Fort Kijkuit start nieuw leven
Fort Kijkuit waakt naast het Hilversums Kanaal. Naast het fort staat de eeuwenoude molen Gabriël, genoemd naar een beroemde schilder die graag in deze streek kwam. Moest het fort de molen en het kanaal beschermen?
>Jeneverpaadje in het Gooise oerbos
Op de grens van Noord-Holland en Utrecht in ’t Gooi groeide ooit een oerbos. Nu wandel je er over makkelijke paden door het Cronebos of het Smitshuyserbos. Maar wie eeuwen geleden hier liep, moest zich een weg banen door het dichte woud.
>Floris V gepakt bij Egelshoek?
Bij het drukste kruispunt in Hollandsche Rading staat sinds eeuwen een grenspaal. Hier loopt de grens tussen Utrecht en Noord-Holland. Uitgerekend op de provinciegrens vind je een weggetje genoemd naar graaf Floris V. Is de graaf hier geweest?
>Natuur veert op in Laarder Wasmeer
Vennetjes van het Laarder Wasmeer waren ooit het ‘afvoerputje’ van Hilversum. Hier werd onvoldoende gezuiverd rioolwater op geloosd. Na een grootscheepse sanering is het nu een interessant natuurgebied.
>De Zwaluwenberg
Alleen de oprit naar de Zwaluwenberg is te zien vanaf de Utrechtseweg. Ingeklemd tussen de Utrechtseweg en de A27 ligt een bijzonder rijksmonumentaal Engels landhuis dat met hekken van zijn omgeving is afgescheiden. Het hoofdkwartier voor de Inspecteur Generaal der Krijgsmacht is uniek in zijn verschijningsvorm in Nederland.
>Jagtlust
Anders dan de andere ’s-Gravelandse buitenplaatsen is Jagtlust niet gesticht in de zeventiende-eeuwse polder zelf, maar net ernaast op het zogenaamde Trompenveld in het Gerecht Hilversum. De scheiwal tussen het Trompenveld en de Hilversumse hei ten oosten ervan is deels nog in de aanleg herkenbaar. Het achttiende-eeuwse huis vormt de kern van het huidige huis van rond 1900, dat is gebouwd en bewoond door de familie Six.
>Spanderswoud
Diep verscholen in het hout tussen boompartijen en rododendrons ligt aan het eind van een lange oprijlaan met beuken het huis van de buitenplaats Spanderswoud. Het landgoed, dat sinds 1957 het eigendom is van Natuurmonumenten, is vooral bekend vanwege het wandelbos met waterpartijen en kronkelende paden.
>De verdwenen boerendochter
De Tafelberg is het hoogste punt van het Gooi. Vanuit de Tafelberg kon je tot ver in de omgeving kijken. Op de arme zandgronden rond de Tafelberg groeide niet veel. ’s Avonds vertelden de erfgooiers rond het vuur elkaar spannende vehalen. Een van die verhalen ging over de verdwenen boerendocher Machteld.
>Badhuis te Hilversum
Nu staan we er niet meer bij stil. Maar nog niet eens honderd jaar geleden behoorde het douchen niet tot het dagelijkse ritueel. De huizen hadden geen stromend water, laat staan warm water. Badarts-inspecteur dokter Francken uit Scheveningen trok aan de bel. Hij vond dat een grondig gereinigd lichaam een gunstige invloed op de gezondheid had. Geleidelijk werd het nemen van een bad een wekelijkse aangelegenheid. Was je nog klein, dan ging je thuis in de teil of de tobbe. Werd je al wat ouder, dan ging je vaak met je vader, moeder, oudere broer of zus mee naar het badhuis.
>Begraafplaats Zuiderhof te Hilversum
Op deze prachtige begraafplaats zou iedereen wel begraven willen worden. De mooie ligging, de strakke gebouwen en de lommerrijke omgeving zijn precies zoals je je een plek voor een laatste rustplaats voorstelt. Aan de rand van Hilversum Zuid, tegen de Hoorneboegseheide aan, ligt begraafplaats Zuiderhof. Architect W.M. Dudok ontwierp de begraafplaats na zijn pensionering in 1957.
