Religieus monument in de hoerenbuurt

De prostitutie wordt wel het oudste beroep ter wereld genoemd. Waar of niet, het Red Light District in Amsterdam bevindt zich in ieder geval in het oudste gedeelte van de stad. Morsige barretjes, nauwe steegjes en rode lichten geven de rosse buurt een schimmige sfeer. Het gebied heeft echter een grote historische waarde. In het hart van deze unieke buurt staat het oudste nog bestaande gebouw van Amsterdam: de Oude Kerk. Volgens de directeur van het monument hebben de meeste dames achter de nabijgelegen ramen er niets mee. Maar het is een juweel op het gebied van religieus erfgoed.

2 min

Oude Kerk, hoofdkerk van Amsterdam

Op de plek waar de Amstel uitmondde in het IJ en oeverwallen van klei opwierp, bouwden de eerste bewoners van Amsterdam in de dertiende eeuw een houten kapelletje. In de tweede helft van de dertiende eeuw werd het hout vervangen door steen. Na 1300 bouwden de Amsterdammers er een grote hallenkerk, die in de loop van de eeuwen flink vergroot werd.

De bisschop van Utrecht wijdde de kerk in 1306 aan Sint Nicolaas, de beschermheilige van de zeelieden. De Oude Kerk werd de hoofdkerk van de stad. Maar ongeveer honderd jaar later verrees er een nieuwe grote kerk aan de Dam die als snel de belangrijkste zou worden: de Nieuwe Kerk. De kerk op de wallen kreeg hierdoor al gauw de naam Oude Kerk.

Beeldenstorm in de Oude Kerk

In 1566 woedde de Beeldenstorm door de Lage Landen. Protestanten verzetten zich tegen het katholicisme en de verering van heiligen en vernielden de heiligenbeelden en andere religieuze kunst in vele kerken. Ook de Oude Kerk het ontgelden. Van altaren tot heiligenbeelden, alles werd gesloopt. Alleen beelden die te hoog hingen om er bij te kunnen bleven gespaard. In 1578 vond de Alteratie plaats: het katholieke stadsbestuur in Amsterdam werd afgezet. De Oude Kerk werd in dit jaar definitief ingericht voor de protestantse eredienst.

De Oude Kerk als ‘huiskamer van Amsterdam’

In de loop der eeuwen heeft er zich van alles afgespeeld in de Oude Kerk. Beroemde mensen zijn er getrouwd, bijvoorbeeld Rembrandt. Of begraven, zoals de zeeheld Jacob van Heemskerck. Maar de Oude Kerk had niet enkel een religieuze functie. In de vroegste fase bootten de vissers er hun netten er repareerden er hun zeilen. Daarnaast is de kerk altijd een levendige ontmoetingsplaats voor inwoners en handelaren geweest. Vandaag de dag dient ze ook als concertzaal, ontvangst- en expositieruimte. Al is het contrast met de omliggende kamertjes misschien groot, de Oude Kerk is al meer dan 700 jaar de ‘huiskamer van Amsterdam’.

Auteur: Aby Grupstra