Tegenwoordig kom je als vrijgezelle man of vrouw gemakkelijk in contact met een potentiële partner. Met behulp van datingwebsites en speciale apps heb je zo een hele waslijst aan kandidaten en via het internet en de telefoon hou je elkaar minutieus op de hoogte als hij of zij niet om de hoek woont. Dat was vroeger wel anders. Wij zetten een aantal Noord-Hollandse liefdesverhalen op een rij, om lekker bij weg te zwijmelen en je misschien zelfs wel te inspireren.
Je zou er bijna van gaan blozen: de erotische pelgrimsinsignes uit de late middeleeuwen. Menig archeoloog moet zich achter de oren hebben gekrabd als er een miniatuur vliegende fallus of vulva op stelten uit de modder tevoorschijn kwam. Het is lastig voor te stellen dat deze fantasierijke tinnen speldjes op de kleding werd gedragen van streng gelovige middeleeuwers. Wat betekenen deze profane insignes en hoe werden ze gemaakt?
>Valentijnsdag is de dag van de romantische liefde… maar wie zegt dat dat altijd zonder slag of stoot ging? In talloze boeken en films komen we vechtende liefdesrivalen tegen. Met getrokken zwaarden gaan twee mannen elkaar te lijf tijdens een afgesproken duel. Vanaf het eind van de achttiende eeuw werd er liever geduelleerd met pistolen. Maar of het nu ging om een erekwestie of de liefde van je leven: het was een hoge prijs om te betalen.
>Scheiden doet lijden, zo luidt het oude gezegde. Maar ook niet kunnen scheiden bracht soms bittere ellende. Tot 1971 was het niet makkelijk om een huwelijk te beëindigen, tenzij er een zwaarwegende reden zoals mishandeling was. Ook niet als je allebei niet samen verder wilde. Wat kon je in zo’n geval doen?
>Wie heeft er vroeger niet één gehad? Een poesiealbum waarin je familieleden, je klasgenootjes en natuurlijk de juf of meester een versje schreven. Naast de handgeschreven rijmpjes (keurig op een potlood lijntje) werden bontgekleurde poesieplaatjes geplakt of er iets bij getekend.
>Wat geeft een beter beeld van de zeventiende en achttiende eeuw dan persoonlijke brieven? De verhalen van gewone Hollanders die de geschiedenisboeken niet hebben gehaald. Hun brieven werden door de Engelsen in beslag genomen op gekaapte Nederlandse schepen. Ze hebben hun bestemming nooit bereikt, maar worden nog steeds bewaard in het archief van de High Court of Admiralty in Londen. In het boek 'Zeepost' krijgen sommigen van hun een stem.
>Voor de moderne mens klinkt het absurd. Dat je een huwelijk aangaat met iemand die je nog nooit in het echt hebt gezien. Vroeger was de verloving of het huwelijk op de eerste plaats geen romantische aangelegenheid, maar een bloedserieus contract. Met als voornaamste doel dat beide partijen ervan zouden profiteren. Maar wat als er nou een zee of een land tussen jou en je toekomstige huwelijkspartner zat? Dan kon je altijd nog ‘trouwen met de handschoen’. Maar wat hield dat precies in?
>Voor liefhebbers van stijlkamers en antiek meubilair is de groene slaapkamer in Paviljoen Welgelegen een pareltje. In dit historische vertrek, gewijd aan Lodewijk Napoleon, staat een prachtig Empire hemelbed. De koning van Holland was namelijk één van de markante bewoners van de buitenplaats. Ondanks dat zijn verblijf in ons land kort was, bleek zijn liefde voor Welgelegen blijvend. Hij noemde haar zelfs liefkozend zijn ‘pavillon’. Maar was dat ook het geval voor zijn vrouw Hortense en hun drie zonen?
>Vandaag de dag vieren we tijdens Pride Amsterdam de vrijheid dat je kan en mag zijn zoals je bent. Vierhonderd jaar geleden was dat anders: liefde en seks tussen mensen van hetzelfde geslacht was streng verboden, ook op VOC-schepen.
>De Amsterdam Rainbow Dress is een kunstwerk in de vorm van een jurk. Hij reist de wereld over om aandacht te vragen en bewustwording te stimuleren omtrent de wereldwijde anti-LHBTI+ wetgeving (LHBTI+ staat voor lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transgender en intersekse). De jurk heeft een diameter van meer dan 16 meter, en bestaat uit de 71 nationale vlaggen van landen waar homoseksualiteit nog steeds strafbaar is. Wanneer een land zijn wetgeving aanpast wordt de vlag vervangen door een regenboogvlag.
