3 min

Botsende belangen na een archeologische wereldvondst

Het transmediaal vertelde verhaal van een unieke archeologische vondst die, sinds hij illegaal is opgedoken, wereldwijd voor veel opwinding zorgt. Texelse amateurduikers halen in 2014 honderden kostbare voorwerpen van een scheepswrak in de Waddenzee. Leren boekbanden, gouden gebruiksvoorwerpen en als klapstuk een unieke 17e eeuwse jurk in wonderbaarlijk goede staat. Ze plaatsen de wetenschap voor grote raadsels en de betrokkenen voor dilemma’s. Wie heeft recht op de vondsten: de amateurduikers, een lokaal museum of het Rijk? En wat gaat er met de rest van de schatten op het Palmoutwrak gebeuren, nu die dreigen weg te spoelen?

De Nachtwacht van de Waddenzee

Het pronkstuk van de vondsten en spil van het project is een rood met gouden jurk die uit het Palmhoutwrak werd gevist. Een wereldwijd unieke vondst – er is nauwelijks kleding uit de zeventiende eeuw bewaard gebleven – waardoor zij de bijnaam ‘De Nachtwacht van de Waddenzee’ kreeg.

Documentaireserie

In de driedelige documentaire De Jurk en het Scheepswrak vormen de jurk en andere schatten uit het Palmhoutwrak aanleiding voor een botsing tussen de Texelse duikers en de rijksinstanties van het vasteland. Waar de duikers hun illegale schatten het liefst op het eiland houden, reageren wetenschappers geschokt op de manier waarop zij met de kunstschatten zijn omgegaan. Bovendien wil provincie Noord-Holland ook wel iets terug voor de miljoenen euro’s die ze investeren in onderzoek naar de voorwerpen. De directeur van het Texelse museum Kaap Skil, waar de vondsten van duikers en jutters van oudsher tentoon worden gesteld, schippert tussen beide partijen en heeft intussen zelf ook enorme ambities. Ze heeft de duikers beloofd dat de jurk terugkomt naar het eiland, maar kan het kwetsbare textiel daar eigenlijk wel verantwoord tentoongesteld worden?  De schat is voor alle betrokkenen ‘waar je het allemaal voor doet’ en tegelijk verzucht een lid van de duikclub: “Het wrak is een vloek geworden”.

De gave zijden jurk. Beeld: Museum Kaap Skil

Podcast

De vijfdelige podcast is als een detective met een wetenschappelijk tintje en gaat verder in op het mysterie rondom het Palmhoutwrak. Van wie was de inmiddels beroemde en beruchte jurk, voordat hij op de bodem van de zee belandde, en hoe wordt geschiedenis eigenlijk geschreven? Met die vragen als uitgangspunt gaan historicus en Texelaar Arnold van Bruggen en podcastmaker Tjitske Mussche op onderzoek uit. Ze duiken de archieven in, ondervragen duikers, kijken mee met het onderzoek en luisteren naar topwetenschappers, die ervan overtuigd zijn dat zij hét antwoord hebben. Die zoektocht brengt ze door heel Europa. De podcast is vanaf 2 april 2023 te beluisteren via reguliere podcastkanalen.

Interactieve duik

In de digitale speurtocht De Jurk en het Scheepswrak – schatduiken in de Waddenzee duik je naar en door het wrak, zoals de Texelse duikers het in 2014 aantroffen. Een online avontuur naar Nederlands best verborgen rijksmonument. Door te scrollen op de interactieve site waan je je een duiker, op zoek naar bijzondere vondsten uit vervlogen tijden. Ook reis je terug in de tijd, om het schip in zijn oorspronkelijke glorie te aanschouwen. De Jurk en het Scheepswrak – schatduiken in de Waddenzee  is vanaf 3 april te bezoeken op www.dejurkenhetscheepswrak.nl.

Bron: NTR

Publicatiedatum: 17/03/2023