Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Waterlinies in Nederland

De Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) is het grootste rijksmonument van Nederland en staat op de nominatielijst van UNESCO. De NHW (1815-1940) loopt van het IJsselmeer tot de Biesbosch. De Linie bestaat uit een prachtig snoer van twee kastelen, vijf vestingsteden, 60 forten, een ingenieus systeem van sluizen, dijken, kanalen en 550 bunkers.

>

De Waddenzee

De Waddenzee: een woest en veranderlijk getijdengebied langs de Noordzeekusten van Nederland, Duitsland en Denemarken. Het Nederlandse deel van het Wad, 2500 kilometer beschermd gebied, begint bij het Marsdiep (Den Helder) en eindigt bij de Dollard in Groningen. Geen dag is hetzelfde, het wad is al eeuwenlang constant in beweging. Zo’n groot getijdengebied in een gematigd klimaat en met een enorme variatie aan planten en dieren, vind je nergens anders in de wereld.

>

Herengracht 114, De Zon/De Wildeman

Dit vrij smalle Amsterdamse grachtenhuis is slechts twee raamassen breed, maar de tuin loopt achter het tuinloze buurpand op nummer 112 door. De 17de-eeuwse bouwheer was Jan Gerritsz Verlorenarbeyt. In de 18de eeuw werd het 17de-eeuwse grachtenhuis ingrijpend verbouwd en verhoogd, in opdracht van de toenmalige eigenaar en bewoner Floris Kroll.

>

Herengracht 150

Oorspronkelijk vormden 150 en 152 samen met Herengracht 154 een trapgevel-drieling uit 1617, de oorspronkelijke bebouwing op deze plaats na de stadsuitleg van 1613. Herengracht 152 is nog het meest intact: de voorgevel doet ondanks de latere verbouwingen nog steeds denken aan de renaissance-trapgevel uit 1617. De gevelsteen met de stralende zon laat de huisnaam zien: ‘De Son’.

>

Herengracht 361, De Sonnenberg

Herengracht 361 en 363 zijn twee 17de-eeuwse huisjes. Dit is al te zien aan de geringe hoogte van de panden en aan de houten onderpuien met puibalk. Het huis van Jan Gerritsz Sonnenbergh heeft boven de puibalk de gevelsteen Sonnenberg met een zon boven een berg.

>

Herengracht 402

In 1665 werden vijf woonhuizen naast elkaar gebouwd met dezelfde halsgevels in de stijl van het Hollands classicisme, van links naar rechts de nummers 408, 406, 404, 402 en 400. Het ontwerp wordt toegeschreven aan Justus Vingboons, de broer van de bekendere Philips Vingboons.

>

Herengracht 446

Dit dubbelhuis is met zijn 16,25 m breedte één van de breedste dubbele huizen aan de Amsterdamse grachten. Het is het enige dubbele huis met een breedte van zeven raamassen. Het werd in 1669/72 gebouwd in opdracht van Andries de Graeff (1611–1678) die zeven maal burgemeester van Amsterdam is geweest.

>

Herengracht 474

Herengracht 474 werd gebouwd in 1669, op een kavel dat in 1665 voor Fl. 7400 gulden was gekocht (in de stadsuitleg van 1663). Het is dus oorspronkelijke bebouwing. Het huis staat afgebeeld op drie schilderijen van Gerrit Adriaensz Berckheyde (één uit 1685 en twee uit 1672) en in het grachtenboekje van Cornelis Danckerts (1680). Het is dus heel goed bekend hoe het huis er in de 17de eeuw uit zag. Tegenwoordig is het een Erfgoedhuis.

>

Herengracht 479

Het dubbele huis Herengracht 479 is gebouwd in 1668, maar in latere perioden grondig verbouwd. In ±1725 (in ieder geval na 1721) vond de belangrijkste verbouwing plaats. Het huis kreeg een gevel en een interieur in de Lodewijk XIV-stijl.

>

Visserij met respect voor de natuur

In honderd jaar wadvisserij is er veel veranderd. Van kleine sloepen en aken tot grote kotters. Van gemengde vangst tot specialisatie in één soort. Grootschaligheid werd de norm. Een kleine groep vissers grijpt terug op een beproefd recept: kleinschalig en flexibel vissen, met respect voor de natuur. Drie voorbeelden van vissers die het anders gingen doen.

