Noord-Holland staat bekend om haar verschillende soort etenswaren. Iedereen kent de Zaanstreek, het grote industriegebied waar vanuit Nederland wordt bevoorraad met koekjes, chocolade en macaroni. Buitenlandse toeristen bezoeken de kaasmarkten in Alkmaar en Edam om te zien waar de beroemde kaas vandaan komt. Een bezoekje aan Volendam kan ook niet uitblijven, waar een haring uit het vuistje doet denken aan de lang vervlogen Zuiderzeetijd.
Maar de provincie brengt nog meer ‘brood’ op de plank. Wist je dat Broek op Langedijk de bakermat is van een bekend chipsmerk? En dat de uitvinder van de smeerkaas rond 1900 in de Beemster woonde? En dat Amsterdam een wereldpositie bekleed als het gaat om de import van cacao? Leer meer over de geschiedenis van de provincie aan de hand van onze verhalen, die je zullen laten watertanden.
Al voor de aanleg van het Amsterdamse Bos bestond Boerderij Meerzicht. Het beroemde pannenkoekenhuis dateert uit de negentiende eeuw, toen het nog een theeschenkerij was waar wandelaars graag even uitrustten. Drie generaties eigenaars hebben het veenlandschap om hen heen zien transformeren tot het bloeiende bos van nu.
>
5 min
Amsterdam mag gerust de chocoladehoofdstad van de wereld genoemd worden. Dagelijks vaart meer dan 600.000 ton cacao uit West-Afrika de Amsterdamse haven binnen. Ook speelt de hoofdstad een voortrekkersrol op het gebied van fairtrade. Dit begon al in de negentiende eeuw, toen de Amsterdamse Multatuli zijn roman Max Havelaar schreef. Vandaag de dag is de stad de thuisbasis van grote fairtrade labels en chocoladebedrijven, maar ook van kleine eerlijke en duurzame initiatieven.
> 6 min
Onze voorouders wisten wel hoe ze een feestje moesten bouwen. Naast de keuze uit verschillende wijnen hadden ze ook creatieve manieren om deze te nuttigen. Speciale drinkglazen en andere ´stortebekers´ werden in de 17de eeuw gebruikt om drankspelletjes mee te spelen. Deze zorgden voor veel vermaak en natuurlijk grote dronkenschap. Van het lange pasglas tot aan de zilveren molenbeker: de een nog gekker dan de ander. Drink je mee?
> 7 min
Schilderijen uit de zeventiende eeuw staan er vol mee: kaas. De prachtige maaltijdstillevens van Nederlandse schilders tonen kazen die nauwelijks te onderscheiden zijn van de kazen die vandaag de dag geduldig rusten op de planken van de kaasboer. Vooral de Goudse en Edammerkazen zijn in uiterlijk vergelijkbaar met de hoog opgestapelde torens van kaas op de schilderijen.
> 6 min
Bruine kroegen in Amsterdam fungeren vaak als een tweede huiskamer, waar je met wildvreemden een praatje kunt maken. En als ze dan ook nog gekookte eitjes op de bar hebben staan, en zelf hun gehaktballetjes draaien, dan kan er niks meer misgaan.
> 9 min
De meeste stadsbewoners kennen de duif als een irritant, veelal viezig en lichtelijk toegetakeld dier dat auto’s onderschijt. Als ‘vliegende ratten’ proberen ze eten op de markt af te pakken. Slechts een enkele toerist staat ze nog enthousiast te voeren. Hoe anders was dat in de middeleeuwen! Toen alleen de kasteelheer het recht had om duiven te houden. Een lekkernij voor in de karige wintermaanden. Om nog maar te zwijgen over de vruchtbare duivenpoep voor op het land. Monumentale duiventillen en torens op buitenplaatsen zijn hier stille getuigen van. Zo’n duiventoren is nog te vinden bij Chateau Marquette in Heemskerk.
> 5 min
Café ‘t Papeneiland, een van de laatste authentieke bruine kroegen van Amsterdam, ademt ouderwetse gezelligheid. Hun appeltaart is zó legendarisch dat zelfs de Amerikaanse oud-president Bill Clinton hem geproefd heeft – en er vervolgens een hele taart van meenam naar zijn hotel. Maar het zijn niet alleen de smaken die dit café bijzonder maken. De sfeer is onmiskenbaar Amsterdams, net als de leus boven de bar: ‘Alle dagen dronken is ook een geregeld leven’. Dat valt natuurlijk niet te betwisten.
> 5 min
Sinds 1593 vindt op het Alkmaarse Waagplein een kaasmarkt plaats, waarbij eeuwenlange tradities in ere worden gehouden. Kaasdrager Marco Koopman vertelt.
> 7 min
Dit jaar is het thema van de Dag van het Kasteel: ‘Aan Tafel!’, waarbij historische recepten en eetgewoonten op kastelen en buitenplaatsen centraal staan. Speciaal voor dit evenement dook Oneindig Noord-Holland in de geschiedenis van de kasteelkeuken. Ondanks de uiteenlopende recepten en gerechten van de voorgaande eeuwen bleef de bereidingsplaats min of meer hetzelfde. In dit verhaal nemen we je mee op een smakelijke reis langs de kasteelkeukens van weleer.
