Wat we tegenwoordig door de wc spoelen, was vroeger goud waard. Menselijke urine werd gebruikt voor het wassen en vilten van kleding en was daarmee eeuwenlang een onmisbaar onderdeel van de textielindustrie. Het zogenaamde ‘piskruikenwrak’ voor de kust van Texel, dat ooit honderden kruiken vol met urine bevatte, vormt het levende bewijs voor deze geurige geschiedenis.
>Afgelopen weekend is de tentoonstelling Palmhoutwrak in Museum Kaap Skil officieel geopend door Rosan Kocken, gedeputeerde cultuur en erfgoed van de provincie Noord-Holland. Zij deed dit door symbolisch een authentieke scheepsbel te luiden. Tijdens de feestelijke opening kon ook de ‘Silver Dress’ bewonderd worden, een 17e-eeuwse jurk met ingeweven plaatjes zilver die hoogstwaarschijnlijk een trouwjurk is geweest. De vondst van de jurk is gisteren door het museum bekendgemaakt. In 2016 werd de eerste jurk uit het Palmhoutwrak tentoongesteld, de inmiddels wereldberoemde gave zijden jurk.
>
3 min
Jutten hoort bij Texel. Al eeuwenlang verdienen de eilandbewoners wat bij met de scheepsladingen die na hevige stormen op het strand aanspoelen. Hoewel het jutten tegenwoordig meer een hobby dan noodzaak is, valt er nog steeds genoeg te vinden. Van een simpele reddingsboei tot een container vol gloednieuwe televisies.
>Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: het testament dat Elisabeth van der Woude liet opmaken in Oude Niedorp, voordat ze eind 1676 naar Zuid-Amerika reisde.
> 3 min
Texel was maar liefst drie eeuwen lang het middelpunt van de wereldhandel. Vanuit de Reede van Texel voeren schepen naar alle windrichtingen voor handelswaren als koffie, graan en suiker. De nieuwe tentoonstelling ‘Wereldreis’ in Museum Kaap Skil laat vondsten uit deze gezonken schepen spreken.
> 4 min
Op Texel wonen net zoveel schapen als mensen. Het Texelse schaap is vanwege haar fijne wol en smakelijke kaas zeer geliefd. De duizenden lammetjes trekken in het voorjaar veel bekijks van toeristen en Texelse rammen worden wereldwijd het meest als dekram gebruikt. Hoe komt het schapenras van dit kleine Noord-Hollandse eiland aan deze grootse reputatie?
>Waar de heideplantjes de rest van het jaar nauwelijks opvallen, kun je er in deze tijd van het jaar niet omheen: de heide staat op verschillende plekken in bloei en kleurt prachtig paars! In sommige heidegebieden blijft de heide groen-bruin, of verkleurt deze later pas als gevolg van de droogte. Ga met eigen ogen zien of en wanneer de heide bij jou in de buurt op het hoogtepunt is.
> 1 min
De eerste boeren die zich in de Nieuwe Steentijd in Noord-Holland vestigden, kwamen terecht in een drassig landschap dat permanent onder invloed stond van de getijden. Op de strandwallen van Kennemerland en de kreekoevers van West-Friesland wisten ze akkers aan te leggen en met succes gewassen zoals emmertarwe en gerst te verbouwen, waardoor de leefwijze van de mens voorgoed zou veranderen.
>Vissers hebben op 1 augustus voor de kust van Texel een unieke vondst gedaan. Tijdens het vissen op garnalen kwam een stuk hout mee dat een eeuwenoud beeld blijkt te zijn. Volgens archeologen gaat het om een “zeldzaam topstuk” en “een juweel”.
> 2 min
Deze zomer staat Museum Kaap Skil bol van de activiteiten! In het openluchtmuseum zijn de ambachtslieden regelmatig aan het werk. Wandel langs de smidse, de nettenboeter en spinster en zie hoe men vroeger leefde in het dorp Skil. Bewonder de meest uiteenlopende onderwatervondsten in ons nieuwe Open Depot, luister naar de verhalen van de jutter en bezoek ’s werelds grootste maritieme maquette in de tentoonstelling Schip in Zicht.
