Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Perronoverkapping Station Hilversum

De historische overkapping van het tweede perron op Station Hilversum dateert uit 1892 en is bij de sloop van het stationsgebouw van architect Van Gendt intact gebleven. De kap rust op gietijzeren opengewerkte schragen en kolommen en werd vervaardigd door de firma D.A. Schretlen & Co. uit Leiden. Deze firma was gespecialiseerd in ornamentaal gietwerk voor de bouw, gietijzeren bruggen en vuurtorens.

Kolossaal gebouw

Het eerste Hilversumse stationsgebouw werd ontworpen door de Amsterdamse architect A.L. van Gendt en dateerde uit 1874. Het was een B-klasse stationsgebouw, het op één na grootste stationstype. Voor die een tijd kolossaal gebouw aan de rand van een slechts kleinschalig dorpscentrum met veel relatief eenvoudige woningen en winkeltjes.

In 1990 werd het oorspronkelijke stationsgebouw gesloopt om plaats te maken voor een nieuw, langgerekt en overwegend gesloten gebouw, hetgeen een trendbreuk opleverde met het toentertijd heersende beleid van de Nederlandse Spoorwegen dat juist gericht was op een grote openheid.

De wijk ‘over het spoor’

De aanleg van de Oosterspoorlijn verdeelde Hilversum in twee gebieden: ten westen van het spoor en ‘over het spoor’, en tot op de dag van vandaag wordt deze uitdrukking nog gebruikt. ‘Over het spoor’ was er sprake van een intensieve ontwikkeling van arbeiderswoonwijken en nieuwe industrieën, waaronder een margarinefabriek, een ijzer- en metaalgieterij en een drukkerij.

Stationsplein, circa 1920.

Oosterspoorlijn

Het had niet veel gescheeld of de Oosterspoorlijn van Amsterdam naar Amersfoort stopte niet in Hilversum maar in Laren. Maar het lobbywerk van ondernemers en de gemeenteraad zorgde ervoor dat de passagiers van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij in Hilversum konden uitstappen.

Wennen aan nieuw vervoersmiddel

Om de nieuwsgierige inwoners te laten wennen aan het nieuwe moderne vervoermiddel kreeg een aantal van hen een gratis ritje aangeboden. Het werd de dag van hun leven, zo vertelde een ooggetuige in 1874. Toch vertrouwden de Hilversummers de zaak zeker ook niet erg, want zij troffen op hun manier flinke voorzorgsmaatregelen. Ze trokken een dubbel stel kleren aan, want neem eens aan dat de trein uit de rails liep of hij botste ergens met een duvels geweld tegenop, dan brak de dikke kledij allicht de kracht van de schok of val. Reed de trein dan zo hard? Dat moest men nodig vragen als men in de tijd van drie kwartier helemaal in Amsterdam kon zijn, men ijst er van.

Eerste perron Station Hilversum, circa 1920. Wachtkamer 2e klas, met op het perron rieten stoelen voor de wachtende passagiers.

Goede afloop

Daar vertrok de trein. Dat gejuich kon men echter beter nog wat achterwege laten, want wie weet hoe gauw die overmoedigen in stukken en brokken weer thuisgebracht werden. Enfin, het liep tenslotte allemaal nog goed af en warempel, ’s avonds werden de Hilversummers weer netjes heelhuids op het station afgeleverd. En zij maar opscheppen over wat zij onderweg beleefd en in de grote stad gehoord en gezien hadden, ’t was werkelijk de moeite waard geweest hoor! Om de waarheid te zeggen hadden zij van één ding toch wel last gehad, namelijk de ‘hette’. Dat konden de achterblijvers best aannemen, want het was immers juni en loop dan de hele dag maar met een dubbel stel kleren aan je lijf in een benauwde stad als Amsterdam rond.

Komst industrie

Waren het eerst vooral rijke Amsterdamse kooplieden die zomers naar het Gooi kwamen om te genieten van de natuur, de komst van de trein bracht de nieuwe rijken, de ondernemers en fabrikanten, naar Hilversum. De trein had ook een gunstige invloed op de ontwikkeling van de industrie in Hilversum. Metaal-, chemische en faramaceutische industrieën vestigden zich in het villadorp.

Auteur: Lotte Veneman

Bronnen:

  • Pieter Hoogenraad, Leesbaar Hilversum. Wandelen en fietsen langs de hoogtepunten van de Hilversumse cultuurgeschiedenis, Hilversum 2006.
  • School: Honderd jaar School. Een eeuw GHBS, MMS, Scholengemeenschap voor MAVO, HAVO, VWO: A. Roland Holst College 1903-2003, Hilversum 2003.
  • Annette Koenders, Hilversum: Architectuur en stedenbouw 1850-1940, Monumenten inventarisatie project, Zwolle 2001.
  • J.G.E. Petersen, Eindelijk komt de eerste trein! De ontwikkeling van het openbaar vervoer in Hilversum van 1870 tot 1925, Amsterdam 2002, pagina 6.

Publicatiedatum: 07/07/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.