> 6 min
Ze zijn nog wel te vinden op landgoederen van kastelen en buitenplaatsen: ijskelders. De gewelfde bouwwerken zijn dikwijls verstopt onder heuvels en bomen. In de winter werd er ijs en sneeuw opgeslagen, zodat men het in de zomer kon gebruiken om voedsel te bewaren. Fotograaf Annemarie Bal ging op pad om een aantal bijzondere ijskelders te fotograferen.
> 5 min
Bij tabak denken we al snel aan plantages in Amerika, terwijl de plant vanaf het begin van de zeventiende eeuw ook gewoon in Nederland geteeld werd. Op de zandgronden van het Gooi en de Utrechtse Heuvelrug wilde het ‘soete cruydt’ goed groeien. Boeren vonden een grote afzetmarkt onder de eigen bevolking, waarvan zowel de mannen als vrouwen berucht waren om het vele pijproken.
> 6 min
Amsterdam telt méér dan honderd toko’s. Veel toko’s verkopen Surinaams of Chinees eten, maar er zijn er ook met Indische en Indonesische gerechten, en die dreigen uit het Amsterdamse straatbeeld te verdwijnen. Dat blijkt uit een kleine, maar interessante tentoonstelling van het Amsterdam Museum,‘Toko Mokum’.
> 7 min
Tot aan de Tweede Wereldoorlog, toen driekwart van de Joodse bevolking door de nazi’s werd uitgemoord, kende Amsterdam een levendige straathandel in zuur, zoals augurken en uitjes. Die merendeels Joodse straathandel, met zijn ‘augurkiesmannen’, is niet meer. Van de destijds tientallen Amsterdamse zuurinleggerijen is er nog maar één over.
> 9 min
Kerstbroden, waaronder de in de tweede helft van de negentiende eeuw uit Duitsland overgewaaide Weihnachtsstol, zijn een traktatie in de decembermaand. Het bij voorkeur met wit suikerpoeder bestrooide baksel is niet alleen favoriet in huiselijke kring, maar ook vaste prik bij allerlei soorten kerstvieringen.
> 8 min
Bier is al eeuwenlang een populaire volksdrank, die veel werd gebrouwen in Haarlem. In de zestiende en zeventiende eeuw werd bier het liefst gedronken uit een baardmankruik. Maar hoe werden deze kruiken gemaakt en wie moesten die baardmannen eigenlijk voorstellen?
> 9 min
In elke supermarkt en slijterij kun je kiezen uit verschillende soorten wijn, afkomstig uit landen van over de hele wereld. Dit uitgebreide assortiment hebben we te danken aan onze eeuwenlange omgang met wijn. Onze liefde voor de alcoholische druivendrank is diepgeworteld en terug te leiden naar de Romeinse tijd. Om aan de grote vraag te voldoen ontstond er in de zeventiende eeuw een bloeiende handel in wijn. De maand oktober stond beter bekend als de ‘wijnmaand’. Een perfect moment dus om in dit smakelijke verleden te duiken.
> 8 min
Het is volop herfst en de gekleurde bladeren en parmantige paddenstoelen trekken tijdens elke boswandeling weer de aandacht. De mooiste paddenstoelen zijn vaak het giftigst. Om die, en om nog een paar andere redenen, kun je ze maar beter laten staan. Maar verder valt er elke herfst weer een hoop genieten, zo wist men ook vroeger al.
> 8 min
Op Texel wonen net zoveel schapen als mensen. Het Texelse schaap is vanwege haar fijne wol en smakelijke kaas zeer geliefd. De duizenden lammetjes trekken in het voorjaar veel bekijks van toeristen en Texelse rammen worden wereldwijd het meest als dekram gebruikt. Hoe komt het schapenras van dit kleine Noord-Hollandse eiland aan deze grootse reputatie?
> 7 min
Toen Ericus Verkade in 1886 de Verkadefabriek oprichtte, wist hij niet dat zijn familiebedrijf ooit bekend zou komen te staan om de heerlijke koekjes en chocolade. De fabriek maakte aanvankelijk slechts brood, beschuit en ontbijtkoek, maar daar zou gauw verandering in komen. Hoe konden de biscuitjes en chocoladerepen van Verkade tot zo’n begrip uitgroeien? En misschien nog wel belangrijker: hoe werden ze eigenlijk gemaakt? Om dat uit te vinden, brachten we een bezoekje aan de Verkade Experience in het Zaans Museum.
> 6 min
In elke toeristische plaats in Noord-Holland vind je tegenwoordig een kaaswinkel van Henri Willig. Van de proefkelder aan de Amsterdamse bloemenmarkt tot de karakteristieke Catharina Hoeve op de Zaanse Schans: het merk Henri Willig is niet meer weg te denken uit de kaaswereld. Hoe heeft deze boer uit Katwoude in korte tijd zo’n kaasimperium weten op te bouwen?
> 6 min