> 2 min
Ruim twintig jaar geleden trof garnalenkotter Emmie een mysterieuze houten kist met kapmessen in haar net. Deze vondst vormde het begin van een lang onderzoek naar het zogenaamde ‘Schervenwrak’, dat in 1822 op de Rede van Texel verging. Het schip, dat met gereedschap en luxegoederen op weg was naar een suikerplantage in de koloniën, is nu onderwerp van een nieuwe tentoonstelling in archeologiemuseum Huis van Hilde.
>Op 1 juli, de dag van de afschaffing van de slavernij, is de nieuwe tentoonstelling ‘Twee werelden in één wrak, fragmenten uit een koloniaal verleden’ bij Archeologiemuseum Huis van Hilde in Castricum met een act van theatermaker Wijnand Stomp officieel geopend. De tentoonstelling toont unieke objecten uit een gezonken plantageschip en vertelt het verhaal over de ‘dubbele lading’ die uit het wrak tevoorschijn kwam.
> 2 min
Stolpboerderij De Strooppot op Texel dankt haar naam aan een zoet en rijk verleden. Volgens de legende zou de indrukwekkende boerderij namelijk gebouwd zijn door een arme jutter, die dankzij geluk en bluf tot grote rijkdom kwam. In het verhaal van De Strooppot ligt de wensdroom van elke arme Texelaar verborgen.
>Werkdruk, onderbetaling en de daarmee samenhangende kwaliteit van het onderwijs krijgen veel aandacht in de media. Niet voor het eerst, want al aan het einde van de 18de en het begin van de 19de eeuw werd binnen de Bataafse Republiek een debat over de kwaliteit van het lager onderwijs gevoerd. Ook destijds presteerde het onderwijs volgens velen onvoldoende om zijn maatschappelijke taak te vervullen. In 1801 werd een nieuwe onderwijswet ingevoerd.
>Achter buurthuis De Bijenkorf in Oosterend is vermoedelijk een zogeheten kuilenkrans uit de Midden Bronstijd aangetroffen. Op deze plek – bedoeld voor woningbouw – is door archeologisch onderzoek wederom een stuk geschiedenis van Oosterend blootgelegd.
> 1 min
Er wordt al heel lang over gepraat, maar nu gaat het dan echt beginnen: de herinrichting van Museum Kaap Skil om de komst van De Jurk en andere unieke vondsten uit het Palmhoutwrak mogelijk te maken. Een spectaculaire nieuwe tentoonstelling, verdeeld over de twee etages in het hoofdgebouw, gaat het verhaal van de Reede van Texel zichtbaar en tastbaar maken.
> 1 min
Wat geeft een beter beeld van de zeventiende en achttiende eeuw dan persoonlijke brieven? De verhalen van gewone Hollanders die de geschiedenisboeken niet hebben gehaald. Hun brieven werden door de Engelsen in beslag genomen op gekaapte Nederlandse schepen. Ze hebben hun bestemming nooit bereikt, maar worden nog steeds bewaard in het archief van de High Court of Admiralty in Londen. In het boek ‘Zeepost’ krijgen sommigen van hun een stem.
>Je zou kunnen zeggen dat het een typisch 18e-eeuws ‘Lekker pûh’-verhaal is: een Engels oorlogsschip dat opstoomt naar een Nederlands slachtoffer, op een zandbank loopt en met al zijn wapentuig vergaat. Dat overkwam de HMS Apollo in 1799 voor de kust van Texel. Een aantal vondsten uit dit schip zijn binnenkort te zien bij Museum Kaap Skil.
> 1 min
Hulpstrandvonder Jaap Groen trof maandag 7 november tijdens zijn ronde over het strand een groot stuk van een scheepswrak aan bij Paal 26. Archeoloog Michiel Bartels concludeert na eerste onderzoek dat het een gangboord is van een middelgroot zeevarend eiken schip uit de 17e of 18e eeuw. Het object is naar Museum Kaap Skil gebracht voor verder onderzoek.
> 1 min
Noord-Holland kent veel plaatsen met bijzondere namen. Van sommige is de oorsprong snel vast te stellen, bij andere is het nodig om wat dieper te graven in het verleden. In deze serie verhalen onderzoeken we elke maand een andere regio van onze provincie, om achter de herkomst van de lokale plaatsnamen én bijnamen van de inwoners te komen. Deze maand: de Kop van Noord-Holland.
>