>

Hoe het Marsdiep ontstond

Het waddengebied is uniek. Een fantastisch getijdensysteem dat zich al eeuwenlang volgens natuurwetten ontwikkelt. Het ontstaan van het zeegat Marsdiep is daar een goed voorbeeld van.

>

Wadplaat Balgzand is megatrekpleister voor vogels

Bij vloed staan duizenden scholeksters, wulpen en andere steltlopers samengepakt op droog gebleven kwelderland. Bij eb waaieren de vogels uit over kilometers slik, wadplaat en kreken, want daar is eten in overvloed. Balgzand is als een driesterrenrestaurant: bekroond en beroemd, en belangrijk voor de vogelstand wereldwijd.

>

Herengracht 281–283

Herengracht nummer 281 en 283 hebben aardig wat veranderingen ondergaan sinds hun bouwjaar 1660.

>

Herengracht 364–370, Cromhouthuizen

De zandstenen halsgevel-vierling van dit huis, in de stijl van het Hollands classicisme is ontworpen door Philips Vingboons voor Jacob Cromhout (1608–1669) en zijn vrouw Margaretha Wuytiers. De familie Cromhout woonde zelf in het grootste huis, Herengracht 366. De andere panden werden verhuurd (zo werd Herengracht 364 verhuurd aan Cornelis de Vlaming van Oudshoorn). Herengracht 368–370 heeft kleinere gevels dan Herengracht 364–366. Er bestaat een merkwaardige legende over de reden hiervoor.

>

Herengracht 476, Huis De Vicq

Herengracht 476 is een voorbeeld van een 17de-eeuws dubbel huis. Het dubbel huis ontwikkelt zich halverwege de 17de eeuw uit het huis met zijhuis. Er is niet langer sprake van twee duidelijke bouwlichamen, alhoewel in de plattegrond nog wel de twee huizen zichtbaar zijn: de ene helft, aan de ene zijde van de gang, is de ‘huiszijde’ met een gewone indeling, de andere helft, aan de andere zijde van de gang, de ‘zijhuiszijde’ met twee zijkamers.

>

Weergaloos wad is uniek in zijn soort

Het waddengebied, samen met zijn eilanden, geulen en wadplaten, is gevormd door de zee. Nergens anders in de wereld vind je een getijdenlandschap dat zo rijk is aan unieke natuurlijke verschijnselen als in de Waddenzee. Vanwege drie bijzondere eigenschappen staat de Waddenzee prominent op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

>

Herengracht 475, Huis De Neufville

Herengracht 475 staat in de Gouden Bocht van de Herengracht en wordt wel het Huis aan de Bocht genoemd. Het is één van de mooiste huizen van Amsterdam, een stadspaleisje. De meeste 18de-eeuwse huizen van Amsterdam zijn verbouwde 17de-eeuwse huizen, maar dat is niet het geval met het Huis De Neufville dat vanaf de grond opnieuw is opgetrokken. (De gevel van het oorspronkelijke huis is te zien in het Grachtenboekje van Cornelis Danckerts uit 1680.)

>

Herengracht 168

Op deze plaats werd in 1618± een suikerbakkerij gebouwd. In 1638 werden de oude panden in een nieuw gebouw opgenomen voor Michiel Pauw (1590–1640), ontworpen door Philip Vingboons in de stijl van het Hollands classicisme.

>

Herengracht 218-220

Dit vroege type dubbel huis bestaat uit een huis (Herengracht 220) met zijhuis (Herengracht 218). Het zijhuis werd apart verhuurd, maar is in 1920 met het hoofdhuis samengevoegd. De twee huizen hebben trapgevels van ongelijke grootte. De bijnaam van dit dubbele huis luidt, om deze reden, ‘Vader en Zoon’. De gevels hebben grote trappen met klauwstukken: een voorbeeld van de Amsterdamse renaissance. Herengracht 218–220 is in eigendom van het R.C. Maagdenhuis (de vroegere eigenaar van het gelijknamige pand aan het Spui).

>

Amstel 216, Gijsbert Dommer Huis

Amstel 216 is in 1671 ontworpen en in 1671/72 gebouwd door bouwmeester Adriaan Dortsman voor de welgestelde katholieke koopman Gijsbert Dommer (1628–1675). De koopman werd echter in bekendheid overvleugeld werd door de latere bewoner Coenraad van Beuningen (1622–1693), burgemeester en diplomaat. Dortsman bouwde in de “strakke stijl”, de laatste fase van het Hollands Classicisme in Amsterdam.

>