2 min

Landmeter Johannes Dou

De beëdigd landmeter Johannes Jansz. Dou maakte zijn kaart in opdracht van het bestuur van het ook toen al bestaande Hoogheemraadschap Uitwaterende Sluizen. De oprichting van dit hoogheemraadschap wordt meestal gedateerd in 1545 en toegeschreven aan keizer Karel V.  Dou heeft bijna twintig jaar nodig gehad om alle steden, dorpen, wegen, vaarten en sloten, molens en andere typerende kenmerken nauwkeurig op te meten en er een fraaie kaart van te maken.

Detail van de kaart van Johannes Dou, vervaardigd tussen 1660 en 1680. Het kerkenpad tussen Beets en Oudendijk, beginnend naast de Beetser kerk.

Voet Pat

Dwars door de polder Beetskoog liep al het oude kerkenpad, de kortste verbinding tussen de kerken van Beets en Oudendijk. Dou had het over het ‘voet Pat’. Gedurende een lange periode hadden de twee kerkgemeenschappen samen één predikant, zodat de kerkgangers beurtelings bij elkaar te kerk moesten gaan. De kwaliteit van het voetpad zal wel niet veel beter zijn geweest dan die van het enige jaren terug heropende wandelpad door de polder. De dorpelingen moeten wel heel gemotiveerd zijn geweest om ’s winters, gestoken in hun beste zondagse kleren, door de modderige weilanden de gang naar de kerk in het andere dorp te maken. Het pad begon in de tijd van Dou even ten westen van de Beetser kerk en lag dus een stuk oostelijker dan het huidige pad.

Het kerkje van Oudendijk, 1726. Atlas Schoemaker, collectie Koninklijke Bibliotheek.

Asfalt bedekt oude modderwegen

De kaart van Johannes Jansz. Dou maakt duidelijk hoe rijk deze dorpsomgeving nog is aan historische waarden. Wie over de polderwegen loopt of fietst wordt er bijna voortdurend mee geconfronteerd. Maar diezelfde wandelaar of fietser ziet ook dat de hedendaagse ‘culturele vooruitgang’ Beets niet heeft overgeslagen. Zo jakkert het verkeer over de A7 nu dwars door de lintbebouwing heen, is de trekvaart veranderd in een tweebaansweg, is de Korsloot inmiddels bedwongen door een stalen damwand en bedekt asfalt de oude modderwegen in de polder. Bovengenoemde voorbeelden laten zien dat men voorzichtig moet omgaan met vernieuwingen in een historisch landschap. Beleid zou erop gericht moeten zijn om de cultuurhistorisch waardevolle objecten en plekken stevig te verankeren in toekomstige ontwikkelingen.

Auteur: Henk Frijters (Kerk Beets) / Redactie ONH

Publicatiedatum: 01/04/2011