herbouwde oude panden staat hier ook het voormalige Rechthuis van Diemen. Want wat nu Oud-Diemen heet was tot ver in de 18e eeuw de dorpskern van Diemen.
> 3 min
Met Pinksteren 1422 openbaarde zich het Heilig Bloed in Bergen. Dit wordt nog steeds regelmatig in het dorp herdacht met een stille omgang. Het mirakel van Bergen hangt nauw samen met de Sint-Elizabethsvloed van 18 op 19 november 1421. Tijdens deze gigantische ramp werd de Biesbosch gevormd. Maar ook in Noord-Holland hield de Sint-Elizabethsvloed geweldig huis.
> 3 min
Historische grond kun je het hier wel noemen. De Portugees-Israëlitische begraafplaats aan het riviertje de Bullewijk is ruim vier eeuwen oud. Onder de graven liggen vermoedelijk de fundamenten van het kasteel van de heren Van Amstel. Vlakbij, op de plek waar Bullewijk en Amstel samenstromen, vestigden zich de eerste bewoners van Amstelland. In Ouderkerk, met name op de begraafplaats Beth Haim, wandel je door eeuwen geschiedenis.
> 3 min
Uren moest Piet Kistemaker door de jonge Haarlemmermeerpolder zwoegen om naar de kerk te gaan. Vier lange uren heen, vier terug naar de kerk in Aalsmeer. Maar in 1855, drie jaar na het droogmalen van de polder, hoefden Piet en de andere kerkgangers op zondag niet meer de Ringvaart over te steken. Het was in Haarlemmermeer echter nog wel enkele jaren behelpen met godsdienstoefeningen in een schuur. Tot er in 1857 een heus kerkgebouw verrees aan de Hoofdweg in Hoofddorp.
> 4 min