Onze christelijke feestdagen mogen dan vanzelfsprekend lijken, hun oorsprong is eigenlijk ouder dan je denkt. Haast alle feesten en hun symbolen, van de vrolijke paashaas tot de gezellige kerstboom, zijn namelijk ontstaan uit heidense (offer)feesten. De kerk was er alleen érg goed in om deze bestaande feesten een christelijk tintje te geven.
>Bier is al eeuwenlang een populaire volksdrank, die veel werd gebrouwen in Haarlem. In de zestiende en zeventiende eeuw werd bier het liefst gedronken uit een baardmankruik. Maar hoe werden deze kruiken gemaakt en wie moesten die baardmannen eigenlijk voorstellen?
>Op 27 oktober 1275 gaf graaf Floris V aan de mensen bij de dam in de Amstel tolvrijheid. Het Tolprivilege uit 1275 is het oudste geschreven stuk waarin Amsterdam wordt genoemd. Van 27 t/m 30 oktober is dit unieke (747 jaar oude!) document voor iedereen te bewonderen in de Schatkamer. Net als een kleine presentatie van bijzondere documenten uit de archieven van de Amsterdamse middeleeuwse Gasthuizen.
>
1 min
Het Evangeliarium van Egmond is een perkamenten boek uit de 9e eeuw. Het is beroemd omdat je er een afbeelding in vindt van graaf Dirk en gravin Hildegard van ‘Holland’. Zij lieten die afbeelding er rond het jaar 975 in zetten. Meer dan 1000 jaar later zijn Dirk en Hildegard de oudste Nederlanders van wie een afbeelding bestaat.
>We kunnen weer een ontdekking toevoegen aan de reeks onthulde geheimen van van de Oudorperpolder! Onze archeologen waren al langer op zoek naar een brug die eeuwen geleden bij kasteel De Middelburg moet hebben gelegen. Vandaar dat ze op het puntje van hun stoel zaten nu de overigens jubilerende Munnikenweg een nieuwe bestrating krijgt. Na een telefoontje van Stadswerk 072 waren Nancy de Jong en Rob Roedema dan ook razendsnel te plekke. Tot grote vreugde van de archeologen hebben zij de afgelopen dagen de gehele brug bloot weten te leggen: “We hebben dus gewoon DE brug bij de Middelburg gevonden!”
> 4 min
In de middeleeuwen werden kleurstoffen uit planten gebruikt om gekleurd textiel te maken. Archeologische vondsten laten zien dat al vanaf de bronstijd schapenwol werd geverfd. De meest gebruikte kleuren waren blauw, rood, geel, bruin en groen.
>Hoe lang deed je zo omstreeks 1500 over een reis van Antwerpen naar Breda? Of van Goirle naar Gdansk? Dankzij een nieuw onderzoeksproject is die vraag eenvoudig te beantwoorden. Een online routeplanner laat zien welke wegen je nam en hoe lang je erover deed.
> 2 min
Wie denkt dat de middeleeuwen een donkere en vieze tijd waren, waarin je met een verkoudheidje al ten dode opgeschreven was, heeft het goed mis. Middeleeuwers hadden zo hun eigen ideeën over gezondheid, ziekte en genezing. Ze dichtten geneeskrachtige eigenschappen toe aan kruiden, parfums en aderlatingen, maar kenden ook al ‘moderne’ maatregelen zoals quarantaine.
>In de zestiende eeuw waren de meeste Hollanders er nog heilig van overtuigd dat toverij bestond. Talloze vrouwen werden door buren of familieleden beschuldigd van toverij en een pact met de duivel. Ze zouden een kind hebben ziek gemaakt of een bierbrouwerij hebben stilgelegd. Voor zover bekend zijn er in Holland 275 vrouwen beschuldigd van toverij, waarvan er 96 strafrechtelijk zijn vervolgd. Wie waren deze vrouwen en wat stond hen te wachten?
>Voor de moderne mens klinkt het absurd. Dat je een huwelijk aangaat met iemand die je nog nooit in het echt hebt gezien. Vroeger was de verloving of het huwelijk op de eerste plaats geen romantische aangelegenheid, maar een bloedserieus contract. Met als voornaamste doel dat beide partijen ervan zouden profiteren. Maar wat als er nou een zee of een land tussen jou en je toekomstige huwelijkspartner zat? Dan kon je altijd nog ‘trouwen met de handschoen’. Maar wat hield dat precies in?
