De ware liefde van Anna Singer

Anna Brugh trouwde in 1895 met de welgestelde Amerikaan William Singer. Samen met zijn beste vriend Martin Borgord reisden ze de wereld rond. Ze woonden in Pittsburgh (Amerika), Parijs, Laren, Olden en Dalheim (Noorwegen). Anna was het gelukkigst in hun villa De Wilde Zwanen in Laren, William daarentegen in de natuur in Noorwegen. En Martin? Die stond ertussen in.

7 min

Museum Singer Laren is voor kunstminnend Nederland een begrip. De collectie herbergt talloze belangrijke kunstwerken uit de periode 1880-1950, van onder andere Anton Mauve, Kees van Dongen en Jan Sluijters. Ook de schilderijen van William Singer zijn in het museum te bewonderen. Over zijn leven en werk is veel geschreven, maar over zijn vrouw was tot voor kort niet zoveel bekend. William en Anna verzamelden gedurende hun leven hedendaagse kunstwerken die de kern zouden gaan vormen van de ‘Singercollectie.’

In het boek Anna Singer. Een verborgen leven komt het persoonlijke leven van het echtpaar uitgebreid aan bod. Het Amerikaanse power couple drukte hun stempel op de Larense gemeenschap. Maar wat gebeurde er eigenlijk achter gesloten deuren?

Portret van Anna Singer-Brugh (1873—1962), Echtgenote van William Henry Singer (1868—1943) , kunstverzamelaars. Fotograaf: Atelier J. Merkelbach, 1913. Collectie Stadsarchief Amsterdam, Afbeeldingsbestand B00000002413.

Over Anna’s jeugd

Anna werd op 30 oktober 1873 geboren in Hagerstown (Maryland, Amerika). Haar vader schreef deze heugelijke gebeurtenis op in hun familiebijbel. In een later document werd haar geboortejaar per ongeluk veranderd naar 1878. Een administratief foutje waardoor Anna voortaan vijf jaar jonger door het leven zou gaan. Ze groeide op in een liefdevol en gelovig gezin. Haar vader had een handel in ‘japonstoffen’ en hield van tuinieren. Haar moeder leerde Anna pianospelen, die daar talent voor bleek te hebben. Anna’s grote droom was om ooit concertpianiste te worden.

Dit grote dubbelportret van Anna en William Singer werd in 1912 geschilderd door de Amerikaanse impressionist Richard Edward. Miller. Anna geeft het wand vullende portret meteen een prominente plaats in de woonkamer van villa De Wilde Zwanen. Later schenkt zij het aan het museum in Bergen, Noorwegen. Beeld via Kode Bergen.

Liefde op het eerste gezicht

Waar Anna uit een bescheiden familie kwam, was William Henry Singer Junior een telg uit een rijke familie uit Pittsburgh. De familie Singer verdiende lange tijd een fortuin aan de staalindustrie. Dit maakte William tot een gewilde partij voor veel vrouwen. Zijn vader rekende erop dat zijn zonen later het familiebedrijf zouden overnemen. Maar William droomde over een leven als kunstenaar. Het liefst trok hij de natuur in om te tekenen en te schilderen.

William en Anna ontmoeten elkaar voor het eerst bij Anna’s vriendin Alice Willard thuis. Het is liefde op het eerste gezicht. Al na een paar maanden vraagt hij haar ten huwelijk. Op woensdagmiddag 26 juni 1895 trouwen Anna en William in de Saint John’s Episcopal Church in Hagerstown. Op de warme zomerdag draagt Anna een modieuze trouwjurk van wit satijn, versierd met honderden pareltjes. Samen met een kanten sluier en een boeket met haar lievelingsbloemen (witte lathyrus) is ze een stralende bruid. Na de kerkdienst ging de bruidspartij naar haar ouderlijk huis voor de receptie.

Portret van Anna Singer-Burgh, 1905. Schilder: Martin Borgord (1866-1935). Beeld via Wikimedia Commons, publiek domein.

In dienst van haar echtgenoot

Zoals van haar verwacht werd, conformeert ze zich in haar huwelijk aan de traditionele rolverdeling. Ze geeft haar droom om concertpianiste te worden op en steunt William in zijn droom om kunstenaar te worden. Hij besteed zijn tijd voornamelijk aan tekenen en schilderen, waardoor Anna vaak alleen thuis is.

William raakt goed bevriend met kunstenaar Martin Borgord, die hem als gastdocent in 1898 lesgeeft aan de Pittsburgh Arts Students League. Al snel stelt hij Martin voor aan Anna. Het huis van de Singers is groot genoeg en ze besluiten Martin onderdak aan te bieden. Er ontstaat een bijzondere vriendschap tussen het drietal, die ongeveer 25 jaar lang zou duren. Anna houdt in deze periode een scrapbook bij met recensies van de tentoonstellingen van Martin en haar ‘Billy’(William).

William Henry Singer Jr. (1868-1943), schilder en verzamelaar. Foto: Atelier J. Merkelbach, 1913. Stadsarchief Amsterdam / Collectie Atelier J. Merkelbach, Afbeeldingsbestand B00000002412.

Van Parijs naar Laren

Het drietal vertrekt op 29 oktober 1901 met een gloednieuw passagiersschip richting Frankrijk. Zes dagen later zetten ze voet aan wal. Anna geniet samen met Martin met volle teugen van het mondaine leven in Parijs. William vindt zijn portret- en modeltekenlessen aan de Academie Julian echter tegenvallen. Hij gaat liever schilderen in het park en komt erachter dat hij een echte landschapsschilder is.