>Cameliastraat in Hilversum
De opkomende industrialisatie in Hilversum eind negentiende eeuw bracht grote veranderingen. Het eens zo kleine dorp op de hei onderging een metamorfose. Hilversum werd een middelgrote provinciale stad. De nieuwe huurwoningen moesten voldoen aan strenge eisen. De woningbouwvereniging ‘Arbeidersbouwvereniging Hilversum’ ontwikkelde huizen in de toen nog jonge Bloemenbuurt. De architect Everwijn Verschuyl kreeg de opdracht woningen te bouwen aan de Cameliastraat, Egelantierstraat, Neuweg en Ericastraat.
>Archeologische vondsten op de Aardjesberg
De Aardjesberg is een vijftien meter hoge heuvel op de Westerheide (Goois Natuurreservaat) bij Hilversum. De berg maakt deel uit van de stuwwal, ontstaan in de voorlaatste ijstijd zo’n 150.000 jaar geleden. De Aardjesberg is altijd al een bijzondere plek geweest. Al voor de laatste ijstijd die ongeveer 10.000 jaar geleden eindigde, heeft de prehistorische mens hier sporen achtergelaten.
>Grafheuvels met archeologische vondsten op de Westerheide
Het blijft een apart gevoel om te wandelen op grond waar 5000 jaar geleden mensen werden begraven. Op de Westerheide bij Hilversum (Goois Natuurreservaat) zijn zeventien grafheuvels gevonden, waar bijzondere archeologische vondsten zijn gedaan.
>Schaapskooi Aardjesberg was maar een kort leven beschoren
Schapen en heide horen bij elkaar. Niet voor niets waren schilders als Anton Mauve en Jan van Ravenswaay onder de indruk van de schaapskuddes op de Gooise heide. Toch is het niet vanzelfsprekend om grazende schapen op de heide te zien. Lange tijd liepen er geen schapen op de Gooise heide. Totdat de Larense architect Wouter Hamdorff in 1935 opdracht kreeg een schaapskooi met een herderswoning te bouwen op de Aardjesberg.
>De zandafgravingen in het Gooi
Rijk worden is niet iets waar je meteen aan denkt als je zand ziet. Slimme Amsterdamse ondernemers hebben echter eeuwenlang Goois zand verkocht. Al in de zeventiende eeuw was er veel behoefte aan zand. De VOC gebruikte het zand als ballast in schepen en bouwde er in het Verre Oosten kades mee. Later gebruikten aannemers het zand om huizen te bouwen en wegen en spoorwegen aan te leggen.
>Een Amsterdamse enclave op de Gooise hei
Als het aan de Amsterdamse wethouder De Miranda had gelegen, was een groot deel van de Wester- en Bussummerheide een Amsterdamse enclave geworden. Een tuinstad voor 50.000 Amsterdammers waar het goed toeven zou zijn. Nu ondenkbaar.
>De Nieuwe Crailoseweg oftewel Gebed zonder End
Het had niet veel gescheeld of we maakten nu boswandelingen in plaats van heidewandelingen op de Bussummer- en Westerheide. De eerste aanzet tot het ‘verfraaien van het landschap’ waren de bomen die omstreeks 1840 langs de Nieuwe Crailoseweg werden geplant.
>De skyline van Hilversum
In de gemeente Hilversum zijn drie hoge gebouwen te vinden met grote architectonische en cultuurhistorische waarde: de Sint Vituskerk, het gemeentehuis van Dudok en de KPN-toren. De gemeenten in het Gooiland blijven waken voor massale hoogbouw, ter bescherming van de natuurbeleving, waardoor er in de omgeving weinig hoogbouw is te vinden. Dit zorgt er voor dat de genoemde hoogbouw opvalt.
>Een van de mooiste watertorens van Nederland
De 35 meter hoge watertoren van Laren van architect Wouter Hamdorff torent hoog boven de Westerheide uit. Wat maar weinig mensen weten is dat de Larense watertoren zorgde voor een belangrijk deel van het drinkwater voor het Gooi. Nu heeft de toren geen functie meer: het water wordt met pompen getransporteerd. De plaats is nog wel een centraal verdeelpunt in het Gooi.
>De gebroeders Spijker uit Hilversum
‘Spyker Cars’ is een Nederlandse fabrikant van exclusieve sportauto’s dat onder leiding van Victor Muller is opgericht in 1999. Het waren echter de gebroeders Spijker uit Hilversum die eind 19de eeuw het oorspronkelijke bedrijf hadden opgezet en begin 20ste eeuw internationaal doorbraken met Spyker Automobielen N.V. Het bedrijf kent een verleden van vallen en weer opstaan.
>