Van kolossale verdedigingswerken en verlaten fabriekshallen tot luisterrijke kerkgebouwen en knusse stolpboerderijen. Noord-Holland is rijk aan monumenten in alle soorten en maten, sommige op het eerste gezicht misschien onbeduidend, andere het pronkende middelpunt van een historische binnenstad. Achter elke houten deur of stenen muur schuilt een fascinerend verhaal.
Monumenten die door de provincie zijn aangewezen, zijn sinds kort nog beter herkenbaar door een provinciaal monumentenschildje. Met het monumentenschildje wil de provincie eigenaren bedanken voor hun inzet en helpen meer bekendheid te geven aan ons provinciale erfgoed.
Wat hebben een kerk van Rietveld, een voormalige machineloods van defensie, een zestiende-eeuwse boerderij en de kapel van een psychiatrische inrichting gemeen? Niets, behalve dat ze een nieuwe bestemming krijgen.
>Wieringen is eeuwenlang beschermd geweest door zeewier. Omstreeks de elfde eeuw was het veen rond Wieringen en Texel zo sterk geërodeerd en door stormvloeden weggeslagen dat de beide eilanden ontstonden. Vanaf dat moment werden de laaggelegen kuststroken bedreigd door het water. In deze tijd werden bijzondere dijken aangelegd ter bescherming van het land: de wierdijken. De Wierdijk is sinds 1986 een provinciaal monument.
>De kern van de dijk bij Hippolytushoef is een oude wierdijk. Wierdijken ontstaan als rond het jaar 1400 dijkenbouwers ertoe overgaan om de dijken te versterken met wierpakketten. Tot die tijd zijn de dijken eigenlijk niet meer dan aarden wallen, gemaakt van opgestapelde plaggen die onder het geweld van de immer beukende golven steeds weer afkalven. Om deze afslag tegen te gaan worden er pakketten gedroogd wier(zeegras) aan de zeekant voor de dijk geplaatst.
>Vooral op plekken waar land- en waterwegen samenkwamen bij een dam ontstond in de middeleeuwen handelsactiviteit. Handelaren, vissers, zeelieden en ambachtslieden gingen zich vestigen bij zo’n dam. Ook Durgerdam kent een soortgelijke ontstaansgeschiedenis. Echter, het oorspronkelijke dorp, vroeger IJdoren of IJdoornickerdam genaamd, is aan de golven ten prooi gevallen.
>Het Fort bij Krommeniedijk is onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Het gebied wordt nu herontwikkeld, waarbij het fort andere functies krijgt.
>Brouwerij ’t IJ, gelegen onder de wieken van Molen de Gooyer is een proeflokaal waar Amsterdammers, maar tegenwoordig ook veel toeristen, graag een biertje komen drinken. In wat vroeger een badhuis was wordt nu al het bier zelf gebrouwen. Bezoekers kunnen proeven van bier met namen als Columbus, Zatte en Struis, allen met het bekende struisvogellogo.
>Al dertig jaar lang staat de Grote Kerk in de weg, middenin het centrum van Hoorn. Nu wordt het gesloten en ietwat bedompte gebouw getransformeerd tot open en gastvrije plek: een hotel, restaurants en mogelijk een bierbrouwer en kaasmakerij moeten het plein weer tot leven wekken.
>Het is druk bij de bioscoop. De kaartverkoop voor de nieuwste film is zojuist begonnen. De dames en heren zijn chique gekleed, ze gaan samen een avondje uit. Eenmaal binnen word je door een dame met een zaklantaarn naar je plek begeleid. In de jaren dertig is er nog geen televisie en de bioscoop heeft een unieke positie.
>Het mag een klein wonder heten dat de Witte Boerderij nog aan de Hoofdvaart in Hoofddorp staat. Het is een van de weinige monumenten uit de pioniersjaren van de polder. Van alles is in de loop van de laatste anderhalve eeuw overhoop gehaald, verschoven en gesloopt in Haarlemmermeer. Maar deze boerderij heeft alle vernieuwingsdrift weten te doorstaan. En dan te bedenken dat de hoeve nooit een naam heeft gekregen. Tot de boerderij in 1938 in het wit werd gestoken.
>