>Op zijn Instagram account ‘Liefde van toen’ verzamelt journalist Mark Traa liefdesoproepen uit vervlogen tijden. In krantenadvertenties plaatsten onze voorouders anonieme berichten bestemd voor hun minnaar, geliefde of weggelopen partner. In zijn boek ’Steeds blijf ik u beminnen’ bespreekt hij het fenomeen van de ‘contactadvertentie’ en vertelt over het liefdesleven van vroeger.
>Hendrickje kwam als dienstbode in de huishouding van Rembrandt van Rijn werken. Niet wetende dat ze een grote invloed op het leven en zijn werk zou gaan hebben.
>De dochter van de meesterbouwer Pierre Cuypers ontmoet tijdens de Wereldtentoonstelling de Chinese koopman Frederick Taen en is op slag verliefd. De veelbesproken affaire drijft de familie Cuypers tot wanhoop. Cuypers besluit er een stokje voor te steken.
>De Romeinenweek 2019 staat geheel in het teken van de vrouw. Bij uitstek het domein van de vrouw was het gezin. Hoewel de pater familias officieel aan het hoofd stond, besliste de vrouw over zaken als gezinsplanning en geboortebeperking.
>Domineesdochter, theologe en schrijfster van een kinderbijbel en andere kinderboeken. Op het eerste gezicht is Johanna Kuiper (1896-1956) naar de standaarden van de eerste helft van de 21ste eeuw een prototype voor de vrouw. Johanna heeft echter ook een heel andere kant. Ze is socialiste, feministe, voorvechtster van de vrije liefde en een bewust ongetrouwde moeder van twee kinderen van verschillende mannen. Maar daarnaast is ze, zeker niet in de laatste plaats, ook een verzetsheldin.
>Na de Tweede Wereldoorlog krijgt de familie van Willem Arondeus (1894-1943) een verzetskruis toegestuurd. Willem heeft zijn familie dan al dertig jaar niet meer gezien. Na een uit de hand gelopen ruzie is hij op zijn achttiende van huis vertrokken en nooit meer teruggekeerd. Willem is in Amsterdam terechtgekomen, waar hij in 1943 samen met medeverzetslieden door de Duitsers is opgepakt.
>Tegenwoordig kom je als vrijgezelle man of vrouw gemakkelijk in contact met een potentiële partner. Met behulp van datingwebsites en speciale apps heb je zo een hele waslijst aan kandidaten en via het internet en de telefoon hou je elkaar minutieus op de hoogte als hij of zij niet om de hoek woont. Dat was vroeger wel anders. Wij zetten een aantal oude Noord-Hollandse liefdestradities op een rij, om lekker bij weg te zwijmelen en je misschien zelfs wel te inspireren.
>'Waar komen de baby's vandaan?' Menig ouder zal deze vraag krijgen van zijn of haar kroost. In de loop der eeuwen hebben zich creatieve oplossingen aangediend als antwoord op deze vraag. Komen ze van de ooievaar, uit putten en onder stenen vandaan of uit een kool? Een van deze oplossingen was de kinderboom, die volgens de volksoverlevering te vinden was op de Volewijck in Amsterdam-Noord.
>De prostituees van Amsterdam vormen een grote attractie voor veel toeristen. De rosse buurt is te vinden in het oudste deel van Amsterdam, aan de burgwallen in het oude centrum. Dat de prostitutie een geaccepteerd sociaal verschijnsel is, blijkt wel uit de vele contrasten in het gebied.
>Het is rond 1640 een drukte van belang in het huis aan de Sint Anthoniesbreestraat te Amsterdam. Opdrachtgevers worden ontvangen. De opleiding van leerlingen vraagt volop aandacht. Rembrandts eerste vrouw Saskia van Uylenburgh regelt de huishouding en leeft zoals een dame van stand. Maar het is niet allemaal rozengeur en maneschijn…
>Soms kom je in de archeologie vondsten tegen die op zichzelf een heel verhaal vertellen. Bij opgravingen in Krommenie in 2011 kwam zo’n vondst tevoorschijn. Ontdek hoe één lepel veel informatie geeft over Noord-Hollandse tradities.
>