>Nog tot en met zaterdag is in de Grote of St.- Bavokerk de tentoonstelling ‘Haralem en Hollant , ontstaan en groei van een bijzonder graafschap’ te zien. De tentoonstelling vertelt het verhaal van de graven en inwoners in video’s en tekst. Ook zijn er bijzondere archeologische vondsten te zien. Zo kun je een prachtig versierde zwaardschede bewonderen, een zogenaamde “klotendolk”, en liggen er allerlei sieraden en gebruiksvoorwerpen van de vroege Hollanders in de vitrine.
> 1 min
Vol goede moed gaan we ervoor: Kaeskoppenstad 2021. Want drommels, wat hebben we dit Alkmaarse spektakel gemist. Deze historische beleving verrast ieder jaar weer haar bezoekers met 1.000 geweldige vrijwilligers en figuranten. En jawel, het is zo ver: je kunt je inschrijven om bij te dragen aan dit grootse evenement!
> 2 min
Amateurhistoricus John Wennips heeft de eerste interactieve kaart van het Nederlandse middeleeuwse kastelenlandschap gepresenteerd. De online kaart maakt met een klik de veranderingen in het kastelenlandschap in Noord- en Zuid-Holland zichtbaar in de periode tussen 1000-1500.
> 0 min
Tijdens een opgraving in 2019 aan het Nieuwe Noord in Hoorn werden bijzondere voorwerpen gevonden in een zeventiende eeuws riool. Tijdens het zeven vond een vrijwilliger van Archeologie West-Friesland zelfs een paar gouden keelknopen!
>In 2019 vonden er weer vele archeologische opgravingen plaats in Noord-Holland. Archeologen kregen in Hoorn de unieke kans om Nieuwendam 19-20 op te graven, een plek die al decennialang een gat in de monumentale gevelrij vormt. Dat ze hier op het Paradijs zouden stuiten, overtrof hun verwachtingen.
>Vier de Verjaardag van Amsterdam in de Schatkamer van het Stadsarchief. Op dinsdag 27 oktober kunt u daar het bijzondere Tolprivilege zien. De Hollandse graaf Floris V gaf het de Amsterdammers op 27 oktober 1275, dit jaar 745 jaar geleden. Het is het oudst bewaarde document waarin ‘Amestelledamme’ voor het eerst wordt genoemd. Dit bescheiden maar belangrijke stuk is de geboorteakte van de stad. Vanwege de kwetsbaarheid van het document is het slechts één dag te zien! Op 27 oktober openen we bovendien een presentatie in de Schatkamer waarin diverse aspecten van het Tolprivilege worden belicht. Deze presentatie is te zien t/m 31 januari 2021.
> 1 min
Op 10 februari 1820 werden de dorpen De Kwakel, Thamen en Uithoorn samengevoegd tot één gemeente: Uithoorn. Na maar liefst acht eeuwen onder gezag van Utrecht te zijn gevallen, werd de nieuwe gemeente opgenomen in de provincie Holland. Met zijn bijzondere ligging aan het Zijdelmeer en zijn middeleeuwse polder is Uithoorn tegenwoordig een geliefde woonplaats. Vlakbij Amsterdam, maar toch in het groen.
>Na ruim anderhalve eeuw keerde het ‘Gooisch Vrouwtje’ in 2015 terug in de Grote Kerk Naarden. Het eikenhouten figuurtje van een vrouw met gevouwen handen sierde tot 1862 het hoofdorgel van de kerk. Maar wie was deze dame precies en welke omzwervingen heeft ze meegemaakt?
>Noord-Holland heeft maar liefst tachtig kastelen gekend, die vrijwel allemaal zijn verdwenen. Archeologiecentrum Huis van Hilde wijdt er een tentoonstelling aan.
> 4 min
Voor er nieuwe woningen worden gebouwd aan het Westeinde tussen Enkhuizen en Bovenkarspel, wordt de grond eerst uitgebreid onderzocht door archeologen. En niet zonder resultaat: ze vonden een middeleeuwse huisterp en bewoningsresten uit de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw, zoals een Duitse trechterbeker.
> 1 min