Ondertussen wordt Anna’s interesse voor beeldhouwkunst gewekt door Martin’s bewondering voor Auguste Rodin. Ze koopt in Parijs het beeld La charité (Maternité) ofwel ‘Moederschap’, gemaakt door Aimé-Jules Dalou, een vriend van Rodin. Een prachtig beeldje dat Anna’s kinderwens uitbeeldt.

William heeft niets met beeldhouwkunst en ook niet met Parijs. Maar echter wel met de Hollandse Meesters, in het bijzonder met het werk van Anton Mauve. Deze bewondering zorgt ervoor dat hij besluit naar Laren te verhuizen. In de lente van 1902 neemt het drietal hun intrek in het luxueuze hotel Hamdorff. Al snel maken ze nieuwe vrienden in Laren. Martin en Anna gaan vaak samen op stap, terwijl William liever alleen is. Na een paar maanden wordt de drukte in het hotel William teveel en huurt hij een huis met vrijstaand atelier.

La charité (Maternité) / Moederschap. Beeldhouwer Aimé-Jules Dalou (1838-1902). Collectie Singer Laren, schenking van Anna Singer-Brugh, 1956. Foto: Judith van Amelsvoort, 2025.

Naar Noorwegen

Een jaar later is William erachter gekomen dat het Gooise Landschap hem niet meer inspireert. Op aanraden van Martin besluiten ze zijn geboorteland Noorwegen te bezoeken. Als ze in de zomer van 1903 per boot aankomen wordt William op slag verliefd op de natuur en het landschap. Hij zou hebben uitgeroepen: ‘Anna, I have found my country’.

Ook in het huis in Olden (Noorwegen) is Anna veel alleen. Het is volgens de mannen te gevaarlijk voor haar om mee de bergen in te gaan om te jagen. Anna hoopt dat als William gelukkig is, hij haar kinderwens zal vervullen. Ondertussen ontstaan er ook bij Martin warme gevoelens voor Anna.

Portret van Martin Borgord (1869 – 1935), vóór 1912, geschilderd door Richard Miller.

Langverwachte zwangerschap

Als ze weer terug zijn in Laren wordt haar hartenwens werkelijkheid. In 1914 raakt ze op 41-jarige leeftijd in verwachting. Ze heeft hier jaren lang op gehoopt en is intens gelukkig. Helaas denken de twee mannen daar anders over. Waarschijnlijk is het kind niet van William maar van Martin. Dit zorgt ervoor dat de onderlinge relaties op scherp staan. Martin komt in een onmogelijke positie te zitten en voelt zich schuldig naar William toe.

Ongetwijfeld zal er over de driehoeksverhouding geroddeld zijn door de vriendinnen van Anna. Om verdere speculaties over wie de vader zou zijn te voorkomen, wilt William zo snel mogelijk naar Noorwegen reizen. Direct na de opening van zijn tentoonstelling in Amsterdam vertrekt het stel naar Olden. Martin blijft alleen achter in villa De Wilde Zwanen in Laren.

Eenmaal aangekomen in Noorwegen sluit William zich op in zijn atelier en brengt de dag door met schilderen. Anna staat er alleen voor. En met Martin ver weg in Nederland, zal ze zich erg eenzaam hebben gevoeld. Reizen is sinds het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog gevaarlijk geworden, waardoor ze geen gasten kunnen ontvangen. Het plan was dat Martin in de herfst naar Olden zou komen om de geboorte af te wachten.

Portret van Anna Singer-Burgh, 1905. Schilder: Martin Borgord (1866-1935). Collectie Singer Laren, schenking van Anna Singer-Brugh, 1956. Foto: Judith van Amelsvoort, 2025.

Ontroostbaar

Uiteindelijk slaat het noodlot toe en krijgt Anna een miskraam. Ze is ontroostbaar. William vindt het vervelend voor zijn vrouw maar gaat al snel over op de orde van de dag. Martin is ook ongelukkig en signeert vanaf dat moment zijn brieven aan Anna met ‘Dumps’ (de ongelukkige). Als Martin aankomt in Olden, gedraagt William zich erg jaloers naar hem toe. Al na een paar weken keert Martin terug naar Nederland.

Portret van William Henry Singer Jr. 1943. Schilder: Jacob Dooijewaard (1876-1969). Collectie Singer Laren, schenking van Anna Singer-Brugh, 1956. Foto: Judith van Amelsvoort, 2025.

De wegen scheiden

Begin jaren 1920 gaat Martin zijn eigen weg en besluit om in Parijs te gaan wonen. Anna en Martin blijven brieven schrijven en zoeken elkaar soms wel eens op, maar het contact vervaagt. In de lente van 1935 bereikt haar het nieuws dat hij in Californië is overleden. Anna koopt voor Martin een graf op de Algemene Begraafplaats in Laren, met ernaast nog drie graven. Ze hoopt om naast hem begraven te worden, zodat ze elkaar op de dag van de wederopstanding weer terug zouden zien.

Anna overlijdt op 17 oktober 1962 in Laren. Haar leven stond in het teken van muziek, de kunsten, vriendschappen en liefde. Ondanks dat er een graf voor haar in Laren én een graf in Hagertown was, werd ze naast haar William bijgezet in een kapel